Reykjalundur - 01.06.1947, Blaðsíða 26

JÓN SIGURÐSSON, clr. mecl:
Hvernig smitast menn
af berklum?
Berklaveiki er afar sjaldan meðfædd, og
það kemur því aðeins fyrir, að móðirin sé
með berkla í móðurlífi eða í blóðinu. Er al-
mennt álitið, að möguleikarnir á slíkri smit-
un séu svo litlir, að varla sé hægt að taka
tillit til þeirra.
Berklasmitun getur hins vegar átt sér
stað í gegnum húðina við snertingu (con-
tact) og orsakað húðberkla (lúpus), en til
þess þarf einhver veila að vera í húð eða
slímhimnum líkamans, þar eð svo virðist
sem berklasýkillinn komist ekki í gegnum
heilt hörundið. Aður fyrr fengu læknar,
dýralæknar og slátrarar stundum húðberkla
(,,líkberkla“) við vinnu sína, en þá jafnan
í sár eða afrifur á höndum. A svipaðan hátt
hafa húðberklar ósjaldan myndazt á berkla-
veikum heimilum, t. d. hjá börnum, við það,
að þau bora í nös sér með fingrunum, og'
þar sem mikið er um kúaberkla, hefur enn
fremur fjósarykið orsakað augnhimnuberkla
hjá mjaltafólkinu. Húðberklar myndast þó
ekki eingöngu við utanaðkomandi smitun,
heldur einnig — og sennilega venjulega —
við smitun innan að, með blóði og sogæða-
vökva frá sýktum stað í líkamanum. Varla
er hægt að gera ráð fyrir, að lungnaberklar
myndist út frá húðberklum, sem orsakazt
hafa af utanaðkomandi smitun, og hef ég,
þrátt fyrir mikla leit, aðeins fundið lýsingu
á einu slíku fyrirbrigði. — Berklasmitunar
í gegijum hörundið mun gæta lítið hér á
landi, enda er mjög lítið um húðberkla hér.
Langalgengast er, að berklasmitunin eigi
sér stað annaðhvort í meltingar- eða öndun-
arfærunum, og er rétt, áður en lengra er
haldið, að gera sér grein fyrir, hvar smit-
unaruppruninn, berklasýkillinn, felst.
Jón Sigurðsson lieknir.
í örfáum tilfellum 'hefur tekizt að finna
berklasýkla í mjólk berklaveikra mæðra, en
ekki er vitað, að mæðramjólk hafi nokkru
sinni orsakað berklaveiki. Berklasjúklingar
geta samt á ýmsan hátt orðið þess valdandi,
beint eða óbeint, að berklasýklar berist í
mjólk og aðrar fæðutegundir með ryki eða
hóstadropum eða við óhreinlega meðferð á
matnum, og er ýmislegt, sem bendir til þess,
að slík óhreinkun á fæðunni sé tíðari en al-
mennt er áhtið. 1
Miklu meiri smithætta stafar af þeim
fæðutegundum, sem berklasýklar eru í „frá
náttúrunnar hendi“, einkum mjólk og mjólk-
8
Reykjalundur