Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2008, Blaðsíða 118

116
Tímarit um menntarannsóknir, 5. árgangur 2008
Már viljhálmsson
á námskröfum og námsmati. Hættan á þeirri
þróun er þó til staðar og því er ábyrgð skóla
á gerð vandaðrar skólanámskrár afar mikil.
Jafnframt má fullyrða að nýtt fyrirkomulag
kallar á mun skilvirkara eftirlit með skólastarfi.
Með nýju kerfi er boðað virkara gæðaeftirlit og
styrking ráðgjafar í framhaldsskólum.
Fjölmargir hafa viðrað þá skoðun sína að
möguleg stytting framhaldsskólans muni leiða
til þess að nemendur fái lakari menntun og
verði því ekki eins hæfir til að takast á við
lífið. Atli færir nokkur rök fyrir mikilvægi
almennrar menntunar sem öll eru góð og gild.
Hitt nefnir hann ekki, að sýnt hefur verið fram á
að lítið samhengi er á milli lengdar skólagöngu
til stúdentsprófs og árangurs. Nýting tíma,
uppbygging náms, stuðningur, virkt eftirlit og
síðast en ekki síst góðir kennarar skipta þar
meira máli en lengd náms ein og sér.
Atli bendir á að samkeppni á milli skóla
hafi farið vaxandi undanfarin ár. Þetta er rétt,
samkeppnin hefur aukist, en það er mikil
einföldun að halda því fram að hún sé fyrst og
fremst keppni um fjármuni úr ríkissjóði. Eftirlit
með skólastarfi hefur aukist mikið undanfarin
ár. Þetta hefur orðið til þess að starf kennarans
og skólanna er mun sýnilegra en áður. Við það
hefur skipulag batnað, námsmat og námskröfur
eru betur samræmdar og nemendur hafa í
flestum skólum tækifæri til að láta í ljós álit sitt
á kennslunni auk þess sem starfsfólki skóla gefst
nú kostur á að lýsa áliti sínu á skipulagi skólans
og stjórnun hans. Að mínu mati hefur þetta leitt
til þess að samkeppni skóla nær orðið til mun
fleiri sviða. Skólar keppa um gott starfsfólk
og þeir keppast um að vera með skilvirkt kerfi
og bjóða upp á sem bestar aðstæður til náms
þannig að ólíkir nemendur geti sem flestir gert
sitt besta. Keppni um fjármagn úr ríkissjóði
er léttvæg í þessu samhengi því um fjölda
ársnemenda er samið fyrirfram við ráðuneytið.
Það sem helst er gagnrýnisvert við þær reglur
sem reiknilíkanið styðst við er að þar er ekki
tryggt að greitt sé fyrir alla nemendur sem
samkomulag er um að hefji nám við skólann
og ætlaður innbyggður hvati í reiknilíkaninu,
til að draga úr brotthvarfi frá námi, hefur engan
veginn skilað sínu hlutverki.
Ný lög um framhaldsskóla færa stærstan
hluta ákvörðunarvalds um nám og náms-
framboð til skólanna. Í undirbúningi laganna
var lögð ofuráhersla á að auka veg iðn- og
starfsnáms en lítið fór fyrir markmiðum um
hvert stefna skyldi á sviði bóknáms. Önnur
grein nýrra framhaldsskólalaga, sem fjallar
um hlutverk framhaldsskóla, stendur ein
og óstudd án tengingar við markmið. Það
verður því hlutverk skólanna sjálfra að móta
stefnuna og vonandi munu þeir fá stuðning
Menntamálaráðuneytisins í þeirri vinnu. Grein
Atla er þarft innlegg og mikilvæg ábending um
það að enn er fjölmörgum spurningum ósvarað
sem gott hefði verið að hafa svör við þegar
lögin voru samþykkt.