Dagblaðið Vísir - DV - 20.08.2012, Side 8

Söfnunarfé í ríkissjóð
n Söfnunarfé frá þremur forsetaframbjóðendum rennur til ríkisins
F
orsetaframbjóðendurnir Þóra
Arnórsdóttir, Herdís Þorgeirs-
dóttir og Ástþór Magnússon,
sem reyndar komst ekki á kjör-
seðilinn, geta átt von á að þurfa að
endurgreiða hluta af því fé sem safn-
aðist vegna framboða þeirra til ríkis-
sjóðs. Ástæðan er sú að öll nýttu þau
sér svokölluð 900-númer við söfnun
en slíkt er ekki heimilt samkvæmt
lögum um fjármögnun stjórnmála-
flokka en lögin ná einnig utan um
framboð til forseta.
Þær upplýsingar fengust hjá fram-
boði Þóru Arnórsdóttur að unnið
væri að uppgjöri en númerið hefði
aðeins verið opið í skamman tíma
og því ætti eftir að koma í ljós hversu
miklu yrði skilað. Herdís Þorgeirs-
dóttir birti reglulega upplýsingar um
fjárframlög til framboðs síns á vef-
síðu sinni. Þar kemur fram 23 þús-
und króna framlag til framboðsins
frá Símanum þann 8. júní. Leiða má
að því líkur að upphæðin renni í rík-
issjóð enda ekki um rekjanlegt fram-
lag að ræða. Ástþór Magnússon nýtti
slík númer samkvæmt upplýsingum
frá Símanum. Ekki náðist í Ástþór til
að spyrjast fyrir um hvernig söfnun-
in hafi gengið fyrir sig né hvað hann
telji að endurgreiða verði mikið.
Erfitt er að rekja gjafir í gegn-
um síma og því ekki heimilt að nýta
þá leið til söfnunar. Framboð Ara
Trausta Guðmundssonar leitað-
ist eftir að nýta sér söfnunarnúmer
til fjármögnunar á framboðinu en
féll samkvæmt upplýsingum DV frá
þeim áformum eftir að ljóst var að
slíkt væri í raun ekki heimilt.
Óheimilt er að veita viðtöku fjár-
framlögum frá fyrirtækjum „að meiri
hluta í eigu, eða undir stjórn, ríkis
eða sveitarfélaga“. Við símasöfnun
getur reynst erfitt að átta sig á hver
raunverulegur greiðandi reiknings-
ins er og því talin hætta á að farið
verði fram hjá þessu ákvæði. Sama á
við um að ekki sé tekið fé frá erlend-
um lögaðilum. Ríkisendurskoðun
mun fara yfir málið þegar uppgjör
frambjóðenda liggja fyrir.
atli@dv.is
8 Fréttir 20. ágúst 2012 Mánudagur
M
arkmið okkar er að ýta
undir þá víðtæku félags-
legu meðvitund sem er að
verða til úti um allan heim
í dag.“ Þetta segir hinn 25
ára gamli Pedro Noel frá Brasilíu sem
undirbýr nú opnun á alþjóðlegri vef-
síðu fyrir uppljóstrara, undir nafn-
inu The Accociated Whistle Blowing
Press. Áætlað er að samtökin verði
með höfuðstöðvar hér á landi en
helsta ástæðan fyrir staðsetningunni
er hin svokallaða IMMI-löggjöf sem
nú er í undirbúningi á Alþingi Ís-
lendinga.
Tillögur IMMI ganga í stuttu máli
út á það að taka bestu mögulegu lög-
gjöf víðs vegar að úr heiminum og
búa til heildstæðan pakka sem tryggi
málfrelsi, tjáningarfrelsi og upplýs-
ingafrelsi. Hugmyndin er til þess fall-
in að umbreyta landinu þannig að
hér verði kjörið umhverfi fyrir þá fjöl-
miðla sem stunda rannsóknarblaða-
mennsku. The Accociated Whistle
Blowing Press eru hugsuð sem eins
konar regnhlífarsamtök utan um
minni vefsíður sem settar verða á fót
og munu bjóða uppljóstrurum upp á
algjöra nafnleynd og tryggingu fyrir
því að ekki sé hægt að rekja hvaðan
upplýsingarnar komu.
Opna bókhald heimsins
Pedro kom til Íslands í lok apríl ásamt
samlanda sínum Aldo Falconi, en
þeir hafa síðan þá unnið að verkefn-
inu í lítilli stúdíóíbúð á höfuðborgar-
svæðinu. Þeir eru þegar í sambandi
við blaðamenn, lögfræðinga og
áhugafólk um uppljóstranir og opna
fjölmiðlun frá um fimmtán lönd-
um, en samtök þeirra eru þegar byrj-
uð að starfa á Spáni, í Frakklandi og
Brasilíu. „Ég er á því að hegðun fólk
markist einna helst af því hvaða upp-
lýsingum það hefur aðgang að hverju
sinni,“ segir Pedro í samtali við DV.
Með því að opna bókhald heimsins,
það er opna á það sem falið er í skýr-
slum stórfyrirtækja og ríkisstjórna,
megi breyta hegðun fólksins og
þannig heiminum. „Það er grunnur-
inn að því sem við viljum gera.“
Svo virðist sem IMMI-löggjöfin
hafi þegar vakið mikla athygli utan
landsteinanna en DV hefur fengið
veður af því að fleiri aðilar séu komn-
ir til landsins gagngert til að fræðast
meira um það sem hér er í undir-
búningi. Þingkonan Birgitta Jóns-
dóttir er einn helsti talsmaður IMMI
á Alþingi, en þar hefur hún bent á að
með því að innleiða löggjöfina geti
Ísland boðið upp á framsækið um-
hverfi fyrir skráningu og starfsemi al-
þjóðlegra fjölmiðla og útgáfufélaga,
sprotafyrirtækja, mannréttindasam-
taka og gagnaversfyrirtækja.
Forðast miðstýringu
Þegar talað er um uppljóstran-
ir tengja flestir það við lekasíðuna
Wikileaks sem vakið hefur heil-
mikla athygli úti um allan heim síð-
ustu ár. Pedro segist alls ekki vera í
samkeppni við Wikileaks sem hafi
staðið sig með prýði, munurinn sé
sá að samtök þeirra muni einbeita
sér í meiri mæli að því að byggja
sig upp í hverju samfélagi fyrir sig.
Þannig er þegar til sérstök vefsíða
fyrir Frakkland, Ítalíu, Spán og Bras-
ilíu og íslensk síða er vonandi í bí-
gerð. Samtökin hyggjast þannig forð-
ast miðstýringu, með því að fá hópa
blaðamanna í mismunandi löndum
til þess að koma á fót minni lekasíð-
um í hverju landi fyrir sig.
Þannig er hugmyndin að íslensk-
ir blaðamenn samtakanna geti fjallað
ítarlega um íslenska leka rétt eins og
þeir frönsku takast á við það sem kem-
ur inn á borð til þeirra. Allir tengjast
síðan undir regnhlíf The Accociated
Whistle Blowing Press sem starfar eft-
ir íslenskum lögum. Pedro, sem hef-
ur verið sjálfboðaliði fyrir Wikileaks,
tekur ekki fyrir samstarf með þeim.
„Nei, við höldum öllum dyrum opn-
um, algjörlega.“ Hann bætir við að
nú þegar sé ákveðið samstarf í gangi
á milli aðilanna en blaðamenn á veg-
um The Accociated Whistle Blowing
Press eru sumir hverjir að rýna í leka
frá Wikileaks og munu samtökin birta
umfjallanir um það á næstunni.
„Ísland er staðurinn“
„Þó að Ísland sé kannski ekki hinn
fullkomni staður fyrir okkur í augna-
blikinu þá er þetta samt í rauninni
besti staðurinn sem við gætum ver-
ið á,“ segir Pedro og tekur fram að
þrátt fyrir að IMMI sé ekki ennþá
orðið að lögum þá sé allavega verið
að reyna að koma afar metnaðarfull-
um breytingum í gegnum þingið hér
á landi. Hann segir gríðarlega spill-
ingu ríkja í Brasilíu, þaðan sem hann
kemur, og bendir á að löggjöf eins og
IMMI myndi aldrei nokkurn tímann
fara fyrir þingið þar í landi.
Þá bendir hann á nýjustu fregnir af
Julian Assange sem verið hefur í ein-
hvers konar stofufangelsi í sendiráði
Ekvador síðustu mánuði. „Samtök
sem hvetja til uppljóstrana og hlúa að
þeim eiga sífellt á hættu að á þau verði
ráðist með pólitískum hætti. Þegar ég
virði fyrir mér það sem er að gerast í
tengslum við Wikileaks núna verð ég
alltaf sannfærðari um að ég sé á rétta
staðnum.“ Hann minnist fregna frá
eigin landi þar sem blaðamenn og
uppljóstrarar hafa horfið í tengslum
við skrif þeirra um viðkvæm mál. Slík-
ar sögur ítreki hversu mikilvægt það
sé að hlúa að IMMI-löggjöfinni og því
sem hún stendur fyrir — frjálst flæði
upplýsinga.
Aðspurður um fyrstu mánuðina á
Íslandi og hvernig þeir hafi reynst hon-
um segist Pedro vissulega hafa átt erfitt
með að venjast allri birtunni í sumar.
„En fólkið er okkur gott og velviljað og
við ætlum að vera hérna áfram. Ísland
er staðurinn fyrir okkur í dag.“ n
„Ísland er
staðurinn
fyrir okkur í dag
Lekasíða verður
til í stúdíóíbúð
n Félagar frá Brasilíu eru komnir til Íslands til að byggja upp fjölmiðlaveldi
Jón Bjarki Magnússon
blaðamaður skrifar jonbjarki@dv.is
Vinna heima Brasilíumennirnir Pedro og Aldo leigja stúdíóíbúð á höfuðborgarsvæðinu en
þar vinna þeir nótt og dag við undirbúning lekasíðu.
Fá ekki féð Þóra, Herdís og Ástþór nýttu
sér 900-númer til að safna fé vegna fram-
boða sinna en slíkt er ekki heimilt samkvæmt
lögum um fjármögnun framboða.
Áfengisauglýs-
ingabann hert
Viðlög við brotum á áfengisaug-
lýsingabanni verða hert veru-
lega gangi frumvarp Ögmundar
Jónassonar innanríkisráðherra
í gegn á Alþingi í haust. Sam-
kvæmt frumvarpinu verður sekt-
in allt að tíu milljónum króna auk
þess sem reynt verður að koma í
veg fyrir tilraunir til að fara fram
hjá lögunum. Bannað verður að
auglýsa vöru með ríkri tilvísun til
áfengra vara. Þannig verður til að
mynda bannað að auglýsa léttöl
ef það er í sams konar umbúðum
og sama tegund af bjór. Þá verður
eftirlit með áfengisauglýsingum
fært frá lögreglu til Neytendastofu
og heimilt verður að ljúka málum
með sekt. Neytendastofu verður
einnig heimilt að leggja á 500 þús-
und króna dagsekt á fyrirtæki sem
láta ekki af brotum.
Gnarr útnefnir
borgartré
112 ára gamall gljávíðir var á
sunnudag útnefndur borgartré
Reykjavíkur af Jóni Gnarr borgar-
stjóra við hátíðlega athöfn í garði
Hressingarskálans við Austur-
stræti. „Garðurinn við Hressingar-
skálann er einn þekktasti einka-
garður frá lokum nítjándu aldar og
stóð við hús Árna Thorsteinsson-
ar landfógeta í Reykjavík frá 1862.
Garðurinn var nýttur til skrauts
og nokkurra nytja og var jafnan
kallaður Landfógetagarðurinn,“
segir í tilkynningu frá Reykjavíkur-
borg. „Gljávíðirinn hefur á þeim
112 árum sem liðin eru séð tím-
ana tvenna og lifað af breytingar á
öllu umhverfi sínu. Fyrir nokkrum
árum hallaði hann sér út af í mikl-
um stormi og hvílir á styrkum
stoðum og hefur náð að skjóta
rótum að nýju. Hinir þykku armar
jötunsins gamla eru börnum
einstakt ánægjuefni við klifurleiki
í garðinum,“ segir enn fremur. Það
er Skógræktarfélag Reykjavíkur í
samstarfi við borgina sjálfa sem
fer með val á borgartrénu.
Styttist í
styrki
Umsóknarfrestur eftir styrk
úr framkvæmdasjóði ferða-
mannastaða rennur út innan
skamms, eða 10. september.
Markmið og hlutverk sjóðsins
er að stuðla að uppbyggingu,
viðhaldi og verndun ferða-
mannastaða í opinberri eigu
eða umsjón. Þá er sjóðnum
ætlað að fjölga viðkomustöð-
um ferðamanna til að draga
úr álagi á fjölsóttustu stöðun-
um. Verkefni til uppbyggingar,
viðhalds eða verndunar á
ferðamannastöðum koma öll
til greina. Sjóðurinn er í hönd-
um innanríkisráðuneytisins og
ferðamannastofu.