Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.1990, Qupperneq 28

Ámi Bergur Sigurbjömsson
10. útgáfa íslensku biblíunnar 1981
Utgáfa íslensku Biblíunnar var flutt heim til íslands um miðjan sjötta
áratug þessarar aldar en Hið íslenska Biblíufélag hafði notið vildarkjara
hjá Hinu breska og erlenda Biblíufélagi við útgáfu og prentun íslensku
Biblíunnar.56
Árið 1981 gaf Hið íslenska Biblíufélag út nýja Biblíu, 10. útgáfu
íslensku Biblíunnar. Þar eru guðspjöllin og Postulasagan endurþýdd úr
frumtexta og fyrri þýðing (1912/1914) annarra rita Nýja testamentisins
endurskoðuð. Nokkrar umbætur voru og gerðar á sömu þýðingu Gamla
testamentisins eins og segir á titilblaði.
Er unnið var að þessari útgáfu var það mikið kappsmál forseta
Biblíufélagsins og annarra stjómarmanna að apokrýfu bækumar fylgdu
nýju útgáfunni og var gert ráð fyrir að þær yrðu gefnar út sér og einnig
yrði völ á Biblíum sem hefðu þær að geyma. En ráðrúm gafst ekki til að
vinna að endurskoðun þýðingarinnar á apokrýfu bókunum frá 1931 áður
en nýja Biblían kom út. Var sú endurskoðun þeim mun nauðsynlegri sem
völ var orðið fleiri gagnrýninna textaútgáfa en fyrri þýðendur höfðu átt
aðgang að.
Apokrýfu bókunum var því sleppt er Biblían kom út árið 1981. En
ætlunin var að úr því yrði fljótlega bætt og útgáfan þannig úr garði gerð
að apokrýfu bókunum mætti koma fyrir aftan við Malakí og framan við
Nýja testamentið eins og verið hafði frá dögum Guðbrands. Var nýtt
blaðsíðutal sem hófst með Nýja testamentinu gert til að auðvelda það.
Þá var tekið upp í Biblíuna 1981 tilvitnanakerfi neðanmáls úr
„Traduction Oecuménique de la Bible,” Biblíu sameinuðu Biblíufélaganna
á frönsku sem út kom 1977. Þar er jöfnum höndum vísað til apokrýfu
ritanna og annarra bóka heilagrar ritningar til að auðvelda lesendum
skilning á orðum og hugtökum.
Hvað með öðru sýnir þetta að Hið íslenska Biblíufélag hafði einsett sér
að koma apokrýfu bókunum fyrir almennings sjónir á ný. En dráttur varð
á framkvæmdum.
1986 fól stjóm Biblíufélagsins Jóni Sveinbjömssyni prófessor og þeim
er þessi orð ritar að vinna í ígripum að þýðingu apokrýfu bókanna. Ný
þýðing á Speki Salómons liggur nú fyrir í handriti og drög þýðingar
Makkabeabóka. Væri æskilegt enda í hæsta máta tímabært að unnt
reyndist að hraða þessu verki frekar.
Geymdar bækur en gleymdar?
Ég hef hér að framan tínt til rök fyrir því að hefja apokrýfu bækumar til
vegs að nýju í íslensku Biblíunni, dusta af þeim ryk gleymskunnar og taka
upp þráðinn aftur sem að mestu hefur verið slitinn síðan á nítjándu öld.
En ein rök sem vissulega hefur verið vikið að er þó ástæða til að árétta.
Það er hin íslenska biblíuhefð.
56 Ólafur Ólafsson „Löng saga í stuttu máli,” Afmœlisrit Hins íslenska Biblíufélags,
Reykjavík 1965, s. 34-36.
26