Reykjalundur - 01.06.1947, Blaðsíða 33

Hann hafði lítið borðað og var daufur í
dálkinn. Hún stóð kyrr og horfði þegjandi
á hann. Líklega var hann svangur, þó að
hann væri hættur að borða. Henni rann svo
til rifja að sjá fullorðinn karlmann svona
vonleysislegan, að tárin komu fram í augu
hennar.
Hann leit snögglega upp og horfði undr-
andi á hana, lengi. Svo reis hann á fætur,
gekk til hennar og tók hana í faðm sér. Hún
varð ekkert undrandi, ekki einu sinni glöð,
en miklu fremur hrygg. Það gerði slátrið
og hákarlinn á borðinu.
„Nú ertu unnustan mín,“ sagði hann lágt.
Hún lokaði augunum snöggvast og naut
þessa dularfulla, hátíðlega orðs — unnusta.
Og eitt augnablik hvarf ómetið á borðinu
henni sjónum.
Sigga rís á fætur og færir sig að þvotta-
balanum. Hún er ákaflega döpur. En þegar
illa liggur á henni, rifjar hún upp drauminn
góða. Draumurinn uppfyllir allar óskir
hennar: Hún er húsfreyja á stóru heimili
og gengur vel klædd um hvítþvegið bað-
stofugólfið. Stórt borð er á miðju gólfi. Það
er líka hvítþvegið. Hún raðar mörgum disk-
um á borðið og leggur hjá þeim spegilgljá-
andi hnífa. Síðan sækir hún kúfað fat af
feitu hangikjöti, nýbakað, glóðvolgt flat-
brauð og smjör. A þessu borði sést ekki
bráðafárskjöt eða þorskalýsisbræðingur.
Hún kallar á fólkið. Það er margt fólk. Hús-
bóndinn kemur fyrstur. Hann er í stráheil-
um fötum og á nýjum skóm. Börnin fylgja
honum eftir, sælleg og glöð. Vinnumenn og
vinnukonur eru kát og snör í snúningum.
Samt er Jón skrafhreifnastur af öllum.
Fólkið setzt að borðinu og hefur svo góða
matarlyst, að hún verður að sækja á fatið
aftur. „Blessuð reynið þið nú að borða vel“,
segir hún, „það veitir ekki af , í þessum
kulda“. Þegar allir eru orðnir saddir, sækir
hún kaffið, sterk kaffi með rjóma og hvíta-
sykri. Lifandi ósköp liggur vel á fólkinu.
Það hlær eins og krakkar. Þegar það fer út
í kuldann aftur, áminnir hún stúlkurnar um
að klæða sig vel og koma heim með fyrra
móti, ef veðrið skáni ekki. Stúlkurnar eru
hreinlega og myndarlega klæddar. Sjálf fer
hún að sinna verkum sínum.
Þegar líður að kvöldi, fer hún enn að mat-
reiða. Hún ber á borðið lundabagga, súra
bringukolla, góða skyrhræru og volga ný-
mjólk. Fólkið er orðið þreytt. Þegar það er
búið að borða, tekur það á sig náðir, Hér
eru æðardúnssængur í öllum rúmum. Um
morguninn —--------.
Hallveig húsfreyja kallar óþýðlega: „Sigga,
kemurðu ekki að borða?“
Hátíð! Hátíð, sem ekki kemur nema einu
sinni á hundrað árum. Enginn, sem kominn
var vel á legg, gat gert sér von um að lifa
slíka hátíð í annað sinn. Menn töluðu alvar-
lega um fortíð og framtíð og skrifuðu sendi-
bréf í allt öðru hugarástandi en áður, vegna
þess. að ártalið endaði á tveimur núllum.
Það voru hátíðahöld um allt héraðið —
allt landið — þetta vor: Ræðuhöld, söngur,
dans, kaffidrykkja!
„Það eru ekki aldamót á hverjum degi“,
sögðu konurnar, þegar þær mældu rúsín-
urnar í jólabrauðið og gerðu það ríflega.
„Það eru ekki aldamót á hverjum degi“,
sögðu kotungarnir í afsökunarskyni, þegar
þeir sögðu gestum og gangandi, að þeir
ætluðu sér hiklaust að fára á samkomuna
-----já, og konan var meira að segja að
hugsa um að fara líka. Og það hvað eiga að
koma ræðumaður, skólagenginn maður.
Ekki þó úr Reykjavík, en merkismaður
samt. Sá var nú ekki sagður feiminn að
tala, hvað margir, sem til heyrðu. Og svo
rifjuðu menn upp það, sem þeir höfðu séð
og heyrt til ræðumannanna um dagana:
þingmanna, presta og nokkurra annarra.
Þetta hafði svo sem farið í vöxt með ræðu-
höld, síðan ungmennafélögin komu til sög-
unnar og kaupfélögin. Vel á minnzt! Mikill
var ofstopinn í þeim mönnum. Það orðbragð,
sem þeir höfðu um kaupmanninn!
Aldamótahátíðin gleymdist í svipinn, þeg-
ar slíkt bar á góma. Og í hundraðasta sinn
sló í brýnu út af þessari nýju stefnu, sem
mönnum bar ekki saman um, hvort mundi
efla menn til sjálfbjargar eða gera allan
Reykjalundur
15