Dagrenning - 01.08.1951, Blaðsíða 16

ástandið geti orðið eitthvað svipað hér ef
ekkert fæst að gert fljótlega.
Að mínum dómi er það vonlaust verk að
hugsa sér að enduibæta þingræðið, og til
þess liggja aðallega þrjár ástæður.
Hin fyrsta er sú, að núverandi stjómmála-
flokkar hér á landi geta ekki komið sér sam-
an um neinar þær breytingar til bóta, sem
til frambúðar gætu orðið. Það hefir reynsl-
an raunar sýnt nú þegar.
Hin önnur er sú, að hér í landinu starfar
nú allstór stjómmálaflokkur, — kommúnist-
ar — sem beinlínis ætlar sér með tíð og
tíma að afnema þingræðið og koma hér á
samskonar stjórnarkerfi og ríkir í einræðis-
löndum kommúnista. Sá flokkur mun því
styðja allar aðgerðir, sem miða að því að
veikja þingræðið og er honum það ekki lá-
andi, þar sem hann telur einsflokkskerfið og
einræði þess, miklu betra og fullkomnara
„lýðræði“, en það stjómarkerfi, sem vér nú
búum við.
Þriðja ástæðan, og sú mikilvægasta, er sú,
að þingræðið er dey/andi st/ornarform. Það
fullnægir ekki lengur þeim kröfum, sem
gerðar eru í menningarþjóðfélagi til stjóm-
arvaldanna um að tryggja frelsi og öryggi
þegnanna. Og slíkt þarf ekki að vera neitt
undrunarefni. Aðalatriðið er að bæði al-
menningur og þjóðarleiðtogarnir skilji
þetta nógu fljótt, en séu ekki að
eyða dýrmætum tíma og fjármunum í
það að reyna að lappa upp á stjórnskipan
sem er úr sér gengin og ómögulegt er að gera
starfhæfa á ný. Hér er urn eðlilega þróun að
ræða. Þingræðið er stjórnarform, sem tók við
af og kom í staðinn fyrir stjómarkerfi, sem
þá var orðið úrelt og ónothæft, og auðvitað
hlýtur þingræðið að fara sömu leiðina, þegar
þess tími er liðinn, og það fullnægir ekki
lengur þeim kröfum, sem til þess verður að
gera.
Það skiptir miklu að menn geti litið á
þetta mál af raunsæi, útilokað sem mest
flokkslega stundarhagsmuni, og án þess að
gefa tilfinningunum of lausan tauminn.
Þingræðisríkin eiga nú um það tvennt að
velja, að halda áfram undir þingræðisform-
inu unz einræðisflokkarnir ná völdum með
einhverjum hætti, afnefa þingræðið og setja
einræði í þess stað, eða að skilja þessa þró-
un nú þegar, taka afleiðingum þess, sem
orðið er, og reyna að skapa þjóðinni starfhæft
stjóinaiíoim á þjóðiæðisgiundvelli.
Þjóðræðið er sterkara stjómarform en
þingræðið og miklu líklegra en þingræðið
til að geta ráðið niðurlögum einræðisins.
Hið endurreista einveldi — flokkseinræði
nútímans — veður nú með báli og brandi
yfir jörðina, og þær þjóðir heims, sem enn
eru frjálsar, verða að búast til varnar gegn
því, og þá verða þær að gæta þess, að þeirra
eigin stjórnkerfi leiði þær ekki vitandi eða
óafvitandi í gildru einræðisins.
Ein þessara þjóða erum vér íslendingar.
Oss ber að reyna að skilja hvar vér erurn
staddir í straumi tímans og oss ber að
fylkja oss í þá sveit, sem berst og vill berj-
ast fyrir lýðfrelsi og persónurétti einstaklings-
ins. Það skiptir engu máli fyrir oss eða
afkomendur vora hvort vér glöturn þjóð-
frelsinu í innbyrðis flokkadeilum, sem
að lokum leiða til flokkseinræðis einhverrar
innlendrar harðstjómar klíku, eða vér glöt-
um því vegna innrásar óvinaliðs úr framandi
landi. Hér á meðal vor starfa nú samtök,
sem kalla sig stjómmálaflokk, en em sam-
særissamtök og njósnamiðstöð erlends stór-
veldis. Þessi samsærissamtök taka hinir ís-
lenzku stjómmálaflokkar til skiptis í þjón-
ustu sína og fara að vilja þeirra um margt.
Meðan því fer fram siglir hin íslenzka þjóð
hraðbyri til stjómmálalegrar og þjóðfélags-
legrar glötunar.
Eitt af því marga, sem nauðsynlegt er að
gera, til þess að vekja þjóðina af þeim and-
14 DAGRENN I NG