Skinfaxi - 01.05.2014, Blaðsíða 35

SKINFAXI – tímarit Ungmennafélags Íslands 35
Sagnagarður Landgræðslunnar
Saga landgræðslu í máli og myndum.
Fróðleg og lifandi fræðsla um gróðursögu,
landeyðingu og endurheimt landgæða á Íslandi.
Upplýsingar um opnunartíma í síma 488-3000 og á land.is
Landgræðsla ríkisins
Eftirtaldir aðilar
styðja starfsemi
Ungmennafélags Íslands:
Þorlákshöfn
Fiskmark ehf., Hafnarskeiði 21
Hella
Fanberg, viðskiptafræðingar ehf.,
Þrúðvangi 18
Hvolsvöllur
Bu.is ehf., Stórólfsvelli
Krappi ehf., Ormsvöllum 5
Vík
Mýrdælingur ehf., Suðurvíkurvegi 5
Kirkjubæjarklaustur
Ferðaþjónustan Efri - Vík ehf., Efri - Vík
Kvenfélag Skaftártungu, Ljótarstöðum
Vestmannaeyjar
Ísfélag Vestmannaeyja hf., Strandvegi 28
M argrét H. Indriðadóttir útskrifaðist með B.Sc.-gráðu í sjúkraþjálfun frá Háskóla Íslands 1991. Margrét hefur
frá útskrift starfað við almenna sjúkraþjálfun
og sjúkraþjálfun barna og fjölfatlaðra. Árið
1998 setti hún á stofn einkarekna sjúkraþjálf-
unarstofu þar sem hún starfaði til ársins 2012.
Haustið 2009 hóf hún meistaranám í
íþrótta- og heilsufræði við HÍ og fjallar meist-
araverkefni hennar um ýmsa þætti er lúta að
íþróttameiðslum barna og unglinga.
Margrét segir að um átta prósent ung-
mennanna í rannsókn hennar hafi hætt að
stunda íþróttir vegna íþróttameiðsla. Algeng-
ara var að stelpur hefðu hætt vegna meiðsla
en strákar en 457 krakkar tóku þátt í rann-
sókninni sem gerð var árið 2011. Allir höfðu
áður tekið þátt í rannsókninni Lífsstíll 9 og 15
ára Íslendinga sem gerð var árið 2003. Marg-
ar ástæður eru fyrir því að krakkar hætta í
íþróttum en 8,4% ungmennanna í þessari
rannsókn hættu einungis vegna íþrótta-
meiðsla. Nokkur munur var á stelpum og
strákum, brottfall vegna meiðsla var um 10%
hjá stelpum en tæplega 7% hjá strákum.
Ekki eru til margar rannsóknir á íþrótta-
meiðslum hér á landi en erlendar rannsóknir
sýna að meiri hætta er á meiðslum í ákveðn-
um íþróttagreinum; fótbolta, körfubolta, fim-
leikum og víðavangshlaupi hjá stelpum en
hjá strákum eru meiðsli algengust í íshokkí,
amerískum fótbolta, fótbolta og víðavangs-
hlaupi. Margrét segir mikilvægt að hér verði
vitundarvakning um íþróttameiðsl barna
og unglinga því að þau séu hópur sem hafi
orðið út undan hvað varðar þjónustu eins og
sjúkraþjálfun í beinum tengslum við æfingar
og keppni.
„Mikill áhugi á íþróttum, íþróttaiðkun og
heilsufari almennt var ástæðan fyrir því að
ég ákvað að taka þetta verkefni fyrir í ritgerð
minni til mastersgráðu. Vísbendingar eru um
að krakkar, sem eru í íþróttum á unglingsár-
um, geti lifað virkari lífsstíl á fullorðinsárum
og það finnst mér svo mikilvægt. Íþrótta-
meiðslin eru hins vegar hundleiðinleg og
eiga sinn þátt í því að margir hætta. Þegar
um er að ræða álagsmeiðsli, sem valda verkj-
um og óþægindum, reyna þau oft að vera
með en geta ekki beitt sér að fullu, ná því
ekki að sýna sitt besta og fyrir vikið verða
æfingarnar ekki skemmtilegar. Það verður
augljóslega að taka betur á þessum álags-
meiðslum en bráðameiðslin eru oftast með-
höndluð strax og fá sinn tíma til að gróa á
meðan álagsmeiðslin eru dulið vandamál,“
sagði Margrét H. Indriðadóttir í spjalli við
Skinfaxa.
- Hefur komið í ljós í ritgerðarvinnu þinni að
börn og unglingar á Íslandi eigi við álags-
meiðsli að stríða?
„Íþróttafólkið, sem ég vann með, er 17 og
23 ára en ég spurði þau aftur í tímann hvort
þau hefðu einhvern tíma átt í meiðslum. Það
kom í ljós að tæplega 60% þeirra höfðu þurft
að sleppa æfingum og keppni út af meiðsl-
um einhvern tíma á ferlinum. Ég greindi ekki
sundur hvort um slys eða álagsmeiðsli hefði
verið að ræða. Mig grunaði, áður en ég fór
af stað í rannsóknarvinnuna, að þetta væri
stórt vandamál hjá krökkum sem æfa mikið.
68% krakka, sem æfa svo til á hverjum degi,
þurftu að leita til læknis eða sjúkraþjálfara
síðastliðna 12 mánuði sem er býsna stórt
hlutfall. Mörg þeirra þurftu að gera þetta
oftar en fjórum sinnum á tímabilinu. Það er
tilfinning mín að þegar komið er út í svona
miklar æfingar sé stór hluti af íþróttafólki sem
sjúkraþjálfarar halda hreinlega gangandi í
íþróttunum,“ sagði Margrét.
Þegar Margrét er innt eftir því hvort hún
hefði átt fyrirfram von á þessum niðurstöðum
segir hún svo vera. Kannski samt ekki alveg
svona háum tölum. Hún vissi að þetta væri
mikið vandamál hjá þeim sem æfa mikið
almennt.
Margrét sagðist ekki hafa gert sundur-
greiningu á því í hvaða íþróttagreinum
meiðslin væru algengust vegna þess að hve
margar íþróttagreinar séu stundaðar hér á
landi. Of fáir hefðu því verið í hverjum hópi
og niðurstöðurnar ekki orðið marktækar.
Þeir sem hafa verið að vinna svona rannsókn-
ir í Bandaríkjunum, Kanada og Evrópu geta
tekið stærri úrtök og þá kemur fram munur á
íþróttagreinum.
- Eru niðurstöður annars staðar í heiminum
þær sömu og þú komst að hér á landi?
„Já, mér sýnist þetta vera svipaðar tölur
í heildina litið þegar borið er saman hversu
algengt það er að ungmenni, sem stunda
íþróttir, hafi meiðst síðastliðna 12 mánuði. En
ég var líka mjög spennt að sjá hversu margir
hefðu þurft að hætta að stunda íþróttir út af
meiðslum því að það hefur ekki verið rann-
sakað áður, hvorki hér né annars staðar, svo
að ég viti til.“ sagði Margrét.
- Hvernig verður hægt að nýta niðurstöður
úr rannsókn sem þessari?
„Þessar niðurstöður eru umhugsunarefni
fyrir alla þá sem fást við að þjálfa börn og
unglinga og líka þá sem ráða íþrótta- og heil-
brigðismálum í landinu. Það veltur mikið á
fjármunum hvort hægt er að fara í aðgerð-
ir til þess að bæta stöðuna. Ég sem sjúkra-
þjálfari veit líka að það þarf að byrgja brunn-
inn alveg frá því að krakkar eru kornabörn. Í
raun og veru þarf alla barnæskuna að ýta
undir frjálsa leiki og alhliða hreyfingu í um-
hverfi sem eflir hreyfiþroska, styrk og líkam-
legt þol. Þannig verða krakkarnir betur undir-
búin til að fara að stunda íþróttir sér til
ánægju og ef þau ætla sér til dæmis í afreks-
íþróttir, þá eru þar gerðar miklar kröfur. Svo
þarf líka að hjálpa til með öflugri þjónustu
sjúkraþjálfara sem eru vel í stakk búnir til sjá
hvernig hægt er að fyrirbyggja meiðslin og
um leið að efla tengslin á milli vísindasam-
félagsins og grasrótarinnar. Mér finnst mjög
mikilvægt að það sem kemur út úr rannsókn-
um sé gert skiljanlegt fyrir þá sem eru að
þjálfa, þannig að vitneskjan nýtist til fulls,“
sagði Margrét.
Margrét sagðist að lokum vona að þessar
niðurstöður hreyfi við þeim sem eru í
aðstöðu til þess að stuðla að fyrirbyggjandi
aðgerðum og frekari rannsóknum á þessu
sviði.
Mastersverkefni Margrétar H. Indriðadóttur sem fjallar um íþróttameiðsli barna og unglinga:
8,4% hætta vegna íþróttameiðsla
Margrét H. Indriða-
dóttir.