Lögmannablaðið - 01.06.2012, Blaðsíða 13

lögmannablaðið tbl 02/12 13
óhjákvæmilega að einhverju leyti að snúast
um áherslur í starfi félagsins, ekkert síður
en um þá einstaklinga sem eiga hlut að
máli. Hugsanlegt er að kosningar verði
oftar en tíðkast hefur. Hinu má ekki gleyma
að í öllum aðalatriðum eru hagsmunamál
lögmanna sameiginleg og tæplega forsendur
til þess að um þau séu mikil átök, þótt
áherslumunur kunni að vera til staðar.
Hvernig hyggst þú beita þér sem formaður
félagsins?
Ég tel mikilvægt í því ástandi sem nú ríkir
að formaður félagsins sé sýnilegur og komi
fram sem öflugur málsvari réttarríkisins og
mannréttinda. Þá eru mörg mál sem þarfnast
skoðunar. sem dæmi má nefna reglur um
trúnaðarsamband lögmanna og skjólstæðinga
í ljósi nýfallins hæstaréttardóms í svokölluðu
brjóstapúðamáli. Einnig má nefna möguleika
lögmanna á því að vátryggja sig vegna
mistaka í starfi, ekki síst í ljósi þess hversu
háar fjárkröfur þeir vinna með. auk þess er
þörf á almennri endurskoðun lögmannalaga
og siðareglna vegna breyttrar tækni og
aðstæðna. Þá þarf að ræða með opnum
huga hvort ástæða sé til þess að taka upp
skyldu lögmanna til endurmenntunar.
Loks eru það þóknanamálin og máls­
kostnaðarákvarðanir dómstóla sem allir
lögmenn þekkja. Það virðist vera eilífðar­
verkefni að reyna að opna augu þeirra sem
taka ákvarðanir fyrir þeirri miklu vinnu sem
jafnan liggur að baki málum hjá lögmönnum
og ekki síður fyrir því hversu gífurlegan
kostnað lögmenn bera á móti hverri unninni
vinnustund. nettótekjur eru því ekki alltaf
háar. Því miður virðist oft mega ætla að
menn haldi að þóknanir og málskostnaður
renni óskiptur í vasa lögmanna sem laun.
sú er auðvitað ekki raunin.
Undanfarin ár hafa verið tími mikilla átaka
í þjóðfélaginu og það hefur smitast yfir í
réttarkerfið. Telurðu að réttarríkinu standi
ógn af þessari þróun?
Já, tvímælalaust. við sjáum skýr merki um að
stjórnmálamenn freist ast til þess að þrengja
að ýmsum grundvallarréttindum einstaklinga.
Einnig hafa verið gerðar sértækar breytingar
á refsivörslukerfinu eftir að meint afbrot
tiltekinnar tegundar eiga að hafa verið
framin, beinlínis í því skyni að reyna að
hafa áhrif á hvernig tekst til við rannsókn
og saksókn vegna þeirra í stað þess að efla
hið almenna kerfi sem fyrir er til frambúðar.
Þá er einnig reynt að hafa áhrif á dómstóla,
bæði með tilvísun í meinta almenna nauðsyn
á einhvers konar óskilgreindu uppgjöri í
samfélaginu og í hugsanlegar afleiðingar
einstakra dóma. vissulega er hætta á að
dómstólar láti undan slíkum þrýstingi, þótt
ástæða sé til þess að bera fullt traust til
íslenskra dómara. mikilvægt er að menn
haldi vöku sinni í ástandi sem þessu, ekki
síst lögmenn. Efla þarf vitund fjölmiðla,
almennings og stjórnmálamanna um
grundvallarmannréttindi og réttarríkið. Það
verður ekki auðvelt að snúa til baka ef slys
verða í þessum efnum.
Hvernig viltu sjá Lögmannafélagið þróast
á næstu misserum?
Félagið á að vera öflugur málsvari réttarríkis
og mannréttinda og hvetja félagsmenn til
þess að fjalla um þessi efni. Jafnframt á
félagið að beita sér af alefli fyrir hagsmunum
lögmanna gagnvart löggjafanum, fram­
kvæmdarvaldinu, dómstólum og dóm­
stólaráði. Það á ennfremur að beita sér
fyrir því að reglur um menntun lögmanna
og lögmannsréttindin taki mið af því sem
best gerist á alþjóðlegum vettvangi, séu í
stöðugri þróun og endurskoðun, til þess
að standast þarfir tímans.
mikilvægt er að starf félagsins taki
mið af þeirri staðreynd að lögmenn eru
fjölbreyttur hópur manna sem starfar
að ólíkum verkefnum í mismunandi
rekstrarformum, fleiri eða færri saman. Þótt
einyrki og lögmaður á stórri stofu eigi margt
sameiginlegt þá eru þarfirnar að sumu leyti
ólíkar. að því þarf að gæta.
skoða þarf hvort unnt er að gera starf
félagsins aðgengilegra og sýnilegra fyrir
félagsmenn. stór hluti starfa stjórnar félagsins
fer jafnan ekki hátt, einkum sá þáttur sem
lýtur að samskiptum við ráðuneyti dómsmála
og fulltrúum dómstóla. Þá er unnið mikið
og gott starf á skrifstofu félagsins sem ég
er ekki viss um að allir félagsmenn geri
sér grein fyrir.
síðast en ekki síst verður að hafa í huga
að skylduaðild er að félaginu. Það setur
starfinu ákveðinn ramma og viss takmörk.
mikilvægt er að siðareglur lögmanna séu
vel úr garði gerðar og sem best sé staðið að
starfrækslu úrskurðarnefndar lögmanna. Það
á að vera félagsmönnum öllum metnaðarmál
að fjallað sé af yfirvegun og réttsýni um mál
sem lúta að meintum brotum á siðareglum
lögmanna.
Af VettVAnGi félAGsins
jónas Þór guðmundsson.