Dagblaðið Vísir - DV - 30.10.2009, Qupperneq 36

36 föstudagur 30. október 2009 helgarblað
Mér finnst gott að tala í bíl, sérstaklega ef maður slekkur á farsímanum og útvarp-inu,“ segir Magnús Eiríksson tónlistar-
maður og slekkur á hvoru tveggja skömmu eftir
að blaðamaður er sestur upp í bílinn hjá honum.
Magnús sækir hann í vinnuna upp á Lyngháls og
tekur stefnuna í austur. Út úr bænum.
„En til þess að geta talað í bíl þarftu að kom-
ast út úr kraðakinu í innanbæjartraffíkinni, þó að
við innfæddir Reykvíkingar getum hugsað um
fjóra hluti í einu – borða pylsu, drekka kók, tala
í farsíma og keyra bíl. Ef þú bætir einhverju einu
við fer allt í köku.“
Bókin um ævi Magnúsar sem kom nýverið
út, Reyndu aftur, er líka byggð á samtölum sem
skrásetjarinn Tómas Hermannsson átti við tón-
listarmanninn í bíl. „Tómas segir að ég geti ekki
talað neins staðar nema í bíl,“ segir hann.
Lentur aftur í „pakkanum“
Tekurðu oft samtöl, kannski af alvarlega taginu
sem þörf er á að taka, í bílnum fyrir utan bæinn?
„Viðtöl sem eru tekin í kyrrstöðu, þar sem
þú neglir þig niður í einhvern stól og setur þig í
einhverjar stellingar, held ég að virki ekkert bet-
ur heldur en bílaviðtöl. Þau verða uppskrúfaðri
og þú ert ekki í sama tempói og manneskjan er
venjulega. Venjulegur Reykvíkingur er í þessu
tempói, að keyra og er að verða seinn á fullt af
stöðum.
Kannski má segja að venjulegur Reykvíking-
ur þurfi núna að vera í þremur vinnum til að geta
borgað reikningana. Ég er búinn í þessum pakka
fyrir löngu en er samt einhvern veginn lent-
ur inni í honum aftur. Óviljandi. Áður fyrr var
maður kannski í þremur vinnum og var vinn-
andi allt upp í sextán klukkustundir á sólarhring.
Svoleiðis stress getur farið voða illa með menn.
Síðustu árin hef ég því reynt að bremsa niður og
verið aðallega að sinna tónlistinni. Sem er mjög
skemmtilegt.“
Lentur inni í þessum pakka aftur segirðu –
þurftirðu að fara að vinna meira eftir hrunið?
„Nei, en eins og aðrir sé ég að skuldirnar
hækka. Við borgum meira fyrir það sem við lát-
um ofan í okkur, bensínið á bílinn og svoleiðis.
Ég er ekki að kvarta, ég hef mitt nokkurn veginn
undir kontról. En ungt fólk sem trúði á krafta-
verkið er náttúrlega að fara mjög illa út úr þessu
ævintýri núna.“
Fallast þér hendur frammi fyrir einhverjum
reikningum sem þú færð inn um lúguna hjá þér
þessa dagana?
„Nei, nei. Ég er kominn yfir það versta í mínu
lífi.“
ViLdi segja söguna sjáLfur
Tómas talar um í formálanum að hann hafi suð-
að í þér í nokkur ár að fá að gefa út ævisögu þína
en þú alltaf hafnað því. Hvers vegna samþykkt-
irðu það núna loksins?
„Ég fór að hugsa málið upp á nýtt, fór að
hugsa um að einhverjum gæti dottið í hug að
skrifa ævisögu mína þegar ég væri dauður og
þá fannst mér það miklu sterkari leikur að hafa
hönd í bagga með slík skrif á meðan ég er lif-
andi,“ útskýrir Magnús og hlær.
„Það var aðalástæðan, svona eftir að ég hugs-
aði málið alveg í botn. Svo er það líka að þetta er
ekki hefðbundin ævisaga heldur samtalsbók. Og
í raun og veru er þetta „road-book“ eins og Am-
eríkaninn myndi segja. Það er tempó í henni.“
Ertu ánægður með útkomuna?
„Mjög ánægður. Það er náttúrlega fullt af sög-
um sem við skildum eftir, angar í hinar og þessar
áttir þar sem ég er að eltast við fjölskylduna og
svona, en ég hugsa að það sé betra að hafa þetta
svona tempóbók.“
Tómas sagðist hafa stungið upp á fjölda rit-
höfunda til að skrifa söguna en þú hafir gefið lítið
fyrir þær hugmyndir, og svo á endanum skrásetti
hann hana. Vildirðu alls ekki fá einhvern alvöru
rithöfund til að skrifa þetta?
„Nei, ég vildi bara segja söguna sjálfur. Það er
málið. Og ég var bara ekki tilbúinn fyrr því ég var
ekki búinn að sjá rétta flötinn á bókinni. Svo þeg-
ar við fengum okkur einhvern tímann bíltúr og
byrjuðum að tala um þetta verkefni einn gang-
inn enn datt mér í hug að taka með upptökutæki
og bara setja í gang. Tómas tók svo að sér skrá-
setninguna.“
Hatar að taLa í sjónVarpi
Þeir sem hafa séð viðtal við Magnús í sjónvarp-
inu hafa kannski tekið eftir að hann er ekki mjög
impóneraður yfir slíku. Hann virðist yfirleitt bíða
eftir því að masinu ljúki svo hann geti farið að
spila. Blaðamanni finnst hann vera að spjalla við
allt annan Magnús þarna í bílnum, gráum Volvo
sem Magnús hefur átt í nokkur ár, þar sem við
erum staddir miðja vegu á milli Mosfellsbæjar
og Kjalarness.
Magnús kvittar undir að málbeinið hjá hon-
um sé aldrei mjög laust í sjónvarpsútsendingu.
„Já, ég hata það að tala í sjónvarpi. Þar getur
maður ekki keyrt um, fyrir utan að það er skellt
á mann svo sterku ljósi og miklu „meiköppi“ að
maður getur ekki annað en skrúfast pínulítið til.
Nema náttúrlega fólk sem búið er að koma sér
upp rútínu og hefur látið tala við sig í nokkur
ár. Samt er eins og sumir stjórnmálamenn ætli
aldrei að venjast þessu helvíti og eru alltaf jafn-
stífir og uppskrúfaðir,“ segir Magnús og hann og
blaðamaður skella upp úr.
Búast mátti við að titill bókarinnar yrði sóttur
í eitthvað af lögunum þínum, en af hverju varð
Reyndu aftur fyrir valinu?
„Eins og sést í bókinni fer ég í klessu einu
sinni eða tvisvar, tilfinningalega og neyslulega,
og missi tökin á mínu lífi. En ég fæ séns til þess
að reyna aftur. Það finnst mér lýsa svolítið atti-
túdi mínu til lífsins, að það þýðir ekkert að detta
niður og væla.“
erfið ameríkusigLing með pabba
Þú ert sjómannssonur. Hvers konar áhrif hefur
það á lítinn pjakk að vera ekki í kringum pabba
sinn löngum stundum, allt upp í tvo mánuði í
senn?
„Mínusinn við það var að hann var ekki í landi
til þess að ala okkur systkinin upp. Eða „mínus“
innan gæsalappa. Við bjuggum í kjallaranum
hjá afa og ömmu og afi tók þetta að sér, að hafa
vit fyrir okkur. Pabbi var fyrst á togurum en fór
svo í millilandasiglingar og það var mjög gaman
að eiga pabba sem var í slíkum siglingum þeg-
ar ekkert fékkst á Íslandi. Ég veit að mamma var
pirruð á þessu siglingastússi á honum og vildi
að hann drifi sig í land og færi að selja eitthvað.
Pabbi undi bara ekki lengi í landi.“
Þegar Magnús var orðinn unglingur fékk
hann að starfa á sumrin sem messagutti og há-
seti á millilandaskipum sem pabbi hans, sem
hét Eiríkur Ólafsson, var á. Hann var himinlif-
andi með það. En sumarið 1960, þegar Magnús
var fimmtán ára, fór hann í túr til Bandaríkjanna
sem sökum mikilla veikinda sem hann upplifði
á leiðinni varð mjög eftirminnilegur. Ferðin varð
einnig eftirminnileg vegna fleiri atvika, meðal
annars þess að lekandi greindist hjá nánast allri
áhöfninni og þurfti hún því að dveljast í sóttkví
fyrir utan höfnina í New York í tvo sólarhringa.
Magnús og pabbi hans voru þó á meðal þeirra
sem sluppu við óværuna.
Eiríki fannst gaman að fá sér í glas eins og
sonurinn upplifði hjá sjálfum sér ekki löngu eftir
þessa örlagaríku ferð. Og þegar það var gert tók
hann alltaf lagið. „En hann vildi helst ekki fá sér
í glas nema að geta fengið sér afréttara daginn
eftir,“ segir Magnús. „Hann kallaði það að gæla
við þynnkuna. En hann var samt edrú vikum og
mánuðum saman í sjóstússinu. Það var ekkert
drukkið úti á sjó í þessum túrum sem hann var
í.“
smíðaði sinn eigin rafmagnsgítar
Við erum komnir upp á Kjalarnes og Magnús
stoppar fyrir utan bensínstöðina sem stendur
þar nánast við þjóðveginn. Hann réttir blaða-
manni 500 krónur, biður hann um að kaupa fyr-
ir sig sódavatn og segir að ég megi sjálfur kaupa
mér eitthvað að drekka fyrir afganginn. Á meðan
ætli Magnús að hringja eitt símtal. Blaðamaður
kann ekki við að þiggja boðið góða, kaupir sóda-
vatnið og svo heldur ferðin áfram.
Tónlistarmanninn í sér uppgötvaði Magn-
ús fyrst þegar hann heyrði í rafmagnsgítarnum
þegar hann var í Gaggó Aust. „Ég og Leifur Breið-
fjörð vinur minn vorum að labba á horninu hjá
Hjálpræðishernum en það var sjoppa í kjallaran-
um á húsinu beint á móti. Þaðan glumdi einhver
tónlist úr juke-boxi og við Leifur fórum þangað.
Þá var þetta lag sem heitir Guitar Boogie Shuffle
með hljómsveit sem hét Virtues, lítt þekktu bandi
í dag. Ég heillaðist gjörsamlega og fór heim að
reyna að spila það.“
Magnús kom fyrst fram með eins konar skóla-
bandi í Gaggó Aust sem í voru meðal annarra
áðurnefndur Leifur sem þekktur er fyrir afrek sín
á myndlistarsviðinu. Magnús kveðst einnig hafa
verið feikilega vinsæll partíspilari.
„Um leið og ég var búinn að ná nokkrum gít-
argripum og búinn að fá smá tilsögn í að nota
þau var ég farinn að spila í partíum hjá fjölskyld-
unni. Undrabarnið var leitt fram á sviðið þegar
fólkið var búið að fá sér vel í glas. Hróður minn
spurðist víða. Það endaði með því að ég smíðaði
mér sjálfur rafmagnsgítar. Ég komst yfir gítarháls
og þá er nú hálfur sigurinn unninn.“
Hvenær samdirðu fyrsta lagið þitt?
„Ég man það bara ekki, svei mér þá. Ætli ég
hafi ekki verið átján ára, 1963 – alla vega þar sem
ég samdi bæði lag og texta. Það var lagið Koma
engin skip í dag? Svo var ég búinn að gera eitt-
hvað smávegis með Pónik.“
fékk sjáLfstraustið
með mannakornum
Spilamennskan fer á fullt hjá Magnúsi upp frá því
að hann eignast almennilegan magnara. Hann
spilar mikið með „hálfgerðri“ skólahljómsveit í
Kópavogi, síðan Skuggasveinum, EM sextett og
hljómsveitinni Pónik sem seinna varð Pónik og
Einar eftir að Keflvíkingurinn Einar Júlíusson
varð söngvari hennar.
Síðastnefnda hljómsveitin var fyrsta „at-
vinnuband“ Magnúsar. Þeir spiluðu oft og víða
– á skólaböllum, í Sigtúni, á Keflavíkurflugvelli
og stundum í Glaumbæ. Á árunum 1965 til 1975
spilaði Magnús með ýmsum tónlistarmönn-
um undir ýmsum hljómsveitarnöfnum. Árið
1975 varð Mannakorn svo til að nafninu til þeg-
ar samnefnd plata kom út. Þar var að finna lög
eins og Ó, þú, Komdu í partý, Hudson Bay og Í
rúmi og tíma sem Vilhjálmur Vilhjálmsson söng.
Platan fékk mjög góðar viðtökur en tveimur
árum seinna gáfu Mannakorn út aðra plötu sem
varð enn vinsælli. Það var Í gegnum tíðina þar
sem voru slagarar eins og Garún, Reyndu aftur,
Braggablús, Sölvi Helgason og Gamli góði vinur.
„Þarna fetaði maður hljómsveitaveginn
áfram. Ég var reyndar alltaf að vinna dagvinnu
með þessu,“ segir Magnús en hann hefur verið
viðloðandi hljóðfæraverslunina Rín í áratugi.
Verslunin stóð við Frakkastíg í fjörutíu ár en
starfsemin var flutt í Brautarholtið fyrir nokkrum
árum þegar plássleysi var farið að segja til sín.
Magnús segist ekki hafa farið að semja af
neinni grimmd fyrr en Mannakorn fór í gang
þrátt fyrir að eitt og eitt lag hefði fæðst fram að
því. „Eftir að við gerðum þessa fyrstu plötu,
Mannakorn, fóru þessi lög að heyrast svolítið
mikið og þá fer maður að fá svolítið sjálfstraust.
Þá rauk ég í að semja fyrir plötu númer tvö sem
fékk ennþá betri viðtökur og þá sá maður að
maður var að mörgu leyti á réttri hillu.“
Hætti í brunaLiðinu út af sukkinu
Djammið og sukkið var alltaf viðloðandi hljóm-
sveitarbransann hér áður fyrr og það í miklu
magni í sumum tilfellum. Magnús hefur ekki
farið varhluta af Bakkusi. „Þetta fer samt dálítið
eftir því í hvernig hljómsveitum þú ert. Ég segi
kannski ekki að það hafi verið ofboðslegt fyllirí
í Mannakornum, þetta var léttvín og smá hass.
Svona á gáfumannastiginu. Brunaliðið var allt
annar handleggur. Það var önnur vídd í sukki.“
Brunaliðið var svokölluð súpergrúppa sem
Jón Ólafsson, núverandi vatnsbóndi sem áður
var kenndur við Skífuna, setti saman árið 1978.
Í henni voru auk Magnúsar félagi hans í Manna-
kornum, Pálmi Gunnarsson, Magnús Kjartans-
son, Diddú, Ragnhildur Gísladóttir, Laddi, Sig-
urður Karlsson og Þórður Árnason. Frægasta lag
hljómsveitarinnar er Ég er á leiðinni sem Magn-
ús samdi – að sjálfsögðu.
Lagið varð gríðarlega vinsælt. Magnús seg-
ir það einn af þessum „monster-hitturum“ sem
eru spilaðir út í það endalausa og verða að lok-
um skrímsli sem fólk fær algjörlega nóg af, ekki
síst höfundurinn og söngvarinn. „Þegar maður
lendir í svona fári endar það með því að mað-
ur slekkur á útvarpinu þegar lagið heyrist. Svo
þurfti maður að spila þetta 5–6 sinnum á kvöldi.
Og þetta er lag sem hrikalega erfitt er að syngja
þannig að þú getur ímyndað þér hvernig Pálma
leið. Ég tek ofan fyrir gæjum sem geta sungið
svona lög. Ég á ekki séns í það sjálfur.”
Magnús var aðeins í hálft ár í Brunaliðinu.
„Eftir á að hyggja hEfði
ég auðvitað átt að fara
í mEðfErð líka sEm kó-
ari og fyllibytta. En
mér fannst ég þurfa að
halda battEríinu á floti.“
ástfangin Magnús og Elsa á Majorka
1965, hann tvítugur, hún átján ára.
Þau kynntust tveimur árum fyrr.
kunnugleg stelling Með Pálma
og Mannakornum að spila á
Dansbarnum við Grensásveg 1988.