Dagblaðið Vísir - DV - 10.07.2009, Page 17

fréttir 10. júlí 2009 föstudagur 17
Ögurstund ríkisstjórnarinnar
Ögurstund í lífi ríkisstjórnarinnar rennur upp í næstu viku. Af tveimur umdeildum málum, Icesave og
ESB-aðildarumsókn, telja flestir stjórnarliðar að Icesave-samningurinn sé þungbærari og skeinuhættari
ríkisstjórninni. Stjórnarliðar hafa beðið Seðlabankann um að endurreikna skuldaþol þjóðarinnar og verða
nýjar upplýsingar ræddar í fjárlaganefnd Alþingis.
Smám saman er sú staðreynd að
skýrast að skuldastaða þjóðarinnar
er mun verri en ætlað var í október
þegar stjórnvöld og seðlabankastjóri
undirrituðu samkomulag við Al-
þjóðagjaldeyrissjóðinn. Fari svo að
skuldir þjóðarinnar verði allt að 240
prósent af vergri þjóðarframleiðslu,
en ekki 160 prósent eins og áður var
talið, verða byrðarnar að margra
mati meiri en þjóðin þolir.
Þungbær skref
Þetta hefur orðið til þess að nokkrir
stjórnarliðar úr röðum VG hafa vax-
andi efasemdir um Icesave-samn-
inginn. Stjórnarliðar hafa enda mun
meiri áhyggjur af afdrifum frum-
varpsins um ríkisábyrgð á Icesave-
skuldunum en frumvarpinu sem
veita á utanríkisráðherra heimild til
þess að sækja um aðild að Evrópu-
sambandinu.
Vandinn sem blasir við þeim
stjórnarliðum sem ekki vilja sam-
þykkja Icesave-samninginn er sá að
ef hann verður felldur á þingi eru
dagar ríkisstjórnarinnar að líkind-
um taldir. Rök stjórnarliða úr röð-
um VG gegn þessu eru á þá leið að
fráleitt sé að telja fall Icesave-frum-
varpsins í þinginu jafngilda falli rík-
isstjórnarinnar. Fyrir ríkisstjórnina
sé ekki annað að gera en að semja
upp á nýtt verði frumvarpið fellt.
Í meginatriðum er um fátt ann-
að að ræða en að samþykkja gerð-
an samning eða hafna honum. Bent
hefur verið á þann kost að unnt sé að
samþykkja fyrirvara og hnykkja með
einhverjum hætti á upptöku samn-
ingsins ofbjóði hann greiðslugetu
þjóðarinnar. Því hefur einnig verið
kastað milli þingmanna að betra sé
að lýsa yfir greiðsluþroti þjóðarinnar
nú þegar og freista þess að fá heild-
arskuldir þjóðarinnar vegna banka-
hrunsins lækkaðar með því að setja
fjármál hennar í slíkan farveg. Atla
Gíslasyni, þingmanni VG, lýst illa á
þá leið því þannig missi þjóðin tíma-
bundið fullveldi og jafnvel yfirráð yfir
auðlindum sínum. „Við bíðum eftir
útreikningum Seðlabankans og telj-
um að hægt verði að ljúka málinu
innan fjárlaganefndar í næstu viku.
Þetta er gríðarlega sárt og erfitt lög-
fræðilega, fjárhagslega og pólitískt.
Í raun var búið að ganga frá öllum
þessum innistæðuskuldbindingum
þegar á síðasta ári áður en samið var
við AGS. Ef við tökum upp Icesave-
samninginn fer þjóðin út úr þess-
um farvegi Alþjóðagjaldeyrissjóðs-
ins og öll gjaldeyrislán verða fryst eða
stöðvuð.“
Atli segir að miðað við að heildar-
skuldir þjóðarinnar séu 2.300 millj-
arðar króna sé Icesave-skuldbind-
ingin innan við 15 prósent af þeirri
upphæð. „En samt sem áður ein-
hvern veginn upphæðin sem fyllir
mælinn,“ segir Atli Gíslason.
Gögnin átti að leggja fram
Össur Skarphéðinsson utanríkis-
ráðherra kveðst sammála Bjarna
Benediktssyni, formanni Sjáflstæð-
isflokksins, um að álitsgerð lög-
mannsstofunnar Mishcon de Reya
hefði átt að leggja fyrir þingið ásamt
öðrum skjölum um Icesave-málið.
Umrædd skýrsla var ekki birt ásamt
öðrum Icesave-trúnaðarskjölum í
síðustu viku en í henni er talinn vafi
á að Íslendingum beri lögum sam-
kvæmt að borga skuldina.
Bjarni spurðist fyrir um umrædda
skýrslu á Alþingi síðastliðinn fimmtu-
dag og sagði að utanríkisráðherra og
ríkisstjórnin skulduðu þinginu afsök-
unarbeiðni fyrir að hafa haldið skjal-
inu leyndu.
Bjarni sakaði stjórnvöld um að
fylgja skýrslum sem andsnúin væru
hagsmunum Íslendinga og sagðist
ekki geta varist þeirri hugsun að fleiri
skjöl en umrædd skýrsla Mishcon de
Reya væru falin.
Össur sagði að svipuð sjónarmið
hefðu komið fram í annarri og ít-
arlegri skýrslu sem lögð hefði verið
fram af ríkisstjórn sem Bjarni hefði
stutt; ríkissjórn Geirs H. Haarde.
Icesave erfiðara en ESB
Umtalsverður ágreiningur var um
þingsályktunartillöguna um aðild-
arumsókn að Evrópusambandinu
þegar hún var afgreidd úr utanríkis-
málanefnd fyrir hádegi á fimmtudag.
Guðfríður Lilja Grétarsdóttir, þing-
maður VG, kvittaði undir hana með
fyrirvara en hún, eins og sjálfstæðis-
menn, vill ganga til þjóðaratkvæða-
greiðslu um það hvort sótt verði um
aðild að ESB. Ljóst er að umtalsverð-
ur ágreiningur er um aðildarumsókn
að Evrópusambandinu meðal vinstri
grænna. Ögmundur Jónasson heil-
brigðisráðherra er til að mynda and-
vígur aðild en hefur lýst því yfir að
hann muni greiða atkvæði með til-
lögunni um aðildarumsókn enda sé
leiðin lýðræðisleg og endanleg nið-
urstaða verði í öllum tilvikum borin
undir atkvæði þjóðarinnar.
Engu að síður hefur frumvarp um
leiðbeinandi þjóðaratkvæðagreiðslur
vakið tortryggni andstæðinga aðildar
að Evrópusambandinu.
Sjálfstæðismenn gera ágreining
við tillöguna eins og hún liggur fyrir
og að óbreyttu hyggjast þeir greiða
atkvæði gegn henni á Alþingi í næstu
viku.
Ljóst er því að ögurstund er í þann
mund að renna upp hjá stjórnar-
liðum og ríkisstjórninni. Af þessum
tveimur málum eru flestir sammála
um að Icesave-málið sé þeim þyngra
í skauti en tillagan um aðildarum-
sókn að ESB. „Þetta kann að verða
tvísýnt,“ sagði Steingrímur J. Sigfús-
son, formaður VG, fyrir helgina sem
lagt hefur pólitískan feril sinn að
veði í báðum málunum.
Jóhann haukSSon
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Ríkisstjórn: Þótt ESB og Icesave séu erfið átakamál bíða jafnþungbær mál þegar
þau hafa verið afgreidd. Þau snúa að meiri skuldabyrði þjóðarinnar en menn óraði
fyrir seint á síðasta ári.