Dagblaðið Vísir - DV - 21.11.2007, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 21. NÓVEMBER 2007
BÆKURDV
Skáldsaga
Órar miðaldra karla
Hliðarspor erfyrstaskáldsagaÁgústs
Borgþórs Sverrissonar en fram að
þessu hefur hann verið þekktur sem
smásagnahöfundur. Bókini]allarum
tvo miðaldra karlmenn, hjónabönd
þeirra og gráan fiðring. Hvort bókin
veitir góða innsýn í hugarheim karla
veit ég satt best að segja ekki og vona
ekki, þeirra vegna, því þetta er held-
ur dapurleg sýn. Sögur af körlunum
tveimur grafa svolítið undan ágæti
hjónabandsins og maður fær það á
tilfinninguna að það sé bara betra
að sleppa því að gifta sig. En það er
auðvitað það sem vakir fýrir Agústi,
að veita aðgang að órum miðaldra karla á nokkuð hispurslausan hátt. Það
vantar kynlíf í hjónabönd karlanna, neistinn á milli þeirra og eiginkvenna
þeirra er farinn og eftir stendur blákaldur hversdagsleikinn með tilheyr-
andi skylduverkum. Þeir eru því tilkippilegir karlarnir þegar þeir fá athygli
úr óvæntri átt; hvor á sinn hátt. Ágúst nær að lýsa ágætis stemningu í bók-
inni og stíllinn er góður. Bókin er þó langt frá því að vera eftirminnileg
og er heldur stutt í annan endann. Efnistök Ágústs eru mjög spennandi
en hann missir sig um of í aðstæðum sem skipta litlu sem engu máli fyrir
framvindu sögunnar og rétt þegar ég var farin að tengja við söguna - var
hún búin.
Hliðarspor
1 in súMiinini;, Ac;úst B. SvtMTisson
{•óriiir siíll c*n iK'klursmu í íiniKin cMKlíinn. Aoúsrt oo»««5fti svtEWtosoH
★ ★ 4
Útgufandi Skrudda
Berglind Hásler
Krimmakvöld
Lesið verður upp úr þremur nýjum
krimmum á Súfistanum við Lauga-
veg í kvöld. Bækurnar eru Drápin
eftir Andreu Mariu Schenkel, Horf-
inn eftir Robert Goddard og glæ-
ný spennusaga Yrsu Sigurðardótt-
ur, Aska, sem kemur út á morgun.
Lesturinn hefst klukkan hálf níu
og stendur í tæpa klukkusmnd.
Vonir standa til að nokkur söluein-
tök af Ösku verði komin í bókabúð
Máls og menningar. Aska er þriðja
glæpasaga Yrsu en áður hafa komið
út eftir hana spennusögurnar Þriðja
táknið og Sér grefur gröf en útgáfu-
rétturinn á Þriðja tákninu hefur nú
verið seldur á yfir 30 tungumál.
Sá besti!
Sá flottasti!
Ný bók um
undrabarnið
Cristiano
Ronaldo
Þessa bók
verða allir
knattspyrnu-
fíklar að eiga!
/^
BÓKAÚTGÁFAN HÓLAR
Hin unga og fagra Olga
Tsékova átti ekkert nema
demantshring þegar
hún fór frá Moskvu 1920.
Leið hennar iá til Þýska-
lands og þarhún sló hún
ígegn á hvíta tjaldinu
og varð uppáhalds-
leikkona Hitlers - en
um leið starfaði hún
fyrir leyniþjónustu
Sovétríkjanna.
Mögnuð bók eftir hinn
geysivinsæla
Antony Beevor
/>
BÓKAÚTGÁFAN HÓLAR
Lúmskur
náttúrublús
Söngur steinasafnarans, fýrsta ljóðabókin sem Sjón
sendir frá sér í áratug, lætur kannski ekki mildð yfir sér í
fýrstu. En það gera beittir steinar á grýttri jörð ekki held-
ur.
Hvers kyns steinar, eins og titillinn gefur til kynna, og
dýr eru fyrirferðarmikil í bókinni og er léttleikinn mikill
á yfirborðinu. Hugmyndaflugið kemst á svakalegt flug og
nær það vafalítið hæsm hæðum í myndunum sem rissað-
ar eru upp í „Fórnargjöfum handa 22 reginöflum" eins og
dautt skinn af ökkla ballerínu, visnuð páfaeistu og hjörð
búlímískra uxa bera vott um (26-27). Léttleikinn verður
hins vegar hvað fýndnasmr í ljóðinu „Steinar" þar sem
nánast allt kvikt fær stein í höfuðið, en rétt mennmn á að
koma fræðingum frá Lundúnum til bjargar.
En undir yfirborðinu kraumar bimrð og beitt gagnrýni.
Söngurinn hljómar glaðhlakkalega en er tregablandinn.
Sjón sagði í viðtali við DV nýverið að svolítið erfitt væri að
átta sig á hver heildartilfinningin í bókinni sé, og kannski
sé engin heildartilfinning. En er þetta ekki blús, blús um
vanvirðingu mannsins fýrir náttúrunni? Það er sungið
um tímamót sem eru að eiga sér stað, kannski nýafstaðin,
samanber samnefnt ljóð þar sem línur eru dregnar í jörð,
eld, loft og vatn - hvar sem er. Hvers kyns línur þá hugs-
anlega - rafmagnslínur, símalínur, tímalínur, línur sem
lagðar eru um fr amtíðina. Engu er eirt, hvort sem það eru
frumefni eða ffumgildi. Gildin eru komin á flot, mngu-
málið er orðið brenglað. Á línumar er tyllt ýmsu sand-
blásnu, eldfimu, laufléttu og vamsheldu: „[...] eða er það
sandfimt og eldlétt? / er það laufhelt og vamsblásið?" (9)
í einu einkennilegasta ljóði bókarinnar, „Allt sem við
lærum í sextíuogáttaára bekk" er aftur tekinn upp þráð-
urinn með brenglun mngumálsins, merkingarbreytingu
þess: „[...] endurtakið eftir mér: prestar sem ferðast með
neðanjarðarlestum / kallast farþegar [...] endurtakið eftír
mér: tærnar á vinstri hendi em fimm; / hxmang, fretur,
kattegat og bessi..." (19-20) Afýmsum ástæðum fór ég að
tengja þetta ljóð við nasismann og síðari heimsstyrjöld-
ina, til dæmis út af sefjuninni, þeim árafjölda sem nefnd-
ur er í titíinum sem er sá sami og liðinn er síðan styrjöld-
in hófst og minnst er á dóttur hakkavélaframleiðanda
sem baðar sig. En svo komst ég að því að ljóðið er annar
helmingur ljóðs eða texta sem Sjón og Einar Már ortu til
að heiðra minningu Dieter Roth og fluttur var við opnun
Listahátíðar í Reykjavík fýrir tveimur ámm. Þar með var
þeirri hugmynd kollvarpað, eða hvað? Ljóðið „Streng-
leikur" smttu seinna kallast á við heiðursljóðið og nátt-
úrumisbeitinguna: „orð fyrir orð / nærðu augum mínum
Söngur
steinasafnarans
I.ítil lx)k scni Sjon
laMur t'kki mikit)
\ lir stT 11\ rstu.
Hn |)fo;tr stt'in-
ututm ht'lur
\ L'fi() s;tín;t() og
púsl;t() saman
hirtisl lc'ikilc'ga
stc'rkt vc'rk.
^ Utgefandi Bjartur
// ég les þau / af vörum þér // tek mér í munn / forboðn-
ar hugmyndir // óska að ég sjái ekki gerða minna skil [...]"
(24)
Lokaljóðið rímar við hinn undirliggjandi trega, sem
seytíar smám saman upp á yfirborðið í bókinni, þar sem
blóð unglingsstúlku seytlar sökum grýtingar. „Tilraun til
endurlífgunar Dúu Khalil Aswad" er eins konar minnis-
varði um íröksku stúlkuna sem grýtt var til bana fyrr á ár-
inu vegna þess að hún áttí vingott við pilt sem aðhylltist
önnur trúarbrögð en Aswad og fjölskylda hennar. Upp-
taka af aftökunni var komin á netið skömmu seinna.
Söngur steinasafnarans hefst í gullskógum og óslegn-
um silfurtúnum uppi í fjöllum en lýkur á lífvana líkama
niðri við jörð þar sem ljóðmælandi býður guði trúbræðra
hinnar grýttu ljóðið í skiptum fyrir líf (45). Atvinnuhættir,
vísindi, listír, ffamtíðarsýn, trúarbrögð ...; stríð heimsins
eru háð á mörgum sviðum.
Ég háði langa og harða orusm við steinasafnarann og
varð að lokum að játa mig sigraðan.
Kristján Hrafn Guömundsson