Dagblaðið Vísir - DV - 20.05.2011, Qupperneq 31

Viðtal | 31Helgarblað 20.–22. maí 2011
Snæ sem vakti mikla athygli og var
áhrifamikil. Valgerður, sem fer með
nokkuð stórt hlutverk í myndinni, sá
myndina en hefur aldrei tjáð sig op­
inberlega um hana.
„Þetta er náttúrulega bara áróð­
ursmynd og það er svo ótrúlegt
hvernig hún er gerð. Hún er ofboðs­
lega vel gerð með tilliti til þess að
koma ákveðnum boðskap á fram­
færi. En þetta er náttúrulega bara
fölsun sem á sér stað þarna. Ég segi
það.“
Valgerður segir það einkennilegt
að horfa á sjálfa sig í jafn stóru hlut­
verki í mynd sem hún kom hvergi ná­
lægt. „Og svo hvernig allt er matreitt í
kringum mann. Ég hugsaði með mér:
Vá, er þetta leyfilegt? þegar ég gekk út
eftir að hafa séð myndina,“ segir hún.
„Ég brosti nú reyndar út í annað því
það var svo ótrúlegt hvernig þetta var
sett fram. Mér fannst það þó fyrst og
fremst leiðinlegt, ég viðurkenni það.
Það er ekkert grín að þetta skuli vera
leyfilegt. Þetta á að vera heimilda­
mynd en er bara áróðursmynd. Mér
finnst að það þurfi að vera einhverjar
reglur, það megi ekki kalla hvað sem
er heimildamynd,“ segir hún ákveð­
in.
Hún á ekki myndina en segist
hafa velt því fyrir sér að kaupa hana.
„Það gæti verið gaman fyrir afkom­
endur mína að eiga myndina og láta
skýringar mínar fylgja með,“ segir
hún og brosir út í annað.
„Bara eitthvað annað“
Eins og fram er komið vill Valgerð­
ur nýta orkuauðlindir landsins að
ákveðnu marki. Hún er því hlynnt ál­
veri á Bakka við Húsavík og bendir á
að í ráðherratíð hennar hafi stjórnvöld
í samráði við Norðlendinga og fyrir­
tækið Alcoa komist að því að Bakki
væri heppilegasti staðurinn á Norður­
landi fyrir uppbyggingu álvers. Hún
er ósátt við seinagang stjórnvalda í því
máli og tafir en bendir á að þar sem
annar flokkurinn í ríkisstjórnarsam­
starfinu sé Vinstrihreyfingin ­ grænt
framboð sé kannski ekki skrýtið að
ferlið hafi tafist. „Það hefur afleið­
ingar. Við framsóknarmenn áttum
í mikilli umræðu við vinstri græna
þegar við vorum í ríkisstjórn. Þá var
mikið talað um að þeirra stefna væri
„bara eitthvað annað“. Við notuðum
það orðalag mikið. Þetta var dálítið
sniðugt og Steingrímur hélt að við
hefðum látið hanna þetta á einhverri
auglýsingastofu. En það var ekki svo
flókið, þetta var bara eitthvað sem
kom upp á þingflokksfundi hjá okk­
ur,“ segir hún og hlær.
Hún segir enn fremur slæmt að
núverandi stjórn hafi ekki lokið við
gerð rammaáætlunar þar sem sú
vinna sem þar liggur fyrir sé afar
mikilvæg við mótun stefnu um það
hvaða svæði eigi að nýta og hvaða
svæði skuli vernda. Sú vinna hafi ver­
ið vel á veg komin í hennar tíð sem
ráðherra.
Ráðherrann sem seldi bankana
Það voru ekki bara erfið verkefni
sem biðu í iðnaðarráðuneytinu. Í
viðskiptaráðuneytinu lá það fyrir
að ljúka við einkavæðingu bank­
anna, sem nú örfáum árum síðar
hafa allir farið í þrot með geigvæn­
legum afleiðingum fyrir þjóðina. Sé
sá mælikvarði notaður
má segja að einkavæð­
ingin hafi mistekist. En
hvernig horfir banka­
hrunið við ráðherran­
um sem seldi Björgólfi
Guðmundssyni og fé­
lögum Landsbankann
og S­hópnum Búnað­
arbankann, í ljósi þess
sem gerðist?
„Það er hræðilegt að
þetta skuli hafa gerst,
með alla bankana!“
segir hún af þunga, eft­
ir smá umhugsun. Svo
heldur hún áfram: „Ég
seldi náttúrulega ekki Glitni. Hann
var nú fyrstur til að fara á haus­
inn, eins og ég hef stundum minnt
á þegar verið er að benda á mig.
Það er átakanlegt að horfa á hvern­
ig þetta stendur í dag og miðað við
það sem maður álítur að hafi gerst.
Að allir bankarnir hafi verið með
þannig starfsemi í gangi að það
hafi ekki staðist lög og reglur. Það
er sífellt að koma betur í ljós, finnst
mér.“
Hvorki Seðlabankinn
né FME stóðu sig
Hvað, í hennar huga, brást? Er þetta
þeim að kenna sem áttu að setja
bönkunum reglur og hafa með þeim
eftirlit?
Hún bendir á að við séum með
evrópskar reglur og alltaf að inn­
leiða tilskipanir frá Evr­
ópu, ekki síst á þessu
sviði. „Nú er það viður­
kennt í Evrópu að regl­
urnar voru ekki í lagi. Til
dæmis það að geta verið
með útibú í öðrum lönd­
um sem eru alfarið á
ábyrgð höfuðstöðvanna
í heimalandinu. Það
hefði aldrei átt að leyfa
slíkt, heldur dótturfyrir­
tæki, sem er allt annað
mál. Manni skilst að það
hafi verið reynt af hálfu
þáverandi stjórnvalda að
koma þessari starfsemi
útibúa í dótturfyrirtæki en það hafi
ekki náðst áður en hrunið varð. En
hverjum er þetta allt að kenna? Auð­
vitað er eftirlit mikilvægt og nauð­
synlegt. Aðalatriðið er þó að þeir
sem eru með atvinnustarfsemi starfi
heiðarlega. Það er aldrei hægt að sjá
allt í gegnum eftirlit. En svo virðist
vera sem hvorki Fjármálaeftirlitið né
Seðlabankinn hafi staðið sig. Ég ætla
heldur ekki að fullyrða að það hefði
ekki verið hægt að setja lög sem hefðu
getað komið böndum á þessa gríðar­
legu útþenslu bankanna. En það er
ljóst að þau hefðu þurft að standast
ákvæði EES­samningsins um frjálst
flæði fjármagns.
Hún segir að í sinni tíð sem við­
skiptaráðherra hafi sjálfstæði Fjár­
málaeftirlitsins verið stóraukið. Það
hafi verið gert til þess að aðgreina
pólitíkina betur frá störfum „lög­
reglunnar“, í þessu tilviki Fjármála­
eftirlitsins. Pólitíkin eigi ekkert að
skipta sér af því með beinum hætti
hvað Fjármálaeftirlitið aðhafist. „Ég
vissi ekkert og átti ekkert að vita hvað
Fjármálaeftirlitið var að gera ná­
kvæmlega í minni tíð sem viðskipta­
ráðherra. Þetta eru mikil vonbrigði
og það má velta því fyrir sér hvort
það hafi verið nógu öflugt starfslið
þar því bankarnir keyptu jafnóðum
upp hæfasta fólkið. Það var keypt út
vegna þess að það kunni ákveðna
hluti sem fjármálastofnanirnar
þurftu á að halda.“
Davíð vildi selja einn,
tveir og þrír
Bankarnir féllu hver af öðrum haust­
ið 2008, aðeins fáeinum árum eftir
einkavæðinguna. Hefði mátt standa
öðruvísi að sölunni?
„Í lok ársins 2001 fór ég í viðtal
þar sem ég sagði frá því að sölunni
á bönkunum yrði frestað því það
„Það er
auðvelt
að vera vitur
eftir á en mér
var nóg boðið
þegar ég upp-
götvaði að þeir
ætluðu að ná
Glitni líka.
Langur ferill að baki Valgerður kann
vel við sig í sveitinni, þar sem hún hefur
alltaf haldið heimili. Hún bjó þó allan
sinn þingferil í Reykjavík. MynD SigtRygguR ARi