Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.2010, Blaðsíða 54

54 úttekt 23. júlí 2010 föstudagur
Í þarsíðasta helgarblaði heyrðum við sögu Önnu Guðrúnar Óskarsdóttur sem missti börnin og húsnæðið vegna drykkju. Rætt var við hana og syni hennar sem lýstu því
hörmungarástandi sem ríkti á heimilinu áður
en allt fór til fjandans og lífinu eftir að bræð-
urnir voru sendir hvor í sína áttina í fóstur og
Anna Guðrún fór á götuna fyrir tuttugu árum,
þar sem hún hefur meira og minna búið síð-
an. Saga þeirra er harmsaga og gott dæmi um
það hversu alvarlegar afleiðingar alkóhólismi
getur haft í för með sér og áhrif hans á líf heill-
ar fjölskyldu. Saga þeirra er ekkert einsdæmi.
Konukot var opnað í nóvember 2004 og á
fyrstu tveimur mánuðunum leituðu tíu konur
í athvarfið. Ári síðar voru konurnar í Konukoti
orðnar 42, 57 árið 2008 og 56 árið 2009. Alls
hafa 139 konur leitað í Konukot til lengri eða
skemmri tíma.
Svaf 566 nætur í Konukoti
Fjórtán konur hafa eytt á milli 100–500 nóttum
í athvarfinu. Sú sem á metið hefur gist þar 566
sinnum en samt hefur hún tvisvar á þessum
tíma náð að halda leiguíbúð í heilt ár. Held-
ur fleiri konur hafa dvalið í kotinu þó að gisti-
nætur þeirra hafa verið ívið færri, 49 konur
hafa verið 10–100 nætur í Konukoti og jafn-
margar hafa verið þar í 2–10 nætur. Þriðjungur
heildar fjöldans, eða 27 konur, dvöldu aðeins
eina nótt í kotinu áður en þær héldu aftur til
síns heima eða gátu notið annarra úrræða.
Reykjavíkurdeild Rauða krossins, RRkÍ,
setti Konukot á laggirnar sem tilraunaverk-
efni til tveggja ára. Að þeim tíma loknum var
gert samkomulag milli RRkÍ og Velferðarsviðs
Reykjavíkurborgar um reksturinn. Samstarfið
felur í sér að RRkÍ rekur athvarfið en Reykja-
víkurborg greiðir rekstrarkostnaðinn.
Félagsíbúðir duga skammt
Blaðamaður ræddi við Kristínu Helgu Guð-
mundsdóttur, verkefnastjóra í Konukoti. „Segja
má að með tilkomu Konukots hafi tekist að
gera vanda kvenna á götunni sýnilegri og þar
með hafa skapast umræður í þjóðfélaginu, sem
vonandi verða til þess að bæta stöðu þeirra.“
Áður en Konukot kom til sögunnar hafði
kona á götunni ekki annað úrræði en að fara
í Gistiskýlið eða að leita sér að leiguhúsnæði.
„En eðlilega er gerð krafa um það bæði á
frjálsum markaði og líka í Félagsbústöðum að
fólk sé reglusamt. Það getur verið langt ferli að
komast að í félagsíbúð og dugir svo oft skammt
þegar um manneskju í neyslu er að ræða.“
Lögheimili fyrir sjúka
„Ég sá að það voru umræður um þetta á Betri
Reykjavík um daginn. Þar var einhver sem
spurði hvaða endemis kjaftæði þetta væri, af
hverju alltaf þessi femínismi og áhersla á kon-
ur? Hvað með karlana? En það eru til úrræði
fyrir karla en sambærileg úrræði fyrir konur
skortir. Við göngum jú út frá því að alkóhól-
ismi sé sjúkdómur og veikt fólk þarf á heimili
að halda eins og fullfrískt fólk.
Ég er þá að tala um lögheimili, ákveðinn
stað þar sem manneskjan má koma og vera
þrátt fyrir sinn sjúkdóm. En þar sem við göng-
um út frá því að heimilismenn séu veikir þarf
að gera ráð fyrir stuðningi í búsetuúrræðinu.
Við gerum ýmislegt fyrir fólk sem er veikt að
öðru leyti þó að það virðist ekki ætla að ná
sér. Í flestum samfélögum er og verður trúlega
alltaf til úrtak sem þarf á stuðningi af þessu
tagi að halda.“
Vandfengin virðing
Konukot er aðeins neyðarúrræði. Hingað geta
konur komið og gist. Tvö herbergi eru á efri
hæðinni og eru fjögur rúm í hvoru herbergi.
Hér eru læstir skápar þar sem konur geta
geymt verðmætar eignir, eins og farsíma og
annað slíkt. Hér fá þær mat, hafa aðgang að
baðherbergi, þvottavél og fötum. Skilgreining-
in er neyð. „Allt sem við gerum umfram það
köllum við virðingu fyrir þeim og umhverfinu.
Af því að ef það er eitthvað sem þær fá ekki á
daginn eða allajafna er það virðing.
Við trúum því að gott viðmót og virð-
ing í samskiptum geti laðað fram það besta í
manneskjunni.  Margir hafa styrkt athvarfið
með góðum gjöfum sem hafa gert okkur kleift
að gera umhverfið huggulegt eins og við vilj-
um hafa það.“
Konurn r Í KonuKoti
Nótt eina í vikunni voru þrjár konur í Konukoti. Nóttina á undan voru þær sex,
átta þar á undan. Konurnar í Konukoti koma og fara. Stundum bjarga þær sér
annars staðar, redda sér gistingu, jafnvel íbúð. Sjást ekki í einhverjar vikur en
koma svo aftur. Sumar allavega. Fyrir þá sem ekki vita er Konukot neyðarathvarf
fyrir heimilislausar konur í Reykjavík. Og já, ef einhver er í vafa er svarið: Já,
það eru til heimilislausar konur í Reykjavík. Konur sem eiga sér hvergi athvarf
og myndu gista á götunni ef þær fengju ekki inni í Konukoti.
Ég held að mynd-in sem margir fá
upp í hugann þegar þeir
hugsa um athvarf sé
beddi, grátt ullarteppi,
súpa og stór ausa.
Hér er fólk sent í dýra meðferð en
hvað gerist svo þegar
meðferðinni er lokið?
fólk fer því miður í
mörgum tilfellum aftur á
götuna.