Dagblaðið Vísir - DV - 28.01.2014, Qupperneq 11

Vikublað 28.–30. janúar 2014 Fréttir 11
Einhverjir voru handteknir þá þegar
á meðan aðrir ákváðu að færa sig út
fyrir keilurnar sem mörkuðu vinnu­
svæðið eins og lögreglan hafði beðið
um. Fólk var vel búið, jafnvel með
nesti í fórum sínum og sumir sungu
söngva. Áttu margir þeirra sem DV
ræddi erfitt með að skilja hvers vegna
allt þetta lögreglulið var samankomið.
Þegar fólk hafði komið sér fyrir á
svæði fyrir utan keilurnar, var vinnu­
svæðið hins vegar fært til á nýjan leik
með aðstoð lögreglunnar og fólki
því gert að yfirgefa svæðið að nýju.
Þannig gekk þetta þar til búið var að
handtaka meirihluta þeirra sem tóku
þátt í mótmælunum. „Það eru dóms­
mál í gangi þar sem lögmæti þessara
framkvæmda er dregið í efa, en samt
halda ráðherrann, meirihluti bæjar­
stjórnar í Garðabæ og Vegagerðin
þessu áfram,“ sagði Eiður Svanberg
Guðnason, fyrrverandi sendiherra og
ráðherra, og fjölmiðlamaður, í sam­
tali við DV. Hann var síðar handtek­
inn en er ekki á meðal þeirra ákærðu.
Bannað að sitja á steini
Reynir Ingibjartsson, þáverandi for­
maður Hraunavina, sat á stórum steini
í hraunjaðrinum þann 21. október
þegar blaðamaður DV tók hann tali:
„Við erum hér á ósnortnu hrauni og
við hljótum að mega vera þar.“ Hann
var með kaffibrúsa í höndunum og
tárvot augu þegar hann sagði frá því
hvers vegna hraunið væri honum
svona kært. „Ég er náttúrlega bara
sem krakki alinn upp við það að leika
mér í hrauni, þannig að mér hefur
alltaf verið hraun afar kært. Það er
bara ömurlegt að þetta skuli vera að
gerast á árinu 2013.“
Aðspurður hvort þetta væri
kannski í síðasta skipti sem einhver
ætti eftir að sitja á þessum stað, á
meðan hraunið væri ósnortið, sagði
hann: „Nei, nei, það er ekki í síðasta
skipti, við vinnum þetta stríð.“ Hann
var stuttu síðar handtekinn þar sem
hann sat, af fjórum lögreglumönnum,
og settur í varðhald. Klukkustund eftir
samtalið hafði jarðýta vegagerðarinn­
ar grafið hraunið í sundur, á nákvæm­
lega þeim stað þar sem Reynir hafði
setið með kaffibrúsann sinn. Reynir
er ekki á meðal þeirra ákærðu.
„Í andstöðu við réttarríkið“
Mótmælt var fyrir utan inn­
anríkisráðuneytið daginn eftir
handtökurnar eða þann 22. október.
„Dómstólar munu á næstunni kveða
úr um lögmæti nýs Álftanesvegar.
Það er hrein lögleysa að leyfa eyði­
leggingu hraunsins á meðan dóm­
stólar hafa ekki kveðið upp úrskurð
sinn. Einnig er það í hróplegri and­
stöðu við réttar ríkið að Vegagerðin
telji sig ekki þurfa að bíða niðurstöðu
dómstóla. Er Vegagerðin ríki í ríkinu?
Hafin yfir lög og rétt og hvernig leyfist
henni að reka jarðýtur og gröfur með
offorsi yfir ósnortið land sem Alþingi
telur að eigi að friða,“ sagði Gunn­
steinn Ólafsson, einn Hraunavina, í
ræðu sinni.
Mótmælendur voru handteknir
á grundvelli 19. greinar lögreglulaga
sem snýr að því að hægt sé að hand­
taka fólk fyrir að hlýta ekki fyrirmæl­
um lögreglu: „19. gr. Skylda til að hlýða
fyrirmælum lögreglu. Almenningi er
skylt að hlýða fyrirmælum sem lög­
reglan gefur, svo sem vegna umferðar­
stjórnar eða til þess að halda uppi lög­
um og reglu á almannafæri.“ n
2
6 8
„Það er ekki hægt
að taka þennan
rétt af okkur og ríkisvaldið
verður að virða það.
Undir lögregluvernd
Jarðýta ryður sig í gegnum
hraunið undir lögregluvernd.
n Níu ákærð vegna mótmæla í Gálgahrauni n Stjórnarskrárvarinn réttur fólks að mótmæla, segir lögmaður
Þau eru óvinir ríkisins
1 Ragnhildur Jónsdóttir53 ára, myndlistarmaður og eigandi Álfagarðsins í Hellisgerði
„Manni finnst þetta auðvitað fáránlegt í ljósi þess að ég taldi mig búa í lýðræðisríki
þar sem allir mættu mótmæla. Ég hafði aldrei tekið þátt í mótmælum fram að þessu
og hef alltaf upplifað mig í sama liði og lögreglan. Þarna voru lögreglumenn í vestum,
með kylfur, handjárn og gasbrúsa. Við upplifðum þá hreinlega sem vopnaða þannig að
þetta var mjög ógnvekjandi. Þegar her lögreglumanna er sendur á friðsama mótmæl-
endur finnst manni það mjög undarlegt svo vægt sé til orða tekið. En það er kannski
ennþá tækifæri fyrir yfirvöld að sjá að sér og draga þessar kærur til baka.“
2 Sesselja Guðmundsdóttir66 ára félagsliði
„Það er auðvitað ótrúlegt að þurfa að standa í þessu. Mér brá mjög við handtökuna
en ég er ennþá með áverka eftir harkalega handtöku. Ég var með liðagigt þegar ég
var handtekin en þá snéri lögreglumaðurinn svona upp á hendina á mér þannig að
verkurinn versnaði mjög mikið. Ég er með áverkavottorð og hef verið í spelku síðan.“
3 Sveinbjörg Vilhjálmsdóttir70 ára, píanóleikari og fyrrverandi tónlistarskólastjóri
„Manni finnst þetta bara svolítið fáránlegt, það er eins og það sé verið að ýta við fólki,
segja því að passa sig, og ef það geri það ekki geti það lent fyrir dómara. Það er hrein-
lega eins og það sé verið að ýta á einhvern þannig punkt í samfélaginu. Við eigum að
vera góð og hlýðin og ekki hafa neinar skoðanir því annars verður bara valtað yfir okkur
með öllum tiltækum ráðum. Ég verð bara að segja að mér finnst Ísland vera að verða
að hálfgerðu lögregluríki. Ég held við stöndum á svolítið mikilvægum tímamótum
núna og við þurfum að vara okkur á því sem er að gerast. Ég er auðvitað ekki sátt við
stjórnvöld en að sama skapi stolt yfir því að hafa staðið á rétti mínum.“
4 Viktoría Áskelsdóttir56 ára markaðsfulltrúi
„Gamli vinalegi lögreglumaðurinn er allt í einu orðinn þrautþjálfaður terroristalög-
reglumaður, sem er farinn að beita þeim vinnubrögðum á venjulegt fólk. Þarna voru
ömmur og afar og konur í miklum meirihluta sem fengu að dúsa í einangrun. Hvað er
eiginlega að gerast? Mér finnst við vera að sjá vísi að fasistaríki. Ef það má ganga svo
langt að handtaka fólk og ákæra það fyrir að sitja friðsælt úti í hrauni þá má í rauninni
handtaka hvern einasta Íslending og stinga honum í fangelsi bara vegna þess að
lögreglan segir það. Ef lögreglan kemst upp með að beita svona vinnubrögðum með
samþykki innanríkisráðuneytisins þá er staðan sú að stjórnvöld eru tilbúin til þess að
beita fasískum ráðum til þess að fá sínu framgengt.“
5 Ragna D. Davíðsdóttir46 ára umhverfisfræðingur
„Mér finnst þetta bara fáránlegt og kannski sýnir þetta hvernig réttlætið er orðið á
Íslandi. Það hentar eflaust núverandi ríkisstjórn ágætlega að það megi ekki einu sinni
fara fram friðsamleg mótmæli lengur. Þarna sat fólk og drakk te í hrauninu þegar
fjörutíu lögreglumenn geystust á undan gröfu og tóku okkur höndum. Ég hefði aldrei
trúað því að Ísland væri svona. Við gerum grín að Rússum út af Pussy Riot en ætli við
séum ekki bara að verða verri.“
6 Anna María Lind Geirsdóttir51 árs, myndlistar- og leiðsögumaður
„Það vekur furðu mína og hneykslan að við af öllum séum þau sem dregin eru fyrir
dóm. Hér er verið að hengja bakara fyrir smið. Við teljum okkur auðvitað vera saklaus
og þess vegna eru nú þessi málaferli. En maður spyr sig, hver er framtíðin? Er það
svona sem valdið beitir sér? Þetta horfir þannig við mér að lögreglan geti hér eftir gefið
hvaða fyrirskipun sem er og ef maður hlýðir ekki sé maður dreginn fyrir dóm.“
7 Gunnsteinn Ólafsson51 árs tónlistarmaður
„Okkur finnst skrítið að menn skuli gefa sér tíma í að elta ólar við fólk sem stendur vörð
um lögin í landinu á meðan þeir sem við teljum vera að brjóta náttúruverndarlög eru
að störfum úti í hrauni. Það er líka skrítið að lögreglan skuli ganga í lið með þeim sem
brjóta lögin. Við höfum krafist þess að framkvæmdum yrði frestað þangað til búið
væri að skera úr um hvort þetta væru löglegar framkvæmdir. Við teljum þetta ólöglegt
og Vegagerðin taldi sig ekki þurfa að bíða eftir því sem þýðir að Vegagerðin hefur tekið
sér dómsvald í hendur. Það er auðvitað forkastanlegt.“
8 Kristinn Guðmundsson61 árs, sjávarlíffræðingur hjá Hafrannsóknastofnun
„Það er alveg svívirðilegt að svona aðgerðum skuli vera beitt við svona tilefni. Það var
búið að kæra framkvæmdina og það er ekkert búið að gera það upp þannig að þarna
er einhver að leika dómara fyrirfram. Þetta er vanvirðing við dómskerfið og sú afstaða
mín hefur ekkert breyst frá því ég var þarna.“
9 Tinna Þorvaldsdóttir Önnudóttir29 ára, leikkona og söngnemi
„Mér finnst þetta eiginlega svolítið óraunverulegt. Ég hafði aldrei búist við því að
ég ætti eftir að enda fyrir dómi vegna þessara mótmæla. Mér finnst þetta mjög
ógnvænlegt og kannski lýsandi fyrir það hvar við stöndum í þessu sýndarlýðræði. Þú
mátt alveg segja hvað þér finnst en við þurfum ekki að hlusta. Þannig að maður á ekki
að vera að reyna breyta neinu, maður á bara að halda að maður geti breytt einhverju.
Maður spyr sig líka í ljósi þessara viðamiklu aðgerða og viðbragða hvort fólk muni í
framtíðinni leggja í það að segja skoðun sína?“
Níumenningarnir