Fréttablaðið - 13.06.2015, Blaðsíða 96

KYNNING − AUGLÝSING LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 201516 Íslenski jarðvarmaklasinn
Við höfum komið að jarð-hitaverkefnum í allmörg ár en fyrsta reynsla okkar af
slíku nær aftur til áttunda áratug-
arins þegar við unnum að hönn-
un á undirstöðum undir gufu-
veitur í Kenýa,“ segir Guðjón
Jónsson, stjórnarformaður VSÓ
Ráðgjafar. „Sérsvið okkar er mat á
umhverfis áhrifum, leyfisveiting-
ar, heilbrigðis-, öryggis- og um-
hverfismál.“
VSÓ Ráðgjöf hefur starfað með
Hitaveitu Suðurnesja frá því í lok
síðustu aldar. „Við höfum annast
mat á umhverfisáhrifum vegna
virkjana, borplana, vegagerðar og
veitulagna og séð um skipulags-
mál í tengslum við þessi verkefni,“
segir Guðjón.
Fjölbreytt verkefni
VSÓ Ráðgjöf hefur komið að
mörgum jarðvarmaverkefnum
hér á landi. Nýjasta verkefnið er
á Reykjanesi en þar er fyrirhuguð
virkjun í Eldvörpum. „Fyrir hana
erum við að vinna við mat á um-
hverfisáhrifum, kanna leyfisveit-
ingar og aðstoða við samskipti við
sveitarfélögin varðandi skipulag,“
segir Guðjón og nefnir einnig frá-
veituverkefni í Svartsengi þar
sem rætt er um að setja stokk frá
Svartsengi niður að sjó vegna
vandamála sem tengjast niður-
dælingu á Svartsengissvæðinu.
„Við höfum einnig unnið með
Orkuveitunni á Hellisheiði og
unnum mat á umhverfisáhrifum
vegna Bitruvirkjunar og Hvera-
hlíðarvirkjunar. Hvorug þeirra
hefur þó orðið að veruleika og
óvíst hvort svo verði,“ segir hann.
Fyrirtækið sá einnig um öryggis-
eftirlit á byggingartíma Hellis-
heiðarvirkjunar. „Þá sáum við um
að tryggja öryggi starfsmanna og
settum upp vöktunarkerfi.“
Starfa í mörgum löndum
VSÓ Ráðgjöf hefur komið að jarð-
varmaverkefnum víða um heim.
„Við höfum til dæmis unnið tölu-
vert með Reykjavík Geothermal
(RG). Fyrst í Abú Dabí þar sem við
settum upp umhverfis- og heil-
brigðiseftirlitskerfi vegna bor-
unar í Masdar City,“ segir Guð-
jón en Masdar City er metnaðar-
fullt verkefni sem snýst um að búa
til fyrstu kolefnisfríu borg heims.
„Gert var ráð fyrir 50 þúsund
íbúum í borginni og Reykjavík
Geothermal seldi framkvæmda-
aðilunum þá hugmynd að nota
jarðhita til að kæla borgina. Verk-
efnið var mjög skemmtilegt og
lærdómsríkt enda strangar regl-
ur sem gilda um umhverfis- og
öryggis mál hjá aröbunum.“
VSÓ Ráðgjöf hefur einnig unnið
með RG í Rúanda. „Það er eitt af fá-
tækari ríkjum í Afríku en þar telja
menn að sé að finna nokkurn jarð-
hita. Verkefni okkar snerist um
framkvæmdaráðgjöf til lands-
virkjunar Rúanda. Í samstarfi við
RG settum við upp kerfi sem þeir
gátu notað til þess að vakta örygg-
is-, heilbrigðis- og umhverfismál-
in hjá framkvæmdaaðilum sem
þeir myndu ráða inn í verkefnið.“
Einnig hafa fyrirtækin tvö átt
í samstarfi í Eþíópíu. „Fyrst ber
að nefna Corbetti-svæðið en þar
unnum við fyrstu matsskýrsl-
una, komum henni í gegnum
valferil embættismanna, skil-
uðum skýrslu og unnum mat á
umhverfisáhrifum. Við komum
einnig að forhönnun innviða
virkjunarinnar, vatnsveitu og
vega. Það verkefni er enn í gangi.
Síðan er komið nýtt svæði, Tule
Moye, þar sem rannsóknir eru
enn í gangi en þær lofa góðu. Það
er afar spennandi svæði og erum
við að vinna mat á umhverfis-
áhrifum og undirbúningi virkj-
unarinnar. Áætlað er að hvort
svæði um sig geti borið um 500
MW virkjun.“
Meta áhrif á samfélagið
Guðjón segir talsverðan mun á því
að starfa á Íslandi eða í Afríku. „Í
Afríku fagna menn svona fram-
kvæmdum og vilja einnig skoða
jákvæðar hliðar á orkumeðhöndl-
uninni í matsskýrslum. Stærstu
matsverkefnin geta tekið allt upp
í tvö ár og kalla á aðkomu margra
sérfræðinga til að meta áhrif fram-
kvæmdanna á náttúruna og sam-
félagið,“ segir Guðjón og tekur
dæmi um rannsókn sem afrískt
verkfræðifyrirtæki er að gera fyrir
RG og VSÓ Ráðgjöf vegna Tule
Moye. „Þeir þurfa að skila okkur
gögnum sem fjalla um áhrif á
dýralíf, vatnsbúskap, jarðveg og
loft en auk þess áhrif á samfélagið.
Allir alþjóðlegir fjárfestingaraðilar
horfa mjög til þess hvernig samfé-
lagið tekur í virkjunarhugmyndir.
Til þess að afla fjármagns frá þró-
unarbanka er þannig mikilvægt
að skoða hvort samfélagið sam-
þykki svona framkvæmd á sínu
svæði. Þetta er spennandi verk-
efni og allt annar heimur en hér
heima,“ útskýrir Guðjón. Hann
tekur sem dæmi að í kringum
Tule Moye sé múhameðstrúar-
fólk í meirihluta. „Lögð er áhersla
á að spyrja konurnar og ungt fólk
sérstaklega en samfélaginu er að
mestu stjórnað af körlum.“
Slæmt að tapa forskoti
Erlendir aðilar í jarðvarmaiðnaði
horfa til Íslands vegna reynslu Ís-
lendinga af jarðvarma. „Forskot
okkar felst aðallega í því að við
eigum nýjustu jarðvarmavirkjan-
irnar og Hellisheiðarvirkjun er sú
nýjasta og flottasta í heiminum. En
það er frumkvæði sem við höldum
aðeins í vissan tíma,“ segir Guðjón
og gagnrýnir framkvæmdaleysi
ráðamanna enda hafi lítið verið
unnið að opinberum framkvæmd-
um frá 2008. „Jarðhitamarkaður-
inn á Íslandi er í talsverðri lægð.
Ekkert fé fæst til framkvæmda frá
opinbera geiranum og einu fram-
kvæmdirnar sem eru í gangi eru á
vegum einkaaðila. Þeir eru síðan
háðir erlendu fjármagni og því má
segja að nokkurs konar kyrking
sé í gangi gagnvart orkugeiran-
um og gagnvart stóriðjuverkefn-
um,“ segir Guðjón og getur þess að
meginhluti af veltu VSÓ Ráðgjafar
vegna jarðvarmaverkefna komi frá
útlöndum.
„Ef ek kert verður að gert
munum við tapa því forskoti sem
við höfum því Íslendingar eru í
heilmikilli samkeppni við aðrar
þjóðir sem nýta jarðhita. Við erum
að tapa verkþekkingu og reynslu
meðan framkvæmdir eru í lægð
og þetta jafnvægi getur verið mjög
viðkvæmt gagnvart erlendri sam-
keppni.“
Megum ekki missa forskotið
VSÓ Ráðgjöf hefur mikla sérþekkingu á mati á umhverfisáhrifum og hefur áralanga reynslu af jarðvarmaverkefnum. Fyrirtækið
hefur unnið að verkefnum jafnt á Íslandi sem og annars staðar í heiminum, til dæmis í Abú Dabí, Rúanda og Eþíópíu. Guðjón
Jónsson, stjórnarformaður VSÓ Ráðgjafar, segir mikilvægt að Íslendingar haldi áfram að sýna frumkvæði í jarðvarmaverkefnum.
Þorp í hlíðum Tule Moye í Eþíópíu, þar sem unnið er að rannsóknum vegna jarðvarmavirkjunar.
Starfsmenn Reykjavík Geothermal ræða við heimamenn í Tule Moye í Eþíópíu.
„Við erum að tapa verkþekkingu og reynslu meðan framkvæmdir eru í lægð og þetta jafnvægi getur verið mjög viðkvæmt gagnvart erlendri samkeppni,“ segir Guðjón Jónsson,
stjórnarformaður VSÓ Ráðgjafar. MYND/ERNIR