Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.2010, Qupperneq 18

18 fréttir 23. júlí 2010 föstudagur
NýleNda fimm þúsuNd ÍsleNdiNga
Það veit kannski enginn af hverju
svona gerist, en það gerist bara. Á
síðastliðnum árum hefur mynd-
ast eins konar Íslendinganýlenda á
hinni svokölluðu hvítu strönd Spánar
eða Costa Blanca, eins og hún heitir
á máli heimamanna. Gjarna gengur
þessi Íslendinganýlenda sem ég kýs
að kalla svo, undir nafninu Torrevieja
eða kannski frekar Torrevieja-svæðið
á suðausturströnd Spánar.
Söguna má rekja aftur til ársins
1987 þegar íslensku frumbyggjarn-
ir voru að velja sér orlofshús fyrir
stéttarfélög og önnur félagasamtök.
Smám saman varð svæðið þekktara
og árið 1989 var stofnað félag, Félag
húseigenda á Spáni, öflugt félag sem
hafði það meginhlutverk að semja
um hagstæð flugfargjöld til Alicante
og er svo enn. Smátt og smátt varð
Torrevieja-svæðið þekktara og nú
liggur nærri að um 5.000 Íslending-
ar tengist svæðinu á einn eða annan
hátt sem er á við sæmilegt sveitarfé-
lag á Íslandi.
Hagstæðara að búa á Spáni
Íslendingarnir dreifast gróft séð á
þrjú sveitarfélög, La Marina, Torrevi-
eja og síðan Orihuela Costa. Þessi
sveitarfélög eru ekki fjarri hvert öðru
og raunar liggja Torrevieja og Orihu-
ela Costa saman og sumir vita í raun
ekki í hvoru sveitarfélaginu þeir eru.
Þú gengur yfir götu og þá ertu kom-
inn í annað sveitarfélag.
En hvað er það sem fólk er að
sækjast eftir? Hvað veldur því að þús-
undir Íslendinga ýmist eiga þarna
hús eða vilja leigja þarna hús?
Eðlilega eru margvísleg svör við
þessu, og þó. Fyrir það fyrsta er þetta
svæði eitt það þurrasta í Evrópu og
fjölmargir koma þarna vegna veðr-
áttunnar. Að geta farið í frí og verið
nokkuð öruggt um gott veður í frí-
inu dregur fólk einnig þangað. Verð-
lagið er almennt lægra en á Íslandi
þó dregið hafi saman eftir hrun ís-
lensku krónunnar. Fólk sem á við
vissa sjúkdóma að stríða sækir á
þetta svæði. Má hér nefna fólk með
verkjasjúkdóma í stoðkerfi eins og
gigtarsjúklinga, fólk með öndunar-
færasjúkdóma og síðast en ekki síst
húðsjúkdóma. Á Torrevieja-svæðinu
er fjöldi saltvatna sem þykja mikil
heilsubót fyrir þetta fólk. Fólk sækir
í þessi saltvötn, þvær sér upp úr leir
úr jurtaleifum sem eru á boti þessara
vatna og fær margt hvert bót meina
sinna.
Þá má nefna eldri borgara. Þeir
ná endum saman af sínum lífeyri
með því að vera þarna auk þess sem
fjöldi hittinga er á staðnum þannig
að félagsskapur er meiri en væri
það heima á Íslandi. Þannig keppa
menn í minigolfi allan ársins hring
undir beru lofti, bridge og vist spila
menn og þá hefur verið boðið upp
á spænskukennslu, gönguklúbba og
margt fleira. Sumir mæta alltaf, aðr-
ir þegar þeim hentar. Sumir sjaldan.
Útivistin er rauði þráðurinn í búset-
unni á Spáni.
Félag húseigenda á Spáni er með
starfsmann á Torrevieja-svæðinu
sem sinnir ýmsum verkefnum sem
upp koma hjá Íslendingum, hvort
sem það er að fylgja fólki til læknis
eða eiga við hið opinbera en nokkurt
skrifræði fylgir því að vera á Spáni,
ekki síst þegar fólk kaupir þar fast-
eignir.
Aðstoðar Íslendinga í vanda
Sveinn Arnar Nikulásson er starfs-
maður Félags húseigenda á Spáni.
Hann er 46 ára, fæddur og uppalinn
í Fram-hverfinu í Reykjavík og því
verið Framari alla sína tíð. Sveinn
hefur búið á Spáni í tæp 11 ár. Bjó
hann fyrstu dagana í Barcelona, þá
Alicante í tæp tvö ár, en hefur síð-
ustu 9 árin búið á Torrevieja-svæð-
inu.
Hvers vegna Spánn? „Eigum við
ekki að segja að útþráin hafi ráðið
því að ég ákvað að prófa að búa er-
lendis og úr því ég væri að því á ann-
að borð þá vildi ég allt eins komast
í almennilegt loftslag,“ segir Sveinn
og það er ekki annað að sjá en að
hann sé alsæll á svæðinu. „Á þess-
um tíma, um 1999, var ég einhleyp-
ur og ákvað að láta vaða. Ég fór fyrst
til Barcelona, þeirrar fallegu borg-
ar, en við það að þekkja engan fann
ég mig svolítið einangraðan í þess-
ari erlendu stórborg,“ segir Sveinn.
„Ég þekkti hins vegar íslenska konu
í Alicante sem var með íbúð til leigu,
setti mig í samband við hana og þá
fór boltinn að rúlla og þarna fann
ég mig. Ég bjó í elsta hluta borgar-
innar og keypti mér skellinöðru til
að komast á milli staða því fátt var
um laus bílastæði í miðborginni. Í
tvö ár umgekkst ég nánast eingöngu
Spánverja og það varð til þess að ég
varð að notast við mína frumstæðu
spænsku, sem ég var byrjaður að
læra,“ segir hann.
Það átti síðan eftir að koma sér
vel þegar Sveinn sótti um starf hjá
Félagi húseigenda á Spáni. „Fyrst
fékk ég reyndar vinnu á trygginga-
miðlunarskrifstofu í Torrevieja en
síðan var auglýst starf hjá Félagi
húseigenda. Sótti ég um og félags-
menn sem voru úti á Spáni kusu á
milli umsækjenda. Og ég var sem
sagt ráðinn 15. október 2003 og hef
verið í þessu starfi ásamt öðru síð-
an,“ segir Sveinn sem lætur afar vel
af sér. Segir hann Spán meðal ann-
ars vera gósenland fyrir fornbílaá-
hugamenn. „Hér er ekki saltpækill-
inn á götunum, sem eyðileggur bíla
á örfáum árum. Því er hægt að finna
óryðgaða frábæra gamla bíla fyrir
hóflegan pening,“ segir Sveinn sem
fyrir rúmum tveimur árum keypti
sér forláta Mercedes Benz, þá 16
ára gamlan, sem lítur út eins og nýr.
Raunar á Sveinn annan ennþá eldri
Benz, enda mikill áhugamður um
vandaða bíla.
Kjarkað að búa á Spáni og
kunna aðeins íslensku
En hvað segir starfsmaðurinn um
Íslendingana á svæðinu? Eru þeir
ánægðir með veru sína á þessu
svæði? „Meðan ástandið var „eðli-
legt“ var fólk almennt mjög ánægt en
eftir hrun krónunnar fór eðlilega að
bera á peningavandamálum. Stærsti
hlutinn er þó ánægður og hefur ver-
ið hér árum saman og það segir sína
sögu. Hrunið skekkir nokkuð mynd-
ina. Fólk var að sækja í lægra verðlag
og gott veður. Ennþá er þó ódýrara að
lifa hér en á Íslandi. En það verður að
viðurkennast að allnokkrir hafa gef-
ist upp og þá aðallega vegna geng-
ishruns krónunnar og töluverðrar
hækkunar á flugfargjöldum síðustu
ár,“ segir Sveinn íhugull.
„En ef ég reyni að átta mig því
á hvað það er sem Íslendingar
kvarta mest yfir þá er það til dæm-
is skrifræðið á Spáni. Hjá hinu op-
inbera talar fólk yfirleitt aðeins
spænsku og því eru margir háðir
túlki,“ segir Sveinn, en bendir á að
einstaka lögreglustöðvar (Guardia
Civil) séu með enskumælandi túlk á
virkum dögum, gjarna milli 9.00 og
15.00. „Auk þess er fyrirkomulagið
hjá mörgum stofnunum öðruvísi en
á Íslandi. Til dæmis er rafmagnsveit-
an ekki með gjaldkera til að taka við
greiðslu reikninga, hafi greiðsla frá
greiðsluþjónustu bankans farist fyrir.
Þess í stað þarf að leggja inn greiðslu
í völdum bönkum, sem einungis taka
við greiðslu tvo daga í viku og þá milli
klukkan hálf níu og tíu. Reyndar má
greiða reikningana í hraðbönkum,
en það er ekki á færi þeirra sem eru
því óvanir. Í þessu héraði, Alicante-
héraði, er til dæmis aðeins ein um-
ferðarstofa sem þjónar 1,9 milljón
íbúa, sem er sex sinnum fleiri en öll
íslenska þjóðin. Hér er því biðraða-
menning á háu stigi, með örfáum
undantekningum þó,“ segir Sveinn.
Hann segir að Spánn sé alls ekki
fyrir alla. „Sumir sjá eintóma sælu,
aðrir finna að þetta er ekki fyrir þá en
það er bara eins og með alla hluti,“
segir hann og bætir við: „Mér finnst
hins vegar merkilegt hversu marg-
ir Íslendingar eru hér sem aðeins
tala íslensku en gengur furðu vel að
bjarga sér með íslenskuna eina að
vopni. Þetta myndi ég segja að væri
kjarkað fólk.“
Sumir höndla ekki áfengið
Áfengi er óvíða ódýrara en á Spáni.
Sveinn segir að það þoli því miður
ekki allir. „Nei því miður er alltaf einn
og einn sem ekki ræður við áfengið
og ég hef þurft að aðstoða fólk hér á
svæðinu sem var að drekka sig í hel.
Það er skelfilegt að horfa upp á það,“
segir Sveinn.
En það koma ekki allir til að slaka
á og stunda strandlíf og slökun.
Nokkuð er um Íslendinga sem hafa
flust búferlum frá Íslandi í atvinnu-
leit og hafa sumir stofnað eigin fyrir-
tæki af ýmsu tagi á Torrevieja-svæð-
inu. Sumum gengur vel öðrum síður
eins og ávallt er. Nokkuð er um að
menn stofni matsölustaði og vafalít-
ið er Caruso með þeim þekktari. Aðr-
ir opna bari, enn aðrir fara í múrverk,
flísalagnir eða stofna jafnvel fast-
eignasölur.
Opnaði pylsuvagn á Spáni
Þórarinn Hávarðarson er einn
þeirra sem keypti fyrir skemmstu
pylsu- og veitingavagn og hefur sett
upp á svæðinu. Hann lætur vel af
starfseminni og segir að móttökurn-
ar hafi verið frábærar. „Við hjónin
ákáðum að reyna fyrir okkur hér í
Íslendingabyggðum á Torrevieja-
svæðinu og höfum ekki orðið fyrir
vonbrigðum,“ segir Þórarinn. „Við
þurftum að eyða nokkrum tíma til
að finna „réttu“ pylsurnar og þróa
réttu hamborgarana en eftir það
hefur þetta gengið vonum framar,“
segir Þórarinn og býður blaðamanni
upp á Volcano Special sem er ham-
borgari sem þýða mætti „Sérstaka
eldfjallið“.
En það gerist fleira á Torrevieja-
svæðinu en margan grunar. Þetta er
líka staður fyrir ástina að blómstra.
Fundu ástina á Spáni
Fyrir skömmu gengu þau Sísí
og Rod í heilagt hjónaband eft-
ir að hafa fundið ástina á Torrevi-
eja-svæðinu. Það var fyrir tveimur
árum að þau sáust fyrst, þau Sig-
ríður Sísí Kristjánsdóttir frá Bíldu-
dal og Rodney Alfred Kristjáns-Ho-
well frá Kent í Englandi í vinaboði
á veitingastaðnum Waldimar’s í
hverfi sem kallað er La Florida. Nú,
tveimur árum síðar, eru þau gift.
Gengu í það heilaga í júní og eru
því hjón í dag, eiga heimili í þrem-
ur löndum en aðalheimili þeirra er
í Torrevieja.
Sigríður Sísí eða Sísí eins og hún
er oftast kölluð er frá Bíldudal og
kom upphaflega til Spánar sér til
heilsubótar en hún er gigtarsjúk-
lingur og varð að hætta störfum
vegna þess, en hún hafði starfað við
matseld og verslunarrekstur. Hún
segir það hafa verið mikið áfall að
Sigurður þ. rAgnArSSOn
Veðurfræðingur og blaðamaður
skrifar
Torrevieja-svæðið á Spáni er vinsælt á
meðal Íslendinga sem eru löngu orðnir
rótgrónir þar. Sumir finna ástina, aðrir
heilsuna og enn aðrir vinnu. DV brá sér
á þessar slóðir. Sigurður þ. ragnarsson
ræddi við nokkra þeirra sem búa í nýlend-
unni í suðri.
þórarinn og Lára Reka pylsu- og veitingavagn á svæðinu.