Dagblaðið Vísir - DV - 18.05.2012, Blaðsíða 20

Ú
tgerðarfyrirtækið Samherji
hefur greitt langmestan arð
til hluthafa sinna af öllum ís­
lenskum sjávarútvegsfyrir­
tækjum hér á landi síðastlið­
in fimm ár. Um 1.200 milljónir króna
skilja að Samherja og næsta útgerð­
arfyrirtækið á listanum af hæstu arð­
greiðendunum á tímabilinu 2006–
2011, Síldarvinnsluna í Neskaupstað.
Samherji hefur greitt rúmlega 3.900
milljónir króna í arð til hluthafa
sinna en Síldarvinnslan ríflega 2.700.
Svo vill til reyndar til að Samherji er
stærsti einstaki hluthafi Síldarvinnsl­
unnar með 45 prósenta eignarhlut og
nýtur því góðs af arðgreiðslunum út
úr fyrirtækinu.
Þetta er meðal þess sem kem­
ur fram í úttekt DV á arðgreiðslum
út úr 12 stærstu sjávarútvegsfyrir­
tækjum landsins á árunum 2007 til
2012. Miðað er við úthlutaðar afla­
heimildir þegar stærð fyrirtækj­
anna er metin en HB Grandi, Sam­
herji og Þorbjörn eru í þremur efstu
sætunum yfir kvótahæstu útgerðir
landsins. Samherji og dótturfélag
þess, Síldarvinnslan í Neskaupstað,
hafa greitt langmestan arð út úr sín­
um fyrirtækjum. Þar á eftir koma
Vinnslustöðin í Vestmannaeyjum
og Ísfélag Guðbjargar Matthías­
dóttur.
Arðurinn rennur til hluthafanna
Mikil umræða hefur verið um kvóta­
frumvörp ríkisstjórnarinnar síðast­
liðna mánuði og hvort íslensk út­
gerðarfyrirtæki muni geta staðið
skil á þeim auknu veiðigjöldum sem
kveðið er á um í öðru frumvarpinu
og jafnframt haldið áfram rekstri.
Yfirlit DV sýnir að arðgreiðslurnar
sem hluthafar útgerðanna taka út úr
rekstrinum nema í mörgum tilfell­
um hærri upphæðum en þau veiði­
gjöld sem fyrirtækin greiða til ríkis­
ins samkvæmt núgildandi lögum.
Þetta eru fjármunir sem teknir eru
út úr rekstrinum á útgerðarfélögun­
um og sem renna til hluthafa þeirra
beint eða eignarhaldsfélaga í þeirra
eigu. Sum þessara eignarhaldsfélaga
sitja á milljörðum króna í peningum
á meðan önnur nota arðgreiðslurnar
út úr útgerðunum til að greiða niður
skuldir sínar.
Starfsemi Samherja að mestu
erlendis
Sú staðreynd að Samherji er lang­
efst í röð þeirra útgerða sem greiða
mestan arð til hluthafa sinna kem­
ur ekki á óvart þegar litið er til þess
hversu umsvifamikið fyrirtækið er
víða um heiminn. Samherji er orð­
ið eitt stærsta sjávarútvegsfyrirtæki
Evrópu; er risi í sjávarútveginum í
álfunni. Arðgreiðslurnar út úr fyrir­
tækinu eru ein birtingarmynd þessa.
Stærstu hluthafar Samherja eru
Þorsteinn Már Baldvinsson, forstjóri
þess, og Kristján Vilhelmsson. Sam­
herji ræður yfir 7 prósentum kvót­
ans í landinu miðað við þorskígild­
istonn en einungis um 30 prósent af
starfsemi fyrirtækisins fer fram hér á
landi. 70 prósent af starfsemi Sam­
herja er því erlendis, meðal annars
við strendur Vestur­Afríku, í Þýska­
landi, Englandi, Póllandi og Fær­
eyjum. Því er að stóru leyti um að
ræða arð vegna tekna sem aflað er
erlendis.
6,6 milljarðar í arð
Samanlagðar arðgreiðslur út úr Sam­
herja og dótturfélaginu Síldarvinnsl­
unni nema 6,6 milljörðum króna síð­
astliðin fimm ár. Framkvæmdastjóri
Síldarvinnslunnar, Gunnþór Ingva­
son, hefur verið einna mest áberandi
meðal útgerðarmanna í baráttunni
gegn kvótafrumvörpum ríkisstjórn­
arinnar og hefur hann sagt að frum­
vörpin muni geta gengið af útgerð­
arfélögunum dauðum. Sú barátta
Gunnþórs er því meðal annars háð
í nafni Samherja, stærsta hluthafa
Síldarvinnslunnar, enda snúast deil­
urnar um kvótafrumvörpin meðal
annars um hagsmuni Samherja –
samanlögð kvótaeign Samherja og
Síldarvinnslunnar nemur um 11,4
prósentum af heildarkvóta landsins.
„Það er of mikið í húfi til að ég geti
leyft ykkur að ganga með þessum
hætti að mikilvægustu mjólkurkú
okkar. Nytin munu minnka og belj­
an vendast. Við munum ekki fæða
hana eins og þarf […] Gerum þetta
þannig að hún færi börnunum okkar
líka framtíð,“ sagði Gunnþór á borg­
arafundi um kvótafrumvörpin sem
haldinn var í Neskaupstað fyrr í maí
á sama tíma og hann lyfti upp mynd
af börnunum sínum.
Arðurinn hærri en veiðigjöldin
Í tilfelli þessara tveggja útgerðarfyrir­
tækja eru arðgreiðslurnar út úr þeim
„Samanlagð-
ar arðgreiðslur
út úr Samherja og
dóttur félaginu Síldar-
vinnslunni nema 6,6
milljörðum króna
síðastliðin fimm ár
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
20 Fréttir 18.–20. maí 2012 Helgarblað
Arðurinn stundum hærri
en veiðigjöldin til ríkisins
n 6,6 milljarða arður út úr Samherja og Síldarvinnslunni n Yfirlit yfir arðgreiðslur 12 stærstu útgerðanna 2006 til 2011 n Útgerðirnar í Vestmannaeyjum arðsamar