Dagblaðið Vísir - DV - 03.05.2010, Blaðsíða 14

DÍSILOLÍA
Garðabæ VERÐ Á LÍTRA 209,8 kr. VERÐ Á LÍTRA 207,5 kr.
Skeifunni VERÐ Á LÍTRA 210,9 kr. VERÐ Á LÍTRA 208,6 kr.
Skógarhlíð VERÐ Á LÍTRA 212,8 kr. VERÐ Á LÍTRA 210,5 kr.
BENSÍN
Hafnarfirði VERÐ Á LÍTRA 210,7 kr. VERÐ Á LÍTRA 208,4 kr.
Barðastöðum VERÐ Á LÍTRA 210,8 kr. VERÐ Á LÍTRA 208,5 kr.
Lækjargötu, Hfj. VERÐ Á LÍTRA 212,8 kr. VERÐ Á LÍTRA 210,5 kr.
UMSJÓN: BALDUR GUÐMUNDSSON, baldur@dv.is / ney tendur@dv.is
el
d
sn
ey
ti
14 MÁNUDAGUR 3. maí 2010
AÐ GEFA START
Rafgeymar lifa ekki endalaust og þeir
geta verið orðnir lélegir eftir veturinn.
Þá getur það gerst að bíllinn fer ekki
í gang. Í nýju blaði FÍB er útskýrt
hvernig farið skal að, þegar gefa þarf
bíl start. Gætið þess vandlega að
tengja plús (merkt á geyminum) við
plús á hinum geyminum.
1 Áður en startkaplarnir eru tengdir er í öryggis skyni skynsamlegt að fjarlægja lyklana
úr kveikilásum beggja bílanna til
að öruggt sé að ekki sé svissað á og
kveikikerfi þeirra þar með örugglega
ekki „opin“.
2 Þegar startkaplarnir eru tengdir skal síðasta kapalklemman (sú fjórða) látin bíta sig fasta við
ómálaðan málm (til dæmis boltahaus)
eins langt frá geyminum og kostur er.
Ástæðan er sú að frá tómum rafgeymi
getur streymt bráðeldfimt vetni sem
snöggkviknar í og geymirinn springur
hreinlega við það að neisti myndast
þegar síðasta kapalklemman er tengd
of nærri geyminum.
3 Þegar startkaplarnir eru tengdir við báða bílana skal setja hjálparbílinn (þann sem
gefur strauminn) fyrst í gang. Síðan
skal starta straumlausa bílnum.
TAKIÐ EFTIR Mesta hættan á því
að skemma rafkerfin í bílunum við
straumgjöf skapast þegar aftengja
skal startkaplana. Þegar bíllinn með
tóma geyminn er kominn í gang skulu
startkaplarnir vera tengdir um stund
til að jafna út spennumismuninn milli
tóma og fulla geymisins. Þetta skal
gera til að forðast að neisti og yfir-
spenna hlaupi út í „galopið“ rafkerfið
eftir að búið er að gefa straum og
skemmi eða eyðileggi rafeindabúnað
annars eða beggja bílanna.
SENDIÐ LOF EÐA LAST Á NEYTENDUR@DV.IS
VÍS
n Viðskipta-
vinur VÍS
hafði sam-
band við DV
og vildi lýsa
ánægju sinni
með að hann
skuli hafa
fengið símtal
frá fyrirtæk-
inu áður en ógreidd skuld var
send í milliinnheimtu. „Ég
hafði gleymt að borga síð-
asta reikning og þótti vænt
um að þeir skyldu láta
mig vita áður en við
reikninginn bætt-
ist mikill kostnaður,“
sagði hann.
ICELAND EXPRESS
n Lastið fær þjónustu-
ver Iceland Express.
Viðskiptavinur gafst
upp á að bíða eft-
ir svari þjónustu-
fulltrúa þegar hann
hringdi þangað í vikunni.
Þá hafði hann beðið í 17
mínútur en var enn númer
eitt í röðinni. Hann reyndi
síðar um daginn og gafst þá upp
eftir kortersbið og beindi erindi
sínu annað.
LOF&LAST
MYNTKÖRFULÁNIN
VERÐA LÆKKUÐ
„Við gerum ráð fyrir því að skuldur-
um bjóðist að skilmálabreyta bíla-
lánum, sem tryggð eru með gengi,
á þann veg að höfuðstóllinn verð-
ur reiknaður eins og um verðtryggt
lán hefði verið að ræða,“ segir Árni
Páll Árnason, félags- og trygginga-
málaráðherra, um frumvarp sem
ríkisstjórnin samþykkti að senda til
þinglegrar meðferðar fyrir helgi.
Verði frumvarpið samþykkt má
gera ráð fyrir því að hagur þeirra
40 þúsund einstaklinga sem eiga
gengistryggð bílalán vænkist um-
talsvert. Algengt verður að höf-
uðstóll lánanna lækki um 20 til 35
prósent.
Breytt í verðtryggð lán
Bílalán sem tryggð voru með gengi
hækkuðu við hrun krónunnar gríð-
arlega. Þannig er milljónar króna
lán sem tekið var í ársbyrjun 2007,
til helminga í svissneskum frönkum
og jenum, nú 115 prósent hærra en
það var í upphafi. Höfuðstóll láns-
ins stendur nú, þremur árum síð-
ar, í 2.150.000 krónum. Á sama
tíma hefur verðtryggt lán hækkað
um 34 prósent. Milljón króna verð-
tryggt lán er því orðið 1.340.000
krónur miðað við sömu forsend-
ur. Þó verður að taka með í reikn-
inginn að sumir eru búnir að borga
lánin eitthvað niður en stór hluti
fólks hefur nýtt sér frystingar fjár-
mögnunarfyrirtækjanna að ein-
hveru leyti. Munurinn á milljón
króna láni er því 810.000 krónur í
þessu dæmi. Á þá upphæð verður
lagt 15 prósent álag þannig að leið-
réttingin hjá þeim sem tók milljón
að láni í frönkum og jenum í janúar
2007 verður um 690 þúsund krónur.
Álagið kemur til vegna þess að þeir
sem tóku gengistryggð lán greiddu
lægri vexti en hinir sem tóku verð-
tryggð auk þess sem þeim átti að
vera kunnugt um áhættuna sem
þessum lánum gat fylgt. Fimmtán
prósent álagið kemur því til vegna
sanngirnissjónarmiða, að sögn
Árna.
Færð milljónir til baka
Munurinn á gengistryggðum- og
verðtryggðum lánum sem í árs-
byrjun 2007 voru fimm miljlónir
króna er í dag um fjórar milljónir
króna. Þegar mið er tekið af fimmt-
án prósenta álaginu ætti höfuðstóll
af slíku láni að lækka um 3,4 millj-
ónir króna. Aftur skal þó bent á að
margir hafa nýtt sér frystingar fjár-
mögnunarfyrirtækjanna þannig að
greiðslubyrði hefur oft verið lægri
en gengið segir til um.
Þess má geta að í frumvarpinu er
gert ráð fyrir því að umboðsmaður
skuldara, embætti sem sett verður
á laggirnar nái frumvarpið fram að
ganga, annist útreikninga á þessum
bakfærslum. Fjármögnunarfyrir-
tækin sjálf munu því ekki koma að
þeim útreikningum en þau munu
þurfa að greiða kostnaðinn sem af
þeirri vinnu hlýst.
Samhengi milli höfuðstóls
og verðmætis
Árni segir að stjórnvöld séu í sjálfu
sér ekki að gefa neinum neitt; ein-
faldlega sé verið að taka til baka
hluta af þeirri hækkun sem varð
við gengishrunið. „Niðurstaðan af
þessum aðgerðum er þannig að við
eigum að ná samhengi á milli höf-
uðstóls lánanna og verðmætis bíl-
anna sem eru til tryggingar þeirra,“
útskýrir Árni og bætir við að í frum-
varpinu felist enn fremur réttur
fólks til að lengja í lánunum eft-
ir skilmálabreytinguna, til að létta
greiðslubyrðina enn frekar.
Hann segir að vextir af lánunum,
eftir skilmálabreytingu, verði á pari
við þá vexti sem fyrirtækin hafi ver-
ið að bjóða á verðtryggðum lánum.
Líf þeirra ekki á ábyrgð
almennings
Árni Páll hefur á undanförnum
vikum og mánuðum lýst því yfir
að verið sé að reyna að semja við
fjármögnunarfyrirtækin um lausn
vegna gengistryggðra lána. Tilvist
frumvarpsins ber vott um að þeir
samningar hafi ekki náðst. „Við vilj-
um mjög gjarnan semja um þetta
við fyrirtækin; það myndi flýta ferl-
inu vegna þess að við þyrftum þá
ekki að fara með þetta í gegn um
þingið. Staða fyrirtækjanna er hins
vegar misjöfn og þau hafa ekki öll
burði til að horfast í augu við kostn-
aðinn af þessari umbreytingu,“
segir Árni Páll og bætir við að ekki
gangi að byggja fjármálakerfi á
fyrirtækjum sem ekki geti horfst í
augu við veruleikann. „Kröfuhafar
fyrirtækjanna þurfa að breyta við-
horfi sínu til endurheimta vegna
þessara lána. Við getum ekki látið
þolmörk veikra fjármögnunarfyr-
irtækja ráða gjörðum okkar. Það er
ekki á ábyrgð almennings að halda
lífinu í fyrirtækjunum út yfir gröf og
dauða ef rekstrarforsendur þeirra
eru brostnar,“ segir Árni Páll ákveð-
inn og bætir við að æskilegast sé að
kröfuhafarnir dragi úr væntingum
sínum til að endurheimta og skapi
þannig svigrúm til afskrifta.
Húsnæðislán í forgangi
Aðspurður hvers vegna ekki hafi
fyrr verið brugðist við vanda þeirra
40 þúsund einstaklinga sem hafi
gengistryggð bílalán segir Árni
að forgangur ráðuneytisins hafi
verið húsnæðisöryggi fólks. Þess
vegna hafi verið byrjað á því að
finna lausnir vegna húsnæðislána.
„Allt frá hruni hafa menn verið að
velta fyrir sér myntkörfulánunum
og finna leiðir til að taka á þeim
vanda víða í stjórnkerfinu. Við höf-
um fengið þær upplýsingar frá Ráð-
gjafastofu heimilanna og nú síðast
í skýrslu Seðlabankans að þessi lán
eru farin að ógna verulega húsnæð-
isöryggi fólks,“ segir Árni.
1.jan 2007 1.apríl 2010 Eftir breytingu Afskrift
Myntkörfulán 1.000.000 kr. 2.150.000 kr. 1.461.500 kr. 688.500kr.
Verðtryggt lán 1.000.000 kr. 1.340.000 kr. 1.340.000 kr. -
Myntkörfulán 2.500.000 kr. 5.375.000 kr. 3.653.750 kr. 1.721.250 kr.
Verðtryggt lán 2.500.000 kr. 3.350.000 kr. 3.350.000 kr. -
Myntkörfulán 5.000.000 kr. 10.750.000 kr. 7.307.500 kr. 3.442.500 kr.
Verðtryggt lán 5.000.000 kr. 6.700.000 kr. 6.700.000 kr. -
Svona lækka lánin
Lán tekin í janúar 2007 - 50/50 jen/frankar
BALDUR GUÐMUNDSSON
blaðamaður skrifar baldur@dv.is
Gengistryggð bílalán verða færð niður um
20 til 35 prósent, samkvæmt frumvarpi
félagsmálaráðherra. Þau verða færð í sömu
stöðu og verðtryggð lán, að viðbættu 15
prósenta álagi sem til kemur vegna betri
vaxtakjara og sanngirnissjónarmiða að
sögn Árna Páls félagsmálaráðherra. Um-
boðsmaður skuldara annast útreikningana.
Það gengur ekki að koma þannig
fram við fólk, tugþús-
undum saman, að það
sé með óbragð í munni
eftir viðskipti við þessi
fyrirtæki.