Morgunblaðið - 05.02.2015, Blaðsíða 13

FRÉTTIR 13Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 2015
HÁDEGISMATUR
Í FYRIRTÆKI OG
STOFNANIR
VINSÆLT - HEILSUBAKKAR
Heilsubakkar eru réttir sem samanstanda af léttu fæði
Hólshraun 3 · 220 Hafnarjörður · Símar 555-1810, 565-1810 · Fax: 565-2367 · veislulist@veislulist.is · www.veislulist.is
Við sendum
hádegismat í bökkum
og kantínum til fyrirtækja
og stofnana alla daga ársins!
Boðið er upp á sjö valrétti á virkum dögum:
Tvo aðalrétti, þrjá aukarétti, heilsurétt og ávaxtabakka.
Aðalréttirnir eru breytilegir frá degi til dags.
Matseðill og nánari upplýsingar á veislulist.is
Fjölbreyttur matseðill
og valréttir alla daga
SKÚTAN
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Samkvæmt vefsíðunni sykurmagn.is
samsvarar viðbætt sykurmagn í Létt-
drykkjarjógúrti með jarðarberjum
tíu sykurmolum, þeir eru sjö í dós af
Engjaþykkni og sama magn í lítilli
dós af skyr.is með bláberjum. Í dós af
Óskajógúrti með jarðarberjum eru
sex og hálfur syk-
urmoli. Hver moli
er tvö grömm.
Allt eru þetta
framleiðsluvörur
MS, sem leitar
leiða til að minnka
viðbættan sykur í
vörum sínum.
Vöruþróunar-
stjóri fyrirtæk-
isins segir að syk-
urminni vörur eigi
til að falla síður í kramið hjá neyt-
endum.
Sykurmagn.is er á vegum Emb-
ættis landslæknis, þar eru upplýs-
ingar um viðbættan sykur í 55 vöru-
tegundum og koma upplýsingarnar
úr ÍSGEM, íslenska gagnagrunn-
inum um efnainnihald matvæla.
Fita, sætuefni, sykur …
Með viðbættum sykri er átt við
þann sykur sem bætt er í matvörur
við framleiðslu. Viðbættur sykur er
um 9% þeirra orkuefna sem Íslend-
ingar neyta að meðaltali og kemur
stærstur hluti hans úr sykruðum
drykkjum og sælgæti, 6% koma úr
mjólkurvörum. Ekki er bara átt við
hvítan sykur, heldur einnig aðrar
gerðir sykurs, t.d. agavesíróp, hrá-
sykur og melassa. Á vefsíðu Embætt-
is landlæknis segir að ekki sé al-
mennt hollara að bæta í matvælin
einni tegund sykurs umfram aðra.
„Þetta erum við að takast á við og
hefur verið markmið okkar lengi. Við
settum okkur fyrst stefnu um að
minnka sykurinn árið 2008,“ segir
Björn S. Gunnarsson, matvæla- og
næringarfræðingur og vöruþróun-
arstjóri MS, spurður hvort ekki sé
hægt að framleiða þessar vöruteg-
undir án svo mikils sykurmagns.
Á vef MS kemur fram að fyrir-
tækið framleiðir 13 vörutegundir án
viðbætts sykurs og fimm sem flokk-
aðar eru sem sykurminni. Björn segir
að til þess að kalla megi vöru syk-
urminni eða sykurskerta þurfi að
skerða sykurmagnið um 30% frá upp-
runalegu vörunni eða þeirri hefð-
bundnu. „Við höfum vissulega farið
víða í vöruþróun,“ segir Björn. „Upp
úr 1990 byrjaði fituumræðan og þá
fórum við að koma með léttari vörur.
Síðan var farið að tala um sykurinn,
þá skiptum við honum sums staðar út
fyrir sætuefni. Þau hafa verið gagn-
rýnd og núna er helsta verkefnið að
draga úr sykrinum án þess að nota
sætuefni og án þess að það komi nið-
ur á bragðgæðunum.“
Betri vopn í sykurbaráttunni
Að sögn Björns eru ýmsar nýj-
ungar á döfinni í mjólkurvörufram-
leiðslu sem gera að verkum að hægt
er að draga úr sykurmagni en halda
samt tilteknum bragðgæðum. „Ég
held því fram að við höfum sífellt
betri vopn í höndunum til að minnka
sykurinn án þess að skerða bragðið;
gerla, bragðefni og vinnsluaðferðir,“
segir Björn.
Þegar framleiðsla MS er skoðuð á
vefsíðu fyrirtækisins sést m.a. að
hrein vara, þ.e. án viðbætts sykurs og
bragðefna, er gjarnan valkostur, t.d.
má fá hreint skyr og hreint jógúrt.
Björn segir þetta kost fyrir þá sem
vilja síður viðbætt efni. Það sé að
sumu leyti afturhvarf til fyrri tíðar
áður en byrjað var að setja sykur í
mjólkurvörur, en það hefur verið gert
frá því um 1970.
Haldið þið hjá MS að fólk vilji al-
mennt allan þennan sykur?
„Nei, sífellt fleiri vilja hreinar
vörur eða með minna af sykri. En
sumar af þeim sykurskertu vörum
sem við höfum boðið upp á hafa ekki
höfðað nægilega vel til neytenda og
við þurfum greinilega að gera betur,“
segir Björn og nefnir Frútínu-jógúrt
sem nú hefur verið tekið af markaði.
„Svona úttekt, eins og er á syk-
urmagn.is, ýtir vel við okkur og það
er gott að fá aðhald.“
Sykrað skyr og dísætt jógúrt í dós
 MS leitar ýmissa leiða til að minnka sykur í vörum sínum  Krafa frá neytendum um að minnka
sykur  Sykurminni vörur falla þó misvel í kramið  Gott að fá ábendingar, segir framleiðslustjóri
Sykurminna skyr
» Dregið hefur verið úr við-
bættum sykri í mörgum vöru-
tegundum MS.
» T.d. hefur hann verið minnk-
aður um 10-15% í flestum
bragðtegundum af skyr.is og í
skólajógúrt.
» Viðbættur sykur í KEA-skyri
hefur minnkað um 10%. „Það
kemur ekki fram á umbúð-
unum ennþá, en nýjar umbúðir
koma á næstu vikum þar sem
það kemur fram,“ segir Björn.
Björn S.
Gunnarsson
Sykur Embætti landlæknis sýnir viðbættan sykur í ýmsum fæðutegundum,
meðal annars í mjólkurvörum frá MS, á vefsíðunni sykurmagn.is.
Þeir sem hafa varið meðalstarfsævi á
vinnumarkaði, eða um 40 til 45 árum,
munu ná öllum viðmiðum um ævi-
langan lífeyri. Allstór hópur fólks
nær þeim viðmiðum hins vegar ekki
þar sem það hefur ekki greitt nægi-
lega lengi í lífeyrissjóð. Á komandi
áratugum verða greiðslur úr lífeyr-
issjóðum um þriðjungi hærri en hjá
þeim sem nýlega hófu töku lífeyris.
Þetta kemur fram í rannsókn Fjár-
málaeftirlitsins og Landssamtaka líf-
eyrissjóða á lífeyrissparnaði en rann-
sóknin er hluti fjölþjóðlegs verkefnis
ríkja OECD.
Mismunur á milli hópa
Í íslenska hluta rannsóknarinnar
eru fjögur atriði nefnd sem veikleikar
í kerfinu. Í fyrsta lagi er lífeyrir al-
mennt talinn lágur um þessar mund-
ir. Í öðru lagi er verulegur munur á
lífeyrisréttindum opinberra starfs-
manna og fólks á almennum vinnu-
markaði en jöfnunaráhrif almanna-
trygginga draga úr þeim mun. Í
þriðja lagi er nefnd sterk tekjuteng-
ing almannatrygginga og lífeyr-
istekna og í fjórða lagi kemur fram að
margir munu ekki ná viðmiði um 56%
lífeyrishlutfall úr samtrygging-
arsjóðum en það er einkum vegna
rofs í iðgjaldasögu, svo sem vegna
flutninga til útlanda eða skólagöngu.
Í reglugerð er kveðið á um að hver
sjóðsdeild verði að lágmarki að veita
ávinnslu sem nemur að meðaltali
1,4% af launum hvers árs yfir 40 ára
tímabil. Lífeyrir verði því að lág-
marki 56% af meðalævitekjum. Líf-
eyrishlutfallið er þó hærra í sumum
sjóðum.
Fram kemur að allir, hvort sem
þeir hafa þegið laun eða ekki, munu
fá að lágmarki fjárhæð sem er jöfn
lágmarksframfærslugreiðslu úr al-
mannatryggingum. Flestir munu þá
einnig fá lífeyri úr starfstengdum líf-
eyrissjóðum með skylduaðild og fá
því hærri heildarfjárhæð en bara lág-
marksframfærsluna.
Lífeyrir verður
þriðjungi hærri
 Allstór hópur nær ekki lágmarki
Morgunblaðið/Ómar
Öldrun Bent er á að lífeyris-
greiðslur séu frekar lágar nú.