Dagblaðið Vísir - DV - 22.07.2013, Síða 14

Sandkorn
S
telpurnar okkar á Evrópu­
mótinu í Svíþjóð eru búnar að
sýna íslensku þjóðinni hvers
þær eru megnugar. Að kom­
ast í fjórðungsúrslit á móti
heimamönnum er glæsilegur árangur,
stúlkurnar í landsliðinu eru góðar fyr­
irmyndir og andlit þeirra og persónur
verða líklega jafn þekkt og „strákanna“
okkar í handboltanum áður en langt
um líður.
Aníta Hinriksdóttir hlaupari stakk
andstæðinga sína af á Heimsmeist­
aramótinu í Búlgaríu. Hún varð
heimsmeistari 17 ára og yngri og
nokkrum dögum síðar bætti hún
Evrópumeistaratitli 19 ára og yngri
í safnið. Þar var samkeppnin ögn
harðari en sigurinn aftur sannfær­
andi. Aníta er ekki langt frá því að
hlaupa á tíma sem dugir til verðlauna
á Ólympíuleikum. Hún gæti orðið
ein af okkar stærstu íþróttastjörn­
um – jafnvel sú fyrsta til að næla sér í
ólympíugull.
Þessi afrek kvenkyns íþróttamanna
eru fagnaðarefni. Íþróttir kvenna hafa
löngum átt undir högg að sækja, sér­
staklega fótbolti – algengt er að heyra
menn tala um að leikir kvenna séu
verri að gæðum en karla. Þeir sem
hafa fylgst með Evrópumóti kvenna sjá
að baráttan og dramatíkin er sú sama
og stundum jafnvel meiri en hjá karl­
kyns kollegum þeirra.
Laun kvenna í fótbolta eru samt
langt frá því að vera þau sömu og hjá
körlunum. Þar munar miklu. Þegar
litið er á lista yfir tekjuhæstu kvenkyns
íþróttamenn heims eru fótboltakonur
neðarlega. Fjórir tekjuhæstu kvenkyns
íþróttamenn heims eru tennisstjörn­
urnar Maria Sharapova, Li Na, Ser­
ena Williams og Caroline Wozniacki.
Ástæðan fyrir háum launum kvenna í
tennis er sú að stórmót kvenna í tenn­
is eru haldin á sama tíma og karla. Á
stórmótunum beinast augu alheims­
ins því jafnt að stórleikjum karla og
kvenna og þar af leiðandi eru kven­
kyns tennisstjörnur orðnar að stjörn­
um með laun sem jafnast á við ofur­
laun karlkyns íþróttastjarna.
Þegar talað er um Evrópumótið í
fótbolta (með greini) eiga flestir við
Evrópumót karla. Þegar konurnar
mæta til leiks á Evrópumóti kvenna
er langt liðið frá Evrópumótinu sem
milljónir fylgdust með um alla álfuna,
leikið er á minni völlum og öll um­
gjörð lakari en hjá körlunum.
Það væri spennandi að sjá lands­
lið kvenna keppa á sama tíma og
landslið karla. Ég þori að fullyrða að
áhorf og áhugi á stærstu leikjunum
væri ekki minni en þegar karlalands­
liðin eigast við – laun kvenna í fót­
bolta myndu hækka og mótin yrðu
fjölbreyttari og skemmtilegri fyrir
vikið.
Afrek kvennalandsliðsins í fótbolta
og Anítu Hinriksdóttur í sumar eru til­
efni fyrir þjóðina að gleðjast. Fátt sam­
einar fólk betur en þegar íþróttamenn
okkar standa í eldlínunni og þá skiptir
engu af hvaða kyni íþróttamennirn­
ir eru. Og eflaust er það pínulítið gott
á alla fótboltastrákana sem eru með
milljónir á mánuði hjá flottum liðum
erlendis að það hafi verið stelpurnar
okkar sem unnu fyrsta sigur Íslands á
stórmóti í fótbolta.
Besta bandalagið
n Samfylkingarmenn í
Reykjavík eru áhyggjufullir
nú þegar styttist í sveitar­
stjórnarkosningar. Dagur B.
Eggertsson, leiðtogi flokks­
ins, þykir innan flokks ekki
sérstaklega fallinn til þess
að vinna kosningasigra. Það
hefur því verið rætt óform­
lega innan Samfylkingar að
mynda kosningabandalag
með Besta flokknum. Þar er
þó sá hængur á að ólíklegt
er að Jón Gnarr borgarstjóri
hafi áhuga.
Spariþingmaður
n Björn Valur Gíslason, fyrr­
verandi alþingismaður og
skipstjóri, þótt standa sig
afar vel á
liðnu þingi.
Vakti bein­
skeyttur mál­
flutningur
hans sérs­
taka athygli.
En hann
uppskar ekki í samræmi við
athyglina og féll af þingi og
er í dag varaþingmaður. Í
síðustu viku hélt hann til
hafs á ný eftir fjögurra ára
hlé á Birtingi sem er í eigu
Síldarvinnslunnar. Þetta er
glæsiskip sem heimamenn
kalla spariskipið. Björn Val­
ur er nú í samræmi við nýja
stöðu sína spariþingmaður.
Sigmundur
utanríkis
n Sigmundur Davíð Gunn-
laugsson forsætisráðherra
hefur undanfarið farið víða
erlendis til
að berj­
ast fyrir
hagsmun­
um Íslands.
Þannig hef­
ur hann
látið sig
makríldeiluna varða sem
og ESB­umsóknina. Þessi
mál eru venjulega á dag­
skrá utanríkisráðherra en
vísbending er um að Sig­
mundur telji Gunnar Braga
Sveinsson utanríkisráðherra
ekki sérstaklega til þess fall­
inn að takast á við flókin
utan ríkismál.
Loforð bresta
n Það styttist í að það
reyni á það kosningalof­
orð Framsóknarmanna
að afnema
verð­
trygginguna.
Þar er að
vænta harðr­
ar andstöðu
Sjálfstæð­
ismanna
á borð við Pétur Blöndal
og Brynjar Níelsson. Algjör
óvissa er um það hvort
málið næst í gegn. Ef það
fær ekki brautar gengi blas­
ir við að fyrsta kosningalof­
orð Framsóknarmanna af
mörgum verður svikið.
Fyrstar í mark
„Stjórnvöld mættu
reyna að skoða þenn-
an hóp og kanna í hverju
vandi hans felst
Þ
að er stundum talað um að fólk
sé á báðum áttum. Þá er líkingin
sú að menn vilja fara í tvær átt­
ir á sama tíma — sem almennt
er talið frekar erfitt. Mér líður stund­
um svona þegar rætt er um mennta­
mál. Ekki síst framhaldsskólann sem
hefur setið undir gríðarlegu ámæli að
undanförnu þar sem sagt hefur verið
að framhaldsskólar virðist ekki henta
nema sumum nemendum og hrekja
hina frá sér.
Og á því eru tvær hliðar.
Staðreyndin er sú að frá alla vega
1991 hefur framhaldsskólinn þróast
án veigamikilla stjórnmálalegra átaka.
Gott dæmi er þegar fjögur skólafrum­
vörp fóru í gegnum þingið veturinn
2007–8 þá gerðist það án verulegrar
pólitískrar misklíðar eða raunverulegr­
ar menntapólitískrar umræðu.
Samstaðan um framhaldsskólann
snýst meðal annars um að þar eigi að
vera skóli fyrir alla. Hins vegar hefur
hagræðingarkrafan verið sú að það
hefur ekki verið nein raunhæf leið til
að fylgja því markmiði.
Hluti vandans er forgangsröð nem­
enda. Þar hafa stjórnvöld einblínt á
nemendur yngri en átján ára og nem­
endur á starfsbraut. Starfsbrautin er
verulega vel skipulagt úrræði, dýrt, en
engu að síður frábært, markvisst og
þjónar nemendum sínum vel. En væri
hægt að nálgast vanda allra á þenn­
an hátt? Aldeilis ekki. Það eru ekki til
peningar. Hugtök eins og nám fyrir
alla eða einstaklingsbundið nám, fá þá
litla merkingu í framkvæmd þegar á
heildina er litið.
Annað slíkt er umræðan um
„styttingu“ framhaldsskólans sem
menn reyndu að taka 2003 en leituðu
í staðinn leiða sem gerðu nemend­
um kleift að ljúka meintu fjögurra ára
námi á styttri tíma. Meintu segi ég því
ég er sannfærður um að verið sé að
þjálfa nemendur í hangsi með því að
halda þeim í fjögur ár í námi sem tekur
styttri tíma með smá ögun. Framhalds­
skólinn er ekki afplánun.
Ein vísbending um að ekki sé allt í
lagi felst í fjölda nemenda í framhalds­
skólakerfinu sem eru að flytja sig milli
skóla. Það innritast um 4.000 nýnemar á
hverju hausti en að auki eru um 10 þús­
und nemendur að sækja um flutning
milli skóla eða um endurkomu eftir hlé
eða jafnvel að hefja nám í fyrsta sinn.
Þetta er gríðarlega stór hópur. Stjórn­
völd mættu reyna að skoða þennan
hóp og kanna í hverju vandi hans felst.
Þannig er kominn tími til að spyrja sig
hvort skólakerfið eigi að þjóna öllum,
hvað það merki og kosti eða þá hvort
setja eigi girðingar, viðmið um náms­
framvindu eða aðrar hindranir upp.
Meðal þess sem veldur skólunum
erfiðleikum er nemendahópur sem
skráir sig til náms, tekur þannig pláss
sem aðrir hefðu getað notað, en hættir
áður en til prófa er gengið við lok annar
af ýmsum misgóðum ástæðum. Þetta er
eins og að panta sér mat á veitingahúsi
en hætta við þegar maður er hálfnaður
með réttinn og neita að borga.
Það er alla vega þrennt sem þarf að
skoða hér. Að nemandi sem skráir sig
til náms geri sér grein fyrir þeim kostn­
aði sem hann er að skuldbinda kerfið
til að standa skil á til að viðkomandi
geti lært. Og að það lokar öðrum leið
að hann komist að.
Þá að nemandi standi skil á námi
sínu, sitji út önnina, nema eitthvað
það gerist (til dæmis alvarlegur heilsu­
brestur) sem réttlæti það að hann
hverfi af vettvangi, ­ og skólinn haldi
þá fjármunum sínum.
Loks að samfélagið spyrji sig hvort
og hvers vegna öllum ungmennum
sé hollast að vera í skóla til átján ára
aldurs, hvort sem þau eru áhugasöm
eða „áhugalítil“ og hvað þurfi þá að
gera til að koma til móts við þann
vanda. Og þar þurfa að koma til stefna
og fjármagn — eða lokanir ef menn
vilja það. En það þýðir ekki að neita
skólum um fjármagn um leið og krafist
er meiri þjónustu. Þannig er það nú.
Höfum við ráð á að
reka framhaldsskóla?
Útgáfufélag: DV ehf. Stjórnarformaður: Þorsteinn Guðnason Ritstjóri: Reynir Traustason (rt@dv.is) Aðstoðarritstjóri: Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir (ingibjorg@dv.is) Fréttastjóri menningar: Símon
Birgisson (simonb@dv.is) Ritstjórnarfulltrúi: Ingi Freyr Vilhjálmsson (ingi@dv.is) Umsjónarmaður helgarblaðs og innblaðs: Kristjana Guðbrandsdóttir (kristjana@dv.is) Framkvæmdastjóri og
vefstjóri DV.is: Jón Trausti Reynisson (jontrausti@dv.is) Sölu- og markaðsstjóri: Heiða B. Heiðarsdóttir (heida@dv.is) Umbrot: DV Prentun: Landsprent Dreifing: Árvakur DV á netinu: www.dv.is
F R J Á L S T, Ó H Á Ð D A G B L A Ð
Heimilisfang
Tryggvagötu 11
Hafnarhvoli, 2. hæð
101 Reykjavík
FRéTTASkoT
512 70 70 DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
AÐALnúmeR
RiTSTJÓRn
ÁSkRiFTARSími
AuGLýSinGAR
14 22. júlí 2013 Mánudagur
Kjallari
Magnús
Þorkelsson
skólameistari Flensborgarskóla skrifar
Leiðari
Símon
Birgisson
simonb@dv.is
Klén rök
útvarpsstjóra Það er í innyflunum
Brynjar Níelsson um að valdamiklir einkaaðilar ráði fjölmiðlum ef RÚV er lagt niður. – pressan.is Björn Valur Gíslason segir það grafið í sjálfstæðismenn að misnota fólk í pólitískum tilgangi. – eyjan.is