Dagblaðið Vísir - DV - 06.01.2010, Qupperneq 10

10 MIÐVIKUDAGUR 6. janúar 2010
FORSETINN VELDUR UPPNÁMI
Afar skiptar skoðanir eru um þá
ákvörðun Ólafs Ragnars Grímsson-
ar, forseta Íslands, í gær að synja Ic-
esave-lögunum frá 30. desember
staðfestingar. Vandséð er einnig
að hún leiði á næstunni til sátta og
samvinnu um endurreisnarstarf-
ið eftir bankahrunið eins og hann
vonaðist eftir í yfirlýsingu sem
hann gaf á Bessastöðum. „Það er
einlæg von mín að þessi niðurstaða
leiði til varanlegra sátta og farsæld-
ar fyrir Íslendinga um leið og hún
leggi grunn að góðri sambúð við
allar þjóðir.“
Viðbrögð annarra þjóða við
ákvörðun forsetans eru meira og
minna öll á einn veg og mun harð-
ari en búist var við eins og ráða má
af orðum Össurar Skarphéðinsson-
ar utanríkisráðherra á öðrum stað í
blaðinu.
Lá í loftinu
Ákvörðun Ólafs Ragnars hefur leg-
ið í loftinu í þröngum hópi manna
í nokkra daga samkvæmt heimild-
um DV. Forsetinn sjálfur hafi þó
verið þögull sem gröfin í samræð-
um við trúnaðarmenn sína. Hann
ræddi við Jóhönnu Sigurðardótt-
ur forsætisráðherra, Steingrím J.
Sigfússon fjármálaráðherra, Össur
Skarphéðinsson utanríkisráðherra
og Gylfa Magnússon efnahags- og
viðskiptaráðherra áður en hann
kynnti niðurstöðu sína. DV hefur
heimildir fyrir því að oddvitar rík-
isstjórnarinnar hafi ekki teflt fram
þeim möguleika við forsetann að
ríkisstjórnin segði af sér eða óskaði
eftir þingrofi synjaði hann lögun-
um staðfestingar.
Umdeildur grundvöllur
ákvörðunar
Stjórnarliðum kom mörgum í opna
skjöldu að Ólafur Ragnar skyldi vísa
til þess að yfirlýsingar og áskoran-
ir, sem forsetanum hefðu borist frá
einstökum þingmönnum, sýndu
að vilji meirihluta alþingismanna
væri fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu
um Icesave-lögin. Þeir benda með-
al annars á að tillaga þess efnis hafi
verið felld á Alþingi 30. desember
síðastliðinn. Þótt fáeinir stjórn-
arþingmenn hefðu stutt áskorun
Indefence mætti á móti benda á
að Bjarni Benediktsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, hefði lýst því
opinberlega í fyrradag að hann væri
mótfallinn því að forsetinn gripi
fram fyrir hendurnar á Alþingi.
Þá þykir mörgum stjórnarlið-
um það orka tvímælis að forset-
inn skuli bera fyrir sig þá sem tekið
hafa afstöðu á netinu eða í skoð-
anakönnunum og gert slík gögn að
undirstöðu ákvörðunar sinnar. For-
setanum beri með öðrum orðum
að taka afstöðu til efnisins, Icesa-
ve-laganna sjálfra, en ekki skoðana
annarra á þeim. Til samanburð-
ar má benda á efnislega afstöðu til
fóstureyðinga eða dauðarefsinga
annars vegar og hins vegar skoðana
manna til fóstureyðinga og dauða-
refsinga eins og þær birtast í skoð-
anakönnunum.
„Geðþóttaákvörðun“
Stjórnarflokkarnir héldu þing-
flokksfundi í gær til þess að ræða
þá stöðu sem komin er upp í kjölfar
ákvörðunar Ólafs Ragnars. „Geð-
þóttaákvörðun“, „hégómagirnd“ og
„tilraun til að hefja sig upp úr feni
útrásardæmisins“ voru orð sem
gramir stjórnarliðar létu falla um
forsetann í samtölum við blaða-
mann DV í gær. Forsetinn hefði
með ákvörðun sinni leitast við að
festa í sessi málskotsréttinn sem
hann beitti fyrst í fjölmiðlamálinu
árið 2004 í krafti 26. greinar stjórn-
arskrárinnar.
Aðrir fagna ákvörðun forsetans,
meðal annars framsóknarmenn,
þingmenn Hreyfingarinnar, tals-
menn Indefence og fleiri.
Nokkur vilji er til þess innan
beggja stjórnarflokkanna, eink-
um meðal samfylkingarmanna, að
fylgja stjórnarskránni og hefja und-
irbúning þjóðaratkvæðagreiðslu
svo fljótt sem auðið er. Frum-
vörp um tilhögun þjóðaratkvæða-
greiðslu liggja fyrir þinginu en slík
atkvæðagreiðsla hefur ekki fengið
lögformlegan farveg enn.
Um hvað á að greiða atkvæði?
Viðmælendur DV meðal stjórnar-
liða eru ekki á eitt sáttir um hvað slík
þjóðaratkvæðagreiðsla ætti að fjalla,
jafnvel þótt gefið sé að Íslendingar
vilji standa við skuldbindingar sín-
ar. Spurt er til dæmis hvort bera eigi
lánaskilmálana í lögunum frá 30.
desember undir atkvæði þjóðarinnar.
„Verði lögin samþykkt í þjóðar-
atkvæðagreiðslu, gilda þau að sjálf-
sögðu áfram. Verði úrslitin á annan
veg eru engu að síður áfram í gildi lög
nr. 96/2009 sem Alþingi samþykkti
28. ágúst 2009 á grundvelli sam-
Ákvörðun Ólafs Ragnars Grímssonar um að vísa Iceave-lögun-
um til þjóðarinnar vekur deilur og hörð viðbrögð þvert á fróm-
ar óskir hans sjálfs um að ákvörðunin leiði til varanlegra sátta
og leggi grunn að góðri sambúð við aðrar þjóðir. Stjórnarliðar
leyna ekki gremju sinni frekar en talsmenn vinnumarkaðarins,
Breta og Hollendinga.
Kastljósið á forsetanum „Það er
einlæg von mín að þessi niðurstaða
leiði til varanlegra sátta og farsældar
fyrir Íslendinga um leið og hún leggi
grunn að góðri sambúð við allar þjóðir.“
MYND RÓBERT REYNISSON
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is