Dagrenning - 01.08.1951, Blaðsíða 5

það mál rætt síðar. Rússar hafa unnið það
á að kljúfa Bandarikjaþjóðina í tvær andstæð-
ar fylkingar í utanríkismálum með brottvíkingu
Mac Arthurs, og það, sem þeim er þó mikils-
verðast, — þeir hafa losnað við einn hættuleg-
asta hershöfðingja Bandaríkjanna af þeim
slóðum sem þeim voru óþægiiega nálægar, en
Sameinuðu þjóðirnar hafa ekki uppskorið ann-
að en eina blekkinguna enn.
II.
Jafnaðarmannastjórninni á Bretlandi, sem
nú orðið fylgir alveg óskiljanlegri línu í utan-
ríkispólitík sinni og aðstoðaði við að koma Mac
Arthur frá, launuðu Rússar með einhverju mesta
óþokkabragði, sem hægt var að beita alþýðu-
stjórn. Er hér átt við olíudeiluna í Persíu, en
eins og allir vita eru Rússar potturinn og pann-
an í því æfintýri.
Olíudeilan í Persíu er allt í senn: hlægi-
leg, sorgleg og stórhættuleg vestrænum þjóðum.
Jafnaðarmannastjórnin á Bretlandi hefir
síðan hún komst til valda verið ötul við þjóð-
nýtingu heima á Bretlandi. Hún hefir m. a.
þjóðnýtt flest öll samgöngutæki, kolanámurnar
og stáliðnaðinn svo hið helsta sé nefnt. Hefir
hún talið þetta sjálfsagt og borið fyrir sig „al-
menningshag" þegar hún hefir verið að taka
eignir manna og ógilda samninga. En því óvið-
búnari var hún þegar umkomulítii og fáráð
stjóm í Persíu lætur sér detta I hug — auð-
vitað eftir ábendingu frá Rússum nágrönnum
sínum — að ekki væri úr vegi að fara að dæmi
jafnaðarmannastjórnarinnar í Bretlandi og
„þjóðnýta“ olíunámurnar og olíuiðnaðinn í
Persíu. Verður hún þá ráðþrota um stund en
snýst svo öndverð gegn slíku ódæði að rjúfa
samninga með þjóðnýtingarlögum, og krefst
þess að Persar hverfi frá fyrirhuguðum þjóð-
nýtingar framkvæmdum sínum, en hótar þeim
öllu illu ef af framkvæmdinni verði. Persar
þóttust eiga hauk í horni þar sem Rússar
voru og skákuðu mjög í því skjóli í öllum
svörum sínum til brezku stjórnarinnar. Til
þess að auðvelda aðstöðu sína létu Rúss-
ar myrða tvo heistu stjórnmálaieiðtoga Persa,
sem vildu koma á sættum við Breta og taka upp
nýja samninga um olíuvandamálið allt I heild.
Eeigumorðingjar eru verkfæri sem „Samkund-
an“ notar þegar önnur ráð duga ekki, og er
því þá jafnan Iogið að um trúarofstæki sé að
ræða þegar slík morð eru framin. Leigumorð-
ingjar eru sérstök deild, sem kommúnistaflokkar
allra landa haida uppi og þjálfa á svipaðan
hátt og þeir þjálfa menn til hverskonar ann-
arar skemmdarverkastarfsemi og glæpamennsku.
Þegar jafnaðarmannastjórnin breska sá, að
hér var á ferðinni ákveðnasta tilraunin, sem
enn hafði verið gerð til þess að eyðileggja að-
stöðu Breta í Iöndunum fyrir botni Miðjarðar-
hafs, tókst að brýna hana til þess að senda
nokkurt herlið á vettvang til þess að taka olíu-
svæðin í Persíu, þar sem Bretar eiga mestra
hagsmuna að gæta, ef framkvæma átti „þjóð-
nýtinguna" I Persiu. Rússar létu ekki biða að
notfæra sér þessa deilu. Þeir fluttu mikið lið að
norðurlandamærum Irans (Persíu) og voru
þess albúnir að ráðast inn í Iran og taka norður-
hluta landsins, ef Bretar tækju suðurhlutann.
Sameinuðu þjóðirnar þögðu og létu sig málið
engu skipta og sést best af því hið algjöra þýð-
ingarleysi þeirrar stofnunar þegar hætta er á
ferðum. Hér lá við borð að tveir aðai „vemdar-
ar friðarins" í heiminum, virðulegir meðlimir
„Hinna sameinuðu þjóða“, missæju sig á smá-
ríki, sem er svo óhamingjusamt að olíulindir
eru innan vébanda þess. Og nú voru góð ráð
dýr. Hér varð að gripa til „róttækra ráðstaf-
ana“ og það þegar i stað. Og það var líka gert.
Bandaríkin gripu inn í deiluna. Truman
Bandaríkjaforseti sendi „sérlegan sendiboða"
sinn, Harriman, til Persiu til þess að miðla mál-
um og koma á sættum í olíudeilunni. Sterkur
grunur Ieikur á því — og orðrómur hefir hvað
eftir annað gosið upp um það, að fésterk ame-
risk olíufélög standi að baki Persastjórnar í
þessari olíudeilu og er þá ekki að efa, að þar eru
að verki fjármálafyrirtæki í Bandarikjunum,
sem náið samstarf hafa við Rússa, — fjármáia-
fyrirtæki zíonistaauðvaldsins. — En hvort sem
nokkur sannleikur er í því eða ekki, þá er hitt
þó raunveruleiki, að hinn sérlegi sendimaður
Trumans forseta — Averill Harriman — fór með
skyndingu mikilli til Persíu til þess að reyna að
koma þar á sættum, og forða Sameinuðu þjóðun-
um frá þeirri vanvirðu, að tveir af „verndurum
smárikjanna og friðarins" I heiminum — Bretar
og Rússar — skiptu á milli sín einu olíuauðug-
DAGRENNING 3