Lögmannablaðið - 01.06.2012, Blaðsíða 27

lögmannablaðið tbl 02/12 27
Að loKnUM lAnDsDóMi
gegn grundvallarreglum sakamálaréttarfarsins
niðurstaða landsdóms er athyglisverð fyrir margra hluta sakir. að því er varðar lögfræðilegar
forsendur og niðurstöður, þá er tvennt sem er sérstaklega umhugsunarvert. annars vegar
að landsdómur hafi talið málið tækt til efnismeðferðar þó að bæði útgáfa ákærunnar
og undirbúningur málsins hafi strítt gegn grundvallarreglum sakamálaréttarfarsins; um
lögreglurannsókn sem undanfara hlutlægrar ákvörðunar um ákæru sem og að sakargögnin
bæru með sér meiri líkur á sekt en sýknu. að hið pólitíska alþingi geti ákært án þess að
hinn ákærði fái að tjá sig áður er miðaldaréttarfar. Hins vegar, að refsiheimildir í ákæru
hafi allar verið taldar nægjanlega skýrar í skilningi stjórnarskrárinnar.
rannsóknarnefnd, landsdómur og sannleikurinn
námsgögn um hrunið og ábyrgðina liggja í lagasafninu, níu bindum rannsóknarnefndar
alþingis frá 12. apríl 2010 og rösklega 400 bls. dómi landsdóms frá 23. apríl 2012. Á samantekt
fjölmiðla frá rannsóknarnefnd til landsdóms er lítið að græða. Fjölmiðlar hafa ekki rýnt
frásagnir og niðurstöður í skýrslu rannsóknarnefndar, hvað þá borið saman efnistök og
rökstuðning rannsóknarnefndar við landsdóm.
í málavaxtalýsingu landsdóms er að finna skýrustu lýsingu atburðarásar frá ársbyrjun
2008 til hrunsmánaðar, en óhemju af viðbótargögnum í skýrslu rannsóknarnefndar.
ráðherraábyrgðarlögin og lög um landsdóm þarfnast gagngerrar endurskoðunar.
Fyrir lögfræðinga er niðurstöðukafli landsdóms eins og nákvæm kennsla í
lögskýringafræðum, þar sem mikið er í húfi.
dapurlegur þáttur í sögu alþingis
réttarfarsreglur landsdómslaga og sú framkvæmd sem þau lög byggja á standast ekki
meginreglur við meðferð sakamála. Það fyrirkomulag að alþingismenn taki ákvörðun um að
ákæra hvern annan stenst ekki skoðun, ef við viljum búa í réttarríki. við atkvæðagreiðsluna á
alþingi fór ekki á milli mála að pólitíkin stýrði afstöðu manna. Það er ógeðfellt fyrirkomulag
og atkvæðagreiðslan í málinu var dapurlegur þáttur í sögu alþingis. réttlát málsmeðferð
byggir m.a. á að ákærði fái vitneskju um ákæruatriði án tafar og ekki sé dregið að skipa
honum verjanda. Því var ekki að heilsa í þessu tilfelli. Hátt var reitt til höggs en niðurstaðan
varð rýr. Endurskoðun laganna er brýn.
Þetta segja lögmenn að loknum landsdómi
hróbjartur
jónatansson hrl.
jakob möller hrl.
guðrÚn helga
brynleifsdóttir hrl.