Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.2010, Blaðsíða 15

umsögn sem hægt sé að sjá áður en
þeim er hlaðið niður. „Mörg þess-
ara forrita eru búin til með það að
markmiði að græða peninga – til
dæmis Farmville og Mafia Wars.
Þau eru ókeypis í sjálfu sér en þú
færð forskot ef þú borgar peninga,“
segir Friðrik. Hann segir að Face-
book sé ekkert annað en markað-
ur í augum auglýsenda og fram-
leiðenda hugbúnaðar. „Margir sjá
tækifæri til að hafa af fólki peninga
Lengri kvörtunarfrestur Þegar fólk kaupir tölvur
eða aðra hluti í gegnum fyrirtæki er réttarstaðan ekki sú sama og þegar fólk
festir persónulega kaup á vörunni. Á þetta getur reynt ef varan bilar eða reynist
göllluð. Frá þessu er greint á heimasíðu Neytendasamtakanna. „Þegar einstakl-
ingur kaupir vöru til einkanota falla kaupin undir lög um neytendakaup. Sam-
kvæmt þeim er kvörtunarfrestur vegna galla á vöru aldrei styttri en 2 ár og í
sumum tilvikum er kvörtunarfresturinn 5 ár þegar vörunni er ætlaður verulega
lengri líftími, eins og á til dæmis við um þvottavélar og ísskápa. Ekki er hægt að
semja um styttri kvörtunarfrest þar sem lögin eru ófrávíkjanleg,“ segir á ns.is.
afsaLa sér dýrmætum rétti Þegar fólk kaupir
vörur í gegnum fyrirtæki gilda lög um lausafjárkaup en ekki lög um neyt-
endakaup. „Samkvæmt þeim er kvörtunarfrestur kaupanda umsemjanlegur
og oftast er sá tími ekki lengri en eitt ár. Kaupi einstaklingur vöru í gegnum
fyrirtæki er hann eðli málins samkvæmt skilgreindur sem fyrirtæki og nýtur
því ekki þeirrar neytendaverndar sem neytendum er veittur. Kaupi fólk vör-
ur til einkanota í gegnum fyrirtæki getur það afsalað sér dýrmætum rétti,“
segir á ns.is en Neytendasamtökin hvetja fólk til að gaumgæfa þá ákvörðun
sína vel að kaupa hluti á borð við tölvur í gegnum fyrirtæki.
Ekki skíða-
hjálmar
„Neytendastofa vekur athygli á að
hjálmar sem 1. bekkingar í grunn-
skólum landsins fengu að gjöf frá
Kiwanishreyfingunni á Íslandi
síðastliðið vor eru ekki ætlaðir til
notkunar á skíðum og skíðabrett-
um. Á umbúðum og hjálmi eru
merkingar sem gefa það til kynna
en hjálmana má hins vegar ein-
göngu nota á reiðhjólum, hjóla-
skautum og hjólabrettum,“ segir á
heimasíðu Neytendastofu. Stofan
hvetur foreldra og forráðamenn
barna til að gæta þess að hjálm-
arnir séu ekki notaðir á skíðum og
skíðabrettum.
Ofurdrykkir gagnrýndir:
„Á fölskum
forsendum“
„Nú er hægt að fá sérstakan engi-
ferdrykk á Íslandi sem virkar vel á
ýmsa kvilla hjá fólki og má þar helst
nefna gigt, astma, mígreni, tíða-
verki, flensu og hálsbólgu, sykur-
fíkn, bólgur, sogæðakerfið og ýmis
húðvandamál. Þar að auki eykur
drykkurinn brennslu samkvæmt
auglýsingu. Nýlega var einnig opnuð
ný ísbúð þar sem hægt er að fá jóg-
úrtís sem getur lækkað kólesteról,
styrkt ónæmiskerfið og stuðlað að
heilbrigðum meltingarvegi. Í ann-
arri ísbúð á höfuðborgarsvæðinu má
einnig finna mjólkurhristing sem
er góður fyrir sjónina. Allt eru þetta
heilsufullyrðingar sem ekki eiga við
rök að styðjast og eru þar að auki
óleyfilegar. Af hverju er þetta látið
viðgangast?“ spyr Ingibjörg Gunn-
arsdóttir í aðsendri grein í Morgun-
blaðinu.
Ingibjörg bendir á að ný reglu-
gerð kveði á um að fullyrðingar um
heilsu þurfi að vera studdar vísinda-
legum rannsóknum sem sýni fram
á þá virkni sem fullyrt er um hverju
sinni. Raunar þurfi allar heilsufull-
yrðingar að vera á sérstökum lista
Evrópusambandsins yfir leyfðar
fullyrðingar. Hún segist fullyrða að
ofangreindar fullyrðingar séu ekki
á þeim lista. „Hver ætlar að stöðva
þessa vitleysu? Hvað er búið að
selja mikið af þessum engiferdrykk
á fölskum forsendum og hvert eiga
menn að leita ef kólesterólið lækk-
ar ekki þrátt fyrir að borðaður sé
jógúrtís?“ spyr hún enn fremur og
bendir á að Heilbrigðiseftirlitið eigi
að sinna eftirliti um merkingu mat-
væla og þar með heilsufullyrðingum
á umbúðum matvæla sem og aug-
lýsingu og kynningu á matvörum.
Hún hefur krafið Matvælastofnun
um svör á því hver beri ábyrgð á því
að reglugerðinni sé ekki fylgt eftir en
segir að fátt hafi verið um svör.
mánudagur 25. október 2010 neytendur 15
Passaðu þig á Facebook
Erfitt að sjá Friðrik segir að helst
megi þekkja fölsk skilaboð frá vinum á
tungumálinu – þau séu á ensku.
Dagblaðið Wall Street Journal upp-
lýsti í síðustu viku að aðstandendur
10 vinsælustu leikjanna á Facebook
hefðu deilt viðkvæmum persónu-
upplýsingum til þekktra auglýsinga-
fyrirtækja, án samþykkis þeirra sem
spila leikina. Á meðal leikja þar sem
reglur um persónuupplýsingar hafa
verið brotnar eru Farmville, Texas
hold'em og FrontierVille.
Blaðið ljóstraði upp um öryggis-
brotin í síðustu viku en reglur Fac-
ebook kveða á um að þeir sem eigi
forritin megi ekki deila upplýsingum
um notendur til þriðja aðila. Upp-
ljóstrunin hefur vakið upp spurn-
ingar um hvort Facebook geti staðið
við þær öryggiskröfur sem þeir gefa
sig út fyrir að fylgja. Upplýsingarnar
nota fyrirtækin til þess að senda aug-
lýsingar á þá hópa fólks sem þykja
sniðnir að þeim vörum sem verið er
að auglýsa. Stjórnendur Facebook
brugðust við á þann hátt að loka
öllum leikjum sem brotið hafa regl-
urnar en jafnvel þeir sem hafa all-
ar sínar persónuupplýsingar lokað-
ar fyrir öðrum en vinum hafa orðið
fyrir barðinu á eigendum Farmville
og hinna leikjanna þar sem reglurn-
ar voru brotnar. Þess má geta að um
59 milljón Facebook-notendur nota
Farmville.
Viðkvæði þeirra sem eiga húg-
búnaðarfyrirtækin sem framleiða
þessa vinælu leiki er að þeir hafi ým-
ist ekki vitað af því að upplýsingarn-
ar um notendurna væru áframsend-
ar og að það hefði verið gert. Önnur
tjáðu sig ekki um málið.
baldur@dv.is
Tíu vinsælusTu lEikirnir sEndu upplýsingar áfram:
Brutu öryggisregLur
farmville svindlaði Í mörgum vinsæl-
ustu leikjunum voru reglurnar brotnar.
á einn eða annan hátt, hvort sem
það felst í því að fólk borgi peninga
fyrir leiki, komist í upplýsingar um
heimabankann þinn eða kredit-
kortanúmer eða sendi þér auglýs-
ingar,“ segir hann.
Spurður hvort hann geti nefnt
vafasöm forrit segir Friðrik að „What
do your eyes say about you“ og
„Dislike button“ séu dæmi um við-
bætur sem geri ekki það sem þau
segist gera.
Þrjú heilræði friðriks
Ekki stendur á svörum þegar Friðrik
er beðinn um að veita fólki góð ráð
til að koma í veg fyrir smit. „Ef Nonni
frændi fer skyndilega að senda þér
„Funny home video“, þá skaltu hafa
varann á, benda honum á að eitt-
hvað sé að tölvunni hans og hvetja
hann til að kaupa vírusvarnaforrit til
að hreinsa tölvuna,“ segir hann.
„Annars hef ég þrjár almennar
leiðbeiningar,“ segir hann og hefur
upptalninguna: „Í fyrsta lagi: Ekki
gera ráð fyrir því að skeyti sem þér
berst frá vinum þínum séu endilega
frá þeim komin. Í öðru lagi: Ekki
smella á linka sem þér eru sendir
af handahófi. Og í þriðja lagi: Ekki
keyra inn hvaða forrit á Facebook
sem er og ekki hleypa hvaða forriti
sem er í prófílinn þinn þar sem hægt
er að skoða upplýsingar um þig. Inni
á milli eru vafasöm forrit,“ segir hann
að lokum.