Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2012, Qupperneq 44

Hvað er að
gerast?
Laugardagur
Föstudagur
Sunnudagur
19
maí
18
maí
20
maí
Veisla skilningarvitanna
Íslenski dansflokkurinn og Gus-
Gus bjóða til veislu, í samstarfi við
Hörpu og Listahátíð í Reykjavík,
þar sem sameinaðir eru kraftar
ólíkra listforma og frumsýndar
verða stuttmyndir Reynis Lyngdals
og Katrínar Hall. Filippía Elís-
dóttir og Aðalsteinn Stefánsson
sjá um umgjörð verksins, leikmynd
og búninga. Um sýninguna
segir: „Á vit... býður áhorfendum
í ferðalag þar sem dans, tónlist
og myndir kalla fram framandi
viðbrögð skilningarvitanna. Þetta
er óhefðbundið verkefni þar sem
nokkrir af fremstu listamönnum Ís-
lands taka höndum saman og leiða
okkur inn í veröld – iðandi af lífi og
óvæntum uppákomum á vorkvöldi
í miðborg Reykjavíkur. Aðeins tvær
sýningar verða á verkinu, þann 18.
og 19. maí.
Tónleikar í 12 Tónum
Sænsk-íslenski tónlistarmaðurinn
Mikael Lind heldur síðdegistón-
leika í verslun 12 Tóna við
Skólavörðustíg. Þar mun hann
flytja lög af nýjum geisladiski sem
nefnist Felines everywhere. Mikael
spilar melódíska raftónlist með
klassísku ívafi. Grunnurinn er oft
rafrænn, með synth-hljóðum og
raftöktum, en lifandi hljóðfæri
eins og t.d. fiðlur, sneriltrommur,
klukkuspil og píanó koma líka við
sögu. Tónleikarnir hefjast kl. 17.30.
Fyrsta ljósmynda-
sýningin
Aníta opnar sína fyrstu ljósmynda-
sýningu laugardaginn 19. maí í
Gallerí Tukt í Hinu húsinu, Pósthús-
stræti 3–5. Opnunin stendur yfir
frá kl. 16.00–18.00. Áhugi hennar
á ljósmyndun kviknaði þegar hún
fékk myndavél í fermingargjöf
árið 2008 og síðan hefur hún verið
dugleg að taka myndir við alls
konar tilefni svo sem í afmælum,
fermingum og fleiri viðburðum.
Einnig hafa vinirnir, sem og náttúra
landsins verið vinsælt myndefni
hjá henni. Sýningin stendur til 2.
júní.
Jazz á Faktorý
Sunnu jazz er vikulegur viðburður
á skemmtistaðnum Faktorý.
„Slær á þynnkuna eins og enginn
sé morgundagurinn,“ segir í
auglýsingu. Jazzinn er þó einnig
eyrnakonfekt fyrir þá sem eru svo
lukkulegir að þjást ekki af þynnku
eða timburmönnum. Jazzinn hefst
klukkan 21:30 og það er frítt inn.
44 18.–20. maí 2012 Helgarblað
„Einelti hefði jafnvel
drepið þessa mynd“Menning
m e n n i n g @ d v . i s | d v . i s / m e n n i n g
Bully (Grimmd)
Lee Hirsch
„Lágstemmd en áhrifamikil
baráttusaga íslenskrar náttúru“
Baráttan um landið
eftir Helenu Stefánsdóttur
Ú
r hægu djúpi berast
tónar, svona eins
og þrír hljómar
sem endurtaka sig.
Ómur af rafgítar og
strengjasveit og taktur sem á
einhvern truflaðan hátt ber
keim heimstónlistar, en gæti
átt hvaða uppruna sem er.
Þessi hringrás magnast
með stuttum hléum og inn
kemur bjölluspil, karakter-
ískt. Þetta er eitthvað nýtt, en
samt er þetta gamalt. „Þetta
er bara svo mikill valtari.“
Valtari er titillagið á
splunkunýrri plötu hljóm-
sveitarinnar Sigur Rósar, sem
kemur út nú í lok mánað-
arins. Það er hægt að segja
að beðið hafi verið eftir
plötunni. Hún hefur verið í
vinnslu frá því árið 2009 með
nokkrum hléum. Kannski
ekki síst fyrir það að þrír
hljósmveitarmeðlimir hafa
verið í barneignum. Það er
Georg Holm, bassaleikari
hljómsveitarinnar, sem situr
með blaðamanni uppi í rjáfri
á Iðnó og spekúlarar í plöt-
unni.
Fjögur píanó
Og af því að við byrjuðum á
Valtara þá liggur beinast við
að fara í saumana á næsta
lagi á plötunni sem er jafn-
framt lokalagið.
„Þetta er það lag sem hef-
ur haldist nánast óbreytt frá
því við byrjuðum á því. Við
byrjuðum með lítinn hljóð-
bút sem gekk sífellt í hring.
Svo gerðum við tilraun sem
gekk út á að hver okkar fór
einn inn í hljóðverið og tók
upp píanóleik ofan á hljóð-
bútinn, án þess að heyra
hvað hinir höfðu tekið upp.
Allt var svo spilað samtímis
og okkur til mikillar furðu
þá smellpassaði þetta allt
saman. Þetta lag hefur haldið
sér óbreytt með minni háttar
fínstillingum,“ heldur Georg
áfram.
Hljómsveitarmeðlimir
heyrðu sér til furðu að þeir
höfðu spilað í mikilli einingu.
Í sömu tóntegund og svipuð-
um takti. En kannski er þetta
ekkert skrýtið.
„Það var gleðilegt að heyra
þetta, því þetta ber því vitni
hvað við erum samstilltir og
vinnum vel saman.“
Algjört frelsi
Þetta var þó ekki endilega
fyrirboði um slétt og fellt
vinnuferli. Lagt var upp með
að platan yrði tilraunaplata.
Grundvallarreglan snerist
um algert frelsi og stundum
þarf að kaupa frelsið dýru
verði.
„Þetta var mjög skrýtin
plata að vinna. Sum lögin
byrjuðu líf sitt sem hefð-
bundið popp eða rokk. Loka-
útgáfan segir ekki alltaf alla
söguna. Útsetningarnar voru
meira í ætt við hefðbund-
ið rokk og það skorti engar
trommur.“ Við fyrstu hlustun
má einmitt glögglega heyra
að venjulegur trommuleik-
ur er hverfandi í útsetning-
unum.
„Eitt lagið var meira að
segja orðið að klassísku
popplagi og hefði leikandi
getað átt heim á síðustu
plötu, sem var í eðli sínu
poppuð plata. Miðað við okk-
ar venjulegu nálgun.“
Út í djúpu laugina
Þegar svo á hólminn var
komið reyndist platan erfið
í meðförum. „Lögin virtust
koma hvert úr sinni áttinni.
Það skorti einhvern veginn
heildarmyndina og við skild-
um plötuna eiginlega ekki og
vorum búnir að gefast upp á
henni alloft.
Til þess að losa um þessa
hnúta ákváðum við að gera
nokkuð sem við höfum aldrei
gert áður og það var að taka
lög sem voru orðin nánast
tilbúin og rífa þau í sundur,
opna þau á nýjan leik, taka
einhverja þætti út og bæta
einhverju nýju við í staðinn.
Í einu tilviki enduðum við
til dæmis á því að taka full-
búnar trommurnar alveg út,
hlusta upp á nýtt og reyna
að finna hvað gæti komið í
staðinn fyrir trommuleikinn.
Á þennan undarlega hátt
tók platan að fá á sig heildar-
mynd sem ekki var til staðar
í upphafi. Allt fór að smella
saman.“
Allt opnaðist
Þetta voru skyndilega
ótroðnar slóðir fyrir hljóm-
sveit sem er vön að vinna
saman. Semja grunna að
lögum, fara í hljóðver og
taka uppa grunna og byrja
svo í útsetningarvinnu.
„Við erum ekki vanir að
vinna með þessari aðferð.
Okkar nálgun hefur miklu
frekar verið hefðbundin
hljómsveitarvinna,“ segir
Georg. „Þessi plata er á hinn
bóginn mikið unnin í tölvu,
jafnvel í litlum bútum.“
Í ferlinu virðist platan
hafa fengið opnari hljóm,
ef svo má að orði komast,
en fyrri plötur Sigur Rósar.
Rýmið er meira. „Við leit-
uðum sérstaklega að þessu.
Platan varð að vera opin,
það þurfti að finna pláss
fyrir allt, sérstaklega þar sem
sumar útsetningarnar eru
mjög hlaðnar. Hann Alex,
kærastinn hans Jónsa söngv-
ara, hljóðblandaði plötuna
og á að miklu leyti heiðurinn
af því hversu vel hefur tekist
til að okkar mati með hljóð-
blöndunina. Og jafnvel þótt
platan sé unnin í tölvu þá
notuðum við talsvert af gam-
aldags græjum eins og alltaf,
sem gera hljóminn hlýjan og
mjúkan.“
Nýbúnir að klára
Upptökurnar fóru að mestu
fram í Sundlauginni, hljóð-
veri Sigur Rósar í Mos-
fellsbæ. „Við byrjuðum strax
í mars 2009. Það er orðið
langt síðan,“ segir Georg. „Þá
tókum við svolítið upp.
Við komum svo að plöt-
unni aftur þegar Jónsi var
búinn með sitt stóra tón-
leikaferðalag í janúar 2011.
Eftir það nánast gáfumst við
alveg upp á plötunni, ekki
þó í neikvæðum skilningi
beint. Þetta var ekki beinlín-
is vont. Við áttuðum okkur
bara ekki á því hvað nálgun
við þurftum að taka til þess
að geta klárað plötuna. Þetta
var ekkert verri úrvinnsla.
Bara erfiðari.
Ekki fyrr en síðasta haust
settumst við svo niður
heima hjá Jónsa og Alex og
ákváðum að klára verkið
og það tókst. Allt í einu fór
hvert lag að finna sinn end-
anlega blæ og platan fór að
fá heildarmynd.“
Stuttar mínútur
Opnunarlagið, Ég anda, hef-
ur sterk höfundareinkenni
fjórmenninganna. Hæga
uppbyggingu, þar sem gælt
er við ljúfan trega og fyrir
þá sem hlustað hafa á fyrri
plötur þá er vissara að gera
ráð fyrir því að allt springi
þetta út með hávaðasömum
og djúpum takti, einhvers
konar trega-orgíu.
„Við höfum aldrei fyrr
talað svona mikið um í
hvaða röð lögin eiga að vera.
Það virtist vera hægt að
setja plötuna saman nánast
hvernig sem var en einhvern
veginn varð uppröðunin að
vera alveg fullkomin. Við
settum þetta lag fremst af því
að það er ekki mjög langt,
og það er ákveðin uppbygg-
ing í þessu lagi sem þó fer
ekki alla leið í hefðbundnum
Sigur Rósar-stíl.“
Lagið fer einmitt ekki alla
leið, heldur gefur það öðrum
lögum svigrúm. Þegar Georg
telur það til að lagið sé stutt,
þá er gott að hafa það hug-
fast að það er engu að síður
Hljómsveitin Sigur Rós hefur glímt í þrjú
ár við óþæga plötu. Strákarnir gáfust upp á
henni, snéru sér að barneignum. Komu aftur
og hættu aftur við. Síðasta haust gekk allt
upp og platan er að koma út.
„Við skildum ekki þessa plötu“
Sigtryggur Ari
Jóhannsson
sigtryggur@dv.is
Viðtal
Valtari Nýja platan
reyndist snúin í vinnslu.