Dagblaðið Vísir - DV - 30.04.2008, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 30. APR(L 2008
Fréttir DV
HEIMILI FRITZL-FJÖLSKYLDUNNAR 1) GARÐUR - HLUTI KJALLARANS ER UNDIR GARÐINUM NÆST HÚSINU,
2) AÐALBYGGING - HLUTI KJALLARANS ER UNDIR AÐALBYGGINGUNNI, 3) YFIRBYGGÐ SUNDLAUG, 4) BlLSKÚR
Um fátt er nú meira talað en tuttugu og fjögurra ára prísund Elísabetar Fritzl og þriggja barna hennar og
þeirri kynferðislegu misnotkun og ofbeldi sem var stundað í skjóli hljóðeinangraðarar, niðurgrafinnar
kjallaraholu i austurrískum smábæ, Amstetten. Faðir hennar, Jósef sjötíu og þriggja ára, hefur gengist við
því að hafa svift hana frelsi og feðrað sjö börn hennar, en af þeim lifðu sex.
KOLBEINN ÞORSTEINSSON
blaðamaður skrifar: kolbeinn^dv.is
Útal spurningar brenna á fólki
vegna hins óhugnanlega máls sem
nú skekur austurríska smábæinn
Amstetten. Þar var Elísabetu Fritzl
haldið fanginni í tuttugu og fjögur
ár og síðar bættust í hópinn böm
hennar sem komu undir vegna
kynferðislegrar misnotkunar af hálfú
fangavarðar hennar, sem var hennar
eigin faðir.
Ein þeirra spurninga sem brunnið
hefur á vörum fólks er hvemig Jósef
Fritzl komst upp með það í tæpan
aldaríjórðung að breyta og stækka
kjallarann og koma matvælum og
öðrum nauðsynjum til fanga sinna.
Kjallarinn var undir aðalbyggingu
hússins og hluta garðsins.
Jósef mun hafa borið vistir og
aðrar nauðsynjar niður til fanganna
í skjóli nætur og með því móti teldst
að forðast að vekja grunsemdir
eiginkonu sinnar og hinna barnanna.
Þegar Elísabet hafði lifað í prísund í
um tíu ár fluttí leigjandi inn í íbúðina
fyrir ofan kjallararýmið. Sá hefúr nú
vitnað um að hafa heyrt hávaða að
neðan, en álitíð að um músagang
hefði verið að ræða. Lögreglan telur
fullvíst að Rosemarie, eiginkona
Jósefs, hafi ekki haft minnsta grun,
hvorki um athafnir Jósefs né það
tvöfalda líf sem hann lifði. Engu að
síður er fólki hulin ráðgáta hvernig
það gat farið ffamhjá henni því hann
fór jú ótal ferðir niður með matvæli
og til að svaia fysnum sínum, auk
þess sem hann vann ötullega við
stækkunkjallarans eftír að börnunum
fjölgaði.
Misnotkun frá ellefu ára aldri
Áður en Jósef Fritzl sviptí dóttur
sínaffelsinu 1984þegarhúnvarátján
ára að aldri hafði hann misnotað
hana kynferðislega um sjö ára skeið.
Hún hafði reynt að strjúka að heiman
tvisvar sinnum, en mistekist og þegar
hún átján ára gömul ákvað að segja
skilið við föður sinn lokkaði hann
hana niður í kjallamn alræmda og sá
hún ekki sólarljós næstu tuttugu og
fjögur árin.
Lögreglan telur ekki loku fyrir það
skotíð að Jósef hafi fyrir þann tíma
verið farinn að undirbúa fyrirætlanir
sínar. Með því að neyða dóttur sína
til að skrifa kveðjubréf tókst honum
að forðast áleitoar spumingar sem
hvarf hennar gæti vakið.
Jósef hefúr viðurkennt að hafa
ítrekað beitt dóttur sína kynferðislegu
ofbeldi. Að sögn lögreglu sættí Elísa-
bet barsmíðum þegar hún settí sig
upp á mótí ffelsissviptingunni og sá
eftír nokkur ár að árangurslaust væri
að setja sig upp á mótí ægivaldi föður
síns.
Fæðingar og dauði
Kerstín, sem nú liggur þungt
haldin á sjúkrahúsi í Amstetten, var
fyrsta bamið sem fæddist í prísund
árið 1988. Ári síðar fæddust tvíburar
en annar þeirra dó þremur dögum
eftir fæðingu og settí Jósef lík hans
í brennsluofn og brenndi til ösku.
Hinn, Stefán, elst upp í prísund
ásamt systur sinni og móður. Á
ámnum 1993-2002 taka Jósef og
Rosemarie eiginkona hans þrjú böm
í fóstur, Lísu, Moniku og Alex. Yngsta
bamið, Felix, fæddist 2003 og ólst
upp í kjallaranum.
Á þeim tíma fullyrtí Jósef að hann
hefði fundið umrædd börn við útídyr
heimilisins ásamt bréfi frá Elísabetu
þar sem hún sagðist ekki geta alið
önn fyrir viðkomandi bami. Árið
2003 fæðist Felix. Nú hefur með
DNA-prófi fengist staðfest að Jósef er
faðir allra þessara barna.
Fyrirferðarmikil fengu frelsi
Talið er að Jósef hafi ekki valið að
handahófi þau börn sem þau hjónin
ættleiddu eða tóku í fóstur. Það var
mikilvægt að fyrirbyggja að hávaði
bærist frá kjallaranum. Því fór svo
að þau þægu ólust upp án sólarljóss
í gluggalausri kjallaraholu, en hin
birtust „óvænt" við útídymar.
f ljósi þess hvemig Jósef, sem
er rafmagnsverkfræðingur, hafði
útbúið innganginn í dýflissuna er
ljóst að Eh'sabet og böm hennar
þrjú átto sér ekki undankomu
auðið án utanaðkomandi aðstoðar.
Inngangurinn er um eins metra há
rammger hurð sem rann á braut í
þéttar skorður. Henni var læst með
fjarstýringu sem Jósef skildi aldrei
við sig.
Jósef hótaði bandingjum sínum
með þvi að segja að ef þau gerðu
hann óvígan myndu þau deyja
drottni sínum, því hann einn vissi
talnalykilinn. Til að fyrirbyggja enn
frekar allar tilraunir af þeirra hálfri tíl
að eiga við útgönguleiðina fullvissaði
hann þau um að hann væri búinn
að koma fyrir sprengjum sem yrðu
virkar ef þau ættu við hurðina.
Húsaskipan
Rýmið sem Elísabet og börn
hennar höfðu til umráða var um
sextíu fermetrar. Það samanstóð
af baðaðstöðu, eldunaraðstöðu,
svefrtherbergi og einu herbergi sem
var klætt í hólf og gólf með mjúkri
einangrun. Lögreglan hefúr ekki
viljað tjá sig um tilgang einangraða
herbergisins, en fyrsta ályktun
hennar er að þar hafi eitt bamanna,
sem er flogaveikt, verið þegar svo
bar undir. Einu tengsl Ehsabetar og
bamanna var í gegnum sjónvarp og
eina menntun bamanna var sú sem
móðir þeirra gat veitt þeim.
Á myndum má sjá hvemig reynt
hefur verið af veikum mættí að gera
híbýlin hlýleg. Á baðherberginu
má sjá leikfangafíl uppi á hillu auk
þess sem veggir em skreyttír með
teikningum af dýmm af ýmsu tagi. f
svefnherberginu hafa verið teiknaðar
stjömuráveggi.
f þessari prísund þurftu bömin að
upphfa fæðingu systkina sinna, ef svo
bar undir, og kynferðislegt ofbeldi
Jósefs gagnvart móður þeirra. Ekki
hefur verið staðfest af eða á hvort
Jósef misnotaði önnur böm sín.
Engin iðrun
Eins kaldranalegt og það er þá
geta Elísbet og böm hennar þakkað
frelsi sitt veikindum Kerstinar. í
kjölfarþess að farið var með Kerstinu
á sjúkrahús féllst Jósef á að sleppa
þeim úr kjaharanum og fuhyrðir að
hún hafi ákveðið að snúa heim.
Hingað til hefúr ekki verið nokkra
iðrun að finna hjá Jósef. Þvert á mótí
fúhyrðir hann að hann hafi bjargað
Elísabetu frá fíkniefhum og gerir htíð
úr kynferðislegri misnotkun. Að hans
sögn stunduðu þau kynhf, en ekki
hafi verið um neitt ofbeldi að ræða.
Jósef hefur hlotíð dóm fyrir
nauðgun í Linz í lok sjöunda
áratugar síðustu aldar, og því spyr
fólk sig hvernig það gat gerst að engar
spumingar vöknuðu þegar dóttir
hanshvarffyrirvaralaustárið 1984, og
Baðherbergi Reynt hefur verið af
veikum mætti að gera híbýlin vistleg.
hvers vegna honum var án nokkurra
fyrirvara gert kleift að ættleiða eða
taka í fóstur böm Ehsabetar, sem
birtust á þrepum hússins.
Himinlifandi í bflferð
Ástand Eh'sabetar og bama
hennar, ef undan er talin Kerstín sem
er tengd öndunarvél á sjúkrahúsi,
er að matí lækna ekki slæmt í
líkamlegu tilliti. Eðhlega em þau fól
og tekin, enda hefur Eh'sabet ekki
séð himininn í tuttugu og fjögur ár,
og böm hennar aldrei fyrr en nú.
Elísabet hefur elst um aldur fram
og greinilegt að prísundin hefur sett
mark sitt á hana. Hún neitaði að tjá
sig um málið þangað til búið var að
lofa því að hún þyrftí aldrei að sjá
föður sinn framar.
Læknar segja að í ljósi aðstæðna
verði að telja að Eh'sabet og börn
hennar séu í ótrúlega góðu ástandi.
Felix, fimm ára, var að sögn
lögreglumanns sem ók honum á