Morgunblaðið - 06.03.2015, Blaðsíða 11

Getty Images/iStockphoto
Hættulegt Margir gera sér ekki grein fyrir afleiðingum þess að veita ein-
hverjum áverka á höfuð. Það getur valdið heilaskaða og dauða.
skýra læknar ýmislegt tengt heila-
skaða í þessu myndbandi.“
Líka duldar afleiðingar
Dís segir að erfitt hafi verið fyr-
ir sig að takast á við ósýnilegar af-
leiðingar heilaskaðans sem hún
hlaut fyrir 12 árum.
„Ég var breytt manneskja, ég
réð ekki við skólann og mér fannst
ég dragast aftur úr í vinahópnum.
Ég las mjög hægt og ég var aðeins
með fimmtíu prósent sjón fyrst eftir
slysið. En ég var heppin, því ég hef
náð mér mjög vel. Það er ekki síst
því að þakka hversu gott stuðnings-
net ég hef í kringum mig, foreldrar
og vinir hafa stutt mig áfram. Fram-
heilaskaða fylgir skert innsæi í eigin
mál, maður sér ekki sjálfur hvað er
að og skilur ekkert í því hvers vegna
maður mætir alls staðar hindrunum.
Fólk fer til dæmis aftur í skóla og
heldur að það ráði við það, en skilur
ekki hvers vegna það gerir það ekki,
fólk fer aftur í vinnu en ræður ekki
við það, því bæði minnisleysi og
framtaksleysi er fylgifiskur heila-
skaða. Afleiðingarnar eru oft duldar
og sjást ekki utan á fólki.“
Dís segir það bagalegt að engin
endurhæfingarúrræði séu á Íslandi
fyrir þá sem hjóta heilaskaða, aðeins
bráðameðferð á Grensás, en eftir
það taki ekkert við.
„Ekki hafa allir gott stuðnings-
net í kringum sig og þá þróast þetta
oft ekki vel, algengt er að fólk missi
vini sína eftir heilaskaða því per-
sónuleiki þess breytist, og margir
lenda í óreglu. Okkar draumur í
Hugarfari er að koma á fót nokkurs
konar starfs-endurhæfingarúrræði
til að byggja fólk upp eftir heila-
skaða, svo það nái að fóta sig aftur í
lífinu.“
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. MARS 2015
Allt fyrir eldhúsið
Allir velkomnir
Progastro | Ögurhvarfi 2, Kópavogi
Sími 540 3550 | progastro.is
Opið alla virka daga kl. 9–17, laugard. kl. 11-14.
Retro
ískápar
Glæsilegur sýningarsalur
Opnun
artilbo
ð
249.00
0 kr.
Verð á
ður 27
9.000
kr.
Verð fr
á
209.90
0 kr.
Tvöfaldur
gorenje ísskápur
608 lt. No frost skápur
með led lýsingu, klakavél,
vatni og flýtilúgu
Myndefni sem málarar festa á striga er af
ýmsum toga og jafnfjölbreytt og listamenn-
irnir eru margir. Margt er það sem fyrir augu
ber í lífinu og eitt af því eru rassar dýranna í
íslenskri sveit. Jóhanna Bára Þórisdóttir
opnaði sýningu sína „Rassar í sveit“ í gær á
Bókasafni Háskólans á Akureyri, en Jóhanna
Bára málar myndir af afturendum íslenskra
húsdýra með íslensk fjöll í bakgrunni. Flest-
ar myndirnar eru málaðar á striga en á sýn-
ingunni verða einnig nokkrar myndir sem
málaðar eru á rekavið.
Sýningin stendur til þriðjudagsins 31.
mars og er opin mánudaga, miðvikudaga og
föstudaga kl. 8-16 og þriðjudaga og fimmtu-
daga kl. 8-18. Lokað er um helgar.
Sýning Jóhönnu á Akureyri
Málar myndir af afturendum íslenskra húsdýra
Æ sjaldnar er ég spurð að því hér heima hvort ég sé
íslensk. Því fagna ég því oft og tíðum var býsna vand-
ræðalegt að færa rök fyrir því að víst væri ég íslensk,
fædd hér á landi og alin upp. Á háskólaárunum var ég
svo lánsöm að geta unnið fyrir mér samhliða námi.
Vinnan var um borð í flugvél og sem flugfreyja átti
ég í töluverðum samskiptum við fólk. Oft var mér
hrósað fyrir íslenskukunnáttu mína, bæði af farþeg-
um og stundum af samstarfsfólki sem sumt gekk út
frá því að uppruni minn væri í Þýskalandi eða fyr-
irheitna landinu, Svíþjóð. „Mikið talar þú góða ís-
lensku. Næstum bara eins og innfæddur Íslend-
ingur,“ sagði maður nokkur, farþegi um borð í
vélinni. Það er alltaf gaman að fá hrós en þetta
gat ég nú ekki tekið til mín án útskýringa. Mað-
urinn brást hinn versti við og sagði að ég þyrfi nú
ekkert að blygðast mín fyrir að vera innflytjandi.
Svo var það einn kennari minn í mannfræðinni í há-
skólanum sem lagði hönd á öxl mína að fyr-
irlestri loknum. Það leið að lokaprófum og
kennarinn sagði hægt og mjög
skýrt við mig að það væri í góðu
lagi að ég skrifaði svörin og
jafnvel ritgerðina á mínu
móðurmáli ef mér þætti
það betra.
Svona hefur fólk nú
verið indælt við mig í
gegnum tíðina og það þyk-
ir mér afskaplega vænt um.
Verst að ég skuli ekki eiga
þetta fyllilega skilið, ramm-
íslensk stelpan.
Fyrir utan heldur óvenju-
legt nafn skilst mér að ég hafi
alla tíð búið yfir orðaforða sem vel
hefði farið voðalega gamalli mann-
eskju. Auk þess talaði ég tiltölulega
hægt og skýrt, rétt eins og ég væri
að vanda hvert eitt og einasta orð sem út úr mér
kom. Þetta getur allt átt þátt í að gera mann að „út-
lendingi“ í fæðingarlandinu. Aðeins minnist ég þess
að hafa orðið fyrir illsku einu sinni vegna meints er-
lends uppruna míns. Þá reyndi kona
nokkur að skipa mér að „fara bara heim
til mín aftur“ í stað þess að stela vinnunni
af rammíslenskum Íslendingum. Konan
var vel við skál en virtist ekki skemmta
sér sérlega vel og kraumaði reiðin í henni.
Eflaust réttlát reiði í hennar huga byggð
á staðfastri trú á að sumir Íslendingar
væru íslenskari en aðrir. Það getur
verið fróðlegt að prófa að vera út-
lendingur í eigin landi. Þó ekki of
lengi því það var orðið þreytandi
að þurfa að færa rök fyrir upp-
runanum og helst að framvísa
fæðingarvottorði. Ætli ég sé ekki
farin að tala nógu hratt núna til
að ekki hvarfli að nokkrum lif-
andi manni, íslenskum Íslend-
ingi, að ég sé útlendingur.
Reyndar skiptir það mig ekki
nokkru máli og sannarlega hef-
ur verið hægt að sjá spaugileg-
ar hliðar þessara upp-
runadeilna í gegnum tíðina!
»Þá reyndi kona nokkur að skipa mérað „fara bara heim til mín aftur“ í
stað þess að stela vinnunni af ramm-
íslenskum Íslendingum
HeimurMalínar
Malín Brand
malin@mbl.is
kvenna minnst með þátttökuverkefni
þeim til heiðurs. Halldóra Gests-
dóttir fatahönnuður býður gestum að
vinna með sér nýtt verk úr end-
urnýttu efni. Safnið óskar eftir því að
gestir taki með sér efnisbúta sem
nota má í verkið, hafi þeir tök á. Bút-
arnir mega gjarnan eiga uppruna
sinn í gamalli flík sem hefur misst
hlutverk sitt og ekki væri verra ef
saga lægi á bak við það. Um leið og
verkið verður unnið munu þátttak-
endur ræða stöðu kvenna í dag, sjálf-
bærni, lýðræði, jafnrétti, mannrétt-
indi og fleira. Þátttaka í gjörningnum
verður þannig myndræn yfirfærsla á
framlagi einstaklinga til samfélags-
legra málefna svo sem kosninga og
með því að beita fyrir sér saumaskap
er aldagamalli hefð kvenna haldið á
lofti. Aðgangur er ókeypis , allir vel-
komnir.
Töskur Fjölnota töskur má búa til úr notuðu plasti í öllum regnbogans litum.
Hugarfar, félag fólks með ákominn
heilaskaða, aðstandenda og
áhugafólks um málefnið, mun
standa fyrir vitundarvakningar-
degi um ákominn heilaskaða mið-
vikudaginn 18. mars, til að vekja
athygli á orsökum og afleiðingum
heilaskaða.
Ákominn heilaskaði orsakast
oftast af ytri áverka sem er tilkom-
inn vegna ofbeldis, slysa og falla.
Afleiðingarnar reynast oft dulin
fötlun sem ekki sést utan á fólki
en getur valdið því víðtækum
vanda.
Stjórn Hugarfars hefur sent öll-
um grunnskólum landsins beiðni
um að sýna í unglingadeildum for-
varnarmyndbandið Heilaskaði af
völdum ofbeldis. Vegna nýlegra
frétta af skipulögðu ofbeldi barna
og unglinga vonast þau til að sem
flestir skólar taki þátt í þessu.
Nánar á: www.hugarfar.is
Forvarnarmyndband í skóla
VITUNDARVAKNINGARDAGUR HUGARFARS