Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.2010, Qupperneq 28

28 umræða 23. júlí 2010 föstudagur
Það er greinilega allt um það bil
að falla í ljúfa löð á Íslandi. Og
vandamálum fer snarlega fækk-
andi, ha? Eiginlega bara öngvar
sérstakar áhyggjur lengur, er það
nokkuð?
Svo mætti að minnsta kosti
ætla af þeirri staðreynd að í sum-
um bæjarfélögum á Íslandi virð-
ast ekki vera önnur vandamál
meira aðkallandi en það sem nú
er kallað „lausaganga katta“.
Á Selfossi mun bæjarfélag-
ið vera búið að samþykkja regl-
ur sem banna þennan ófögnuð,
lausagöngu þessara hættulegu
skepna. Og Kópavogur mun vera
á góðri leið að gera slíkt hið sama.
Á ógæfu Kópavogsbúa aldrei
að linna? Var Gunnar Birgisson
ekki nóg?
Mér sýnist að þessi skyndilegi
áhugi á að setja köttum strangar
reglur sé hvorki byggður á raun-
verulegum áhuga fyrir velferð
katta (sem vilja fara sínar eig-
in leiðir) né heldur eigi rót í ein-
hverju „tjóni“ sem kettir valdi með
„lausagöngu“ sinni. Það „tjón“ er
vægast sagt fáfengilegt, og hlægi-
legt ef fólk ræður ekki við slíkt.
Nei, mér sýnist að regluverkið um
kettina sé einfaldlega sprottið af
óviðráðanlegri þörf sumra fyrir
æ meira regluverk, og æ strangari
kvaðir um líf sitt og annarra. Slíkt
er ríkara í Íslendingum en við vilj-
um oft vera láta. Og svo þykjast Ís-
lendingar þess umkomnir að hafa
þungar áhyggjur af „reglugerða-
fargani“ Evrópusambandsins!
Sem setji smásmugulegar regl-
ur um hvaðeina milli himins og
jarðar. En ætla svo sjálfir að neita
köttum um sjálft eðli sitt!
Ég hef átt ketti svo að segja
alla mína ævi. Sú saga hófst þegar
við systkinin fluttum í Vesturbæ-
inn árið 1968 og fórum að skoða
kettlinga sem fæðst höfðu í húsi
þar skammt frá. Við heilluðumst
af einum svarthvítum kettlingi
sem malaði sérkennilega hátt, og
okkur fannst hljóðin minna á lít-
inn vélbát. Við linntum ekki lát-
um fyrr en mamma leyfði okkur
að eignast kettlinginn og vegna
malsins kölluðum við dýrið Trillu.
Trilla var hinn alúðlegasti köttur
en ekkert fram úr hófi kelin samt.
Og hún framleiddi kettlinga í
stríðum straumum. Sem betur fór
var hún frekar smávaxin, svo kett-
lingarnir voru aldrei mjög margir
í hvert sinn.
Eftir ég man ekki hvað mörg ár,
þá hvarf Trilla. Við vissum aldrei
hvað um hana varð, auðvitað gæti
hún hafa orðið fyrir bíl.
HEIMSÓKNIR ÁSTSJÚKRA
FRESSA
Síðan hef ég á flestum skeiðum æv-
innar átt ketti og oft fleiri en einn.
Það hefur vissulega stundum kostað
ýmis óþægindi. Ég hef þurft að þola
heimsóknir ástsjúkra fressa sem
vilja heilla mínar læður með því að
spræna upp um veggi. Ég hef þurft
að þrífa bæði hland og skít, og sópa
upp kattarhárum eflaust í tonnatali.
Ég hef þrifið upp kattamat, sullað
niður vatni handa þeim, ygglt mig
yfir lyktinni af niðursoðnu dýrafæð-
inu, skrúbbað upp þornaðar fisk-
leifar kringum matardalinn – og svo
framvegis. Ég hef þurft að koma út
kettlingum í tugatali og langsam-
lega oftast hefur það nú bara tek-
ist ótrúlega vel að finna þeim góð
heimili. Upp á síðkastið hef ég svo
þurft að muna eftir því að gefa læð-
unni pillu á réttum degi – einmitt til
að koma í veg fyrir þessa kettlinga-
fjöld. En ég hef líka þurft að fara
með ketti til dýralæknis sem hefur
svæft þá svefninum langa – og það
eru alltaf mjög erfiðar stundir. Þegar
tveir ráðsettir gamlir fressar þurftu
að kveðja, þeir Grettir og Scott, þá
þótti mér sem sorgir mínar nálguð-
ust það að vera þungar sem blý.
Af þessu mætti ætla að það væri
eintómt vesin að halda kött eða
ketti á heimili sínu. En samt læt ég
mig nú hafa það, af því það er eitt-
hvað við þessar skepnur sem ger-
ir að verkum að manni fellur vel að
hafa þær nálægt sér. Ég hef reyndar
aldrei heillast sérstaklega af kött-
um sem krefjast of mikillar athygli,
vilja láta mann sínkt og heilagt vera
að klappa sér og strjúka – svoleiðis
finnst mér eiginlega ekki að kettir
eigi að vera. Kettir eiga að fara sín-
ar eigin leiðir, þeir eiga að minna
mann sífellt á að þeir eru dýr, lif-
andi alvöru dýr með eigið eðli, sem
hvarflar ekki að mér að reyna að
stjórna. Kettir eru ekki tuskudúkk-
ur. Því finnst mér út í hött þegar fólk
kemur sér upp inniköttum sem fá
aldrei að fara út. Víst geta kettir van-
ist slíkri tilveru, en maður veit samt
alltaf, þegar maður sér innikött, að
það blessað dýr hefur ekki fengið að
kynnast nema helmingnum af eðli
sínu – hinn helmingurinn hefur ver-
ið bældur niður af eigandanum.
Sama er uppi á teningnum ef Sel-
fyssingar ætla virkilega að gera al-
vöru úr því að venja ketti sína á að
ganga um í bandi.
Jújú, það er kannski hægt að
venja greyin á slíkt – að minnsta
kosti í sumum tilfellum. En þar
með er kötturinn ekki lengur kött-
ur. Því þótt það geti verið notalegt
að hafa kött sem malandi keludýr,
sem nuggar sér upp við mann með
blíðuhótum, þá er það ekki nema
hálfur köttur.
Og mér er gersamlega fyrirmun-
að að skilja til hvers fólk vill eiga
hálfan kött.
HAMINGJUSAMI FLÆKINGS-
KÖTTURINN
Þeir sem krefjast þess að settar séu
strangar reglur um ketti og katta-
hald, þeir halda því gjarnan fram
að það sé köttunum fyrir bestu. Ef
kettir ganga lausir, þá leiðist þeir út
í afbrot og verði hundeltir. Eða þeir
týnist, eða vont fólk fari illa með þá.
Í versta falli liggi þeir úti og kveljist.
Ekki skal ég efast um að til sé fólk
sem fari illa með ketti, því miður. Ég
er hins vegar ekki viss um að það
sé fremur fólk sem leyfi köttunum
sínum að ganga lausir úti, en hinir
sem geymi þá inni eins og stofustáss
þegar best lætur – en sem stuðpúða
fyrir eigin vandamál allskonar þegar
verst lætur.
Í hverfinu mínu býr flækings-
köttur. Hann er líklega einn af þeim
fáu sem eftir eru – í mínu ungdæmi
voru þeir að minnsta kosti miklu
fleiri úti um allt. Þetta er stæðileg-
ur fress, kolsvartur og sterklegur.
Hann lítur út af fyrir sig vel út, nema
hann er með stóra brúna klepra í
hárinu á bakinu. Þessi fress fer sín-
ar reglulegu eftirlitsferðir um hverf-
ið, til að líta eftir ríki sínu, og þeg-
ar hann hefur grun um að læðan á
heimilinu hafi áhuga á kettlingum,
þá verður hann nokkuð þaulsætinn
úti í garði. Sjaldnast þó þannig að til
leiðinda sé.
Samkvæmt hinum sjálfskipuðu
sérfræðingum í sálfræði katta, þá
verður að bjarga þessum stolta fress
frá sjálfum sér. Jafnvel með því að
fyrirkoma honum. Því honum hlýt-
ur að líða svo illa.
En sannleikurinn er sá að ef yfir-
leitt er hægt að leggja einhvers kon-
ar mannlegan hamingjumælikvarða
á dýr – sem er í sjálfu sér vafasamt –
þá er ég eiginlega viss um að þessi
flækingsköttur er mun sælli með
hlutskipti sitt en margur innikött-
urinn sem liggur á mjúkum beði og
lepur rjóma daginn út og inn.
trésmiðja illuga
Og mér er gersam-
lega fyrirmunað
að skilja til hvers
fólk vill eiga
hálfan
kött.
Illugi Jökulsson hneykslast ógurlega á því að nú skuli eiga að
setja hinum frjálsu köttum skorður.
Til hvers að eiga
hálfan köTT?
(Framhald úr síðasta helgarblaði)
Félagar mínir gengu á undan að eins konar móttökuborði þar sem annar álíka þybbinn
maður stóð. Honum á hægri
hönd voru tröppur sem lágu
niður að dökkri hurð sem var víst
inngangurinn að hinum meinta
súlustað. Mér og öðrum vina minna
leist allt í einu ekki alveg á
blikuna en sá þriðji, sem er
meiri svona „beint í þetta“-
týpa, var fyrirvaralaust bú-
inn að borga pundin fimm
sem kostaði inn samkvæmt skilti á borðinu. Ekki var því annað
í stöðunni en að láta þann aur ekki fara til spillis. Áhyggjubróðir
minn hrifsar í framhaldinu upp fimm punda seðil og réttir mót-
tökuklerkinum. Meðan ég vandræðast við að taka upp veskið og
leita að fimm pundara ganga samferðamennirnir niður stigann.
Ég finn bara tuttugu punda seðil, lít niður snarbrattar tröpp-urnar þar sem ég sé í hnakka tvímenninganna á meðan ég bíð eftir afganginum og lít svo aftur á manninn fyrir framan mig. Hann segir allt í einu „Go in, go in,“ um leið og hann
handfjatlar fimm punda seðil. Þegar ég spyr hvort ég eigi ekki að
fá afgang veifar hann fimm pundaranum framan í mig og segir
„No change, go in“ með sinni rámu röddu. Þar með var ljóst að
ég hafði fallið fyrir bragði sem finna má ofarlega á blaðsíðu tvö í
Svikarabókinni: „Þegar sakleysislegur táningur borgar þér með
seðli sem er nokkuð hærri en upphæðin sem um ræðir, skiptu þá
seðlinum eldsnöggt út fyrir lægri seðil á meðan táningurinn lítur
af peningunum.“ Ekkert stoðaði fyrir mig að reyna að andmæla
þessari gerð glæponsins. Svarið „You can sit in front all night“
var það næsta sem ég komst því að fá pundin mín fimmtán til
baka, ég hristi því bara óþroskaðan haus minn í forundran og hóf
tröppuganginn bratta. Vegna þessa vandræðagangs á mér voru
hinir táningarnir komnir inn um dyrnar með dökku hurðinni þeg-
ar þarna var komið sögu.
En svo skiptir engum togum að þegar ég á nokkrar tröppur eftir koma félagar mínir nánast stökkvandi út um dyrn-ar, með svip sem samanstóð eiginlega bæði af skelfingu og gleði. Þeir sáu nefnilega fljótt að stúlkurnar þarna inni
voru afskaplega lítið í súludansi, og reyndar ekki neitt þar sem
engin var súlan eða sviðið þarna inni. Samkvæmt þeirra lýsingu
voru þarna bara dökkir sófar og hægindastólar og svo dimmur
gangur inn eftir rýminu sem komið var inn í. Eini karlmaðurinn
á staðnum sat í einum sófanum á spjalli við tvær stúlkur. Hinar
tíu kvensurnar eða svo, aðallega íklæddar samfellum - sumar þó
svo dannaðar að vera í gegnsæjum náttkjól yfir - horfðu tælandi
augnaráði á Íslendingana ungu.
Þeir voru ekki jafn dannaðir þegar þeir tilkynntu mér ástæð-una fyrir því að ég ætti að snúa mér rakleitt við og skunda upp stigann. „Þetta er hóruhús! Þetta er fokking hóruhús!“ Nú gruna mig örugglega einhverjir um að hagræða sann-
leikanum, og að þarna hafi hinn meinti súlustaður ekki verið yf-
irgefinn í snatri heldur þjónustan sem þar var í boði keypt eins
og um hvern annan borðdans eða IKEA-borð væri að ræða. En ég
sver það við alla guði sem til eru að svo var ekki. Þó ég hafi ekki
sagt mömmu allan sannleikann um það sem mér fannst mest
spennandi við Lundúnaferð, þá var ferð á hóruhús ekki eitt af því
sem ég hafði í huga.
Hvorki móttökuritarinn né samstarfsfélagi hans voru sjáan-legir þegar við komum hér um bil hlaupandi upp stigann. Sem frekar saklausir ungir menn frá Íslandi datt okkur ekki í hug að leita að þeim til þess að krefjast endurgreiðslu.
Og eftir þessa upplifun fannst okkur eitthvað ónotalegt við það að
vera í Soho mikið lengur og örkuðum því í staðinn rösklega út úr
hverfinu og inn á knæpu í grennd við hótelið þar sem hlegið var
óstjórnlega að hóruhúsasenunni. Þegar ég fræddi auk þess félag-
ana um það að ég hefði borgað fjórfalt verð fyrir inngöngu á þetta
hóruhús sem ég gekk svo aldrei inn á, þá hélt ég hreinlega að þeir
myndu missa geðheilsuna af hlátri.
Þrátt fyrir að við hefðum eytt minni pening þetta kvöld en stefndi í – borð- og einkadans kostar jú sitt þótt ekki sé það jafndýr þjónusta og sú sem eigendur Revue Bar sérhæfðu sig í – þá tókst okkur þremenningunum að eiga rétt svo fyr-
ir lestinni upp á flugvöll á brottfarardaginn, tveimur dögum eftir
kvöldið eftirminnilega. En peningurinn fyrir ilmvatninu hennar
mömmu sem kaupa átti í Leifsstöð var kyrfilega geymdur í lok-
uðum vasa á veskinu mínu. Ég hefði frekar dansað strippdans á
brautarpallinum til að fjármagna miðakaupin en að nota hluta af
ilmvatnsaurnum í það. Mamma var líka mjög ánægð þegar litli
strákurinn hennar kom aftur til Íslands eftir fyrstu utanlandsferð-
ina á eigin vegum, með ilmvatnið góða í hendinni, túristamynd-
irnar á filmunni og frásagnirnar af fallegu dýrunum og vaxdúkk-
unum á vörunum.
BEsta litla
HóruHúsið í
london?
krisTján h. guðmundsson skrifar
helgarpistill
– sEinni Hluti