Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.1990, Qupperneq 44

Guðrún Kvaran
spámannabækumar nema Jeremía. Magnús Már Lárusson11 telur upp alla
þýðenduma en getur Sveinbjöms þar að engu. Skömmu áður hafði hann
getið þess að Sveinbjöm hefði notað hebreskan texta við þýðingu sína á
Jesaja og er líklegast að Magnús hafi gleymt Sveinbimi í upptalningunni.
Ekki virðast þýðingamar hafa verið samræmdar að neinu ráði og má
við stuttlegan samanburð finna mun á einstökum köflum.
Viðeyjarbiblíu var þokkalega tekið og var hún endurskoðuð í Reykjavík
1859. Smávegis breytingar vom gerðar á textanum en þær vörðuðu fyrst
og fremst stafsetningu.
Eiríkur Magnússon víkur að útgáfu Nýja testamentisins frá 1827 í grein
sem hann skrifaði í raun til stuðnings útgáfunni frá 1866 og síðar verður
sagt frá. Þótti honum blærinn óveglegur og málfærið hversdagslegt og
yfirleitt gerir hann lítið úr þýðendunum.
Þeim gekk hvorki fyrirlitning á Guðs orði til þessa, nje nokkur annar siðferðislegur
sljóleiki, þeir gjörðu það eptir beztu sannfæringu; en smekk og skynbragð skorti þá
og meðfram nægan kunnugleik á bibh'uþýðingar reglum, til þess að leysa verkið svo af
hendi að menn gætu unað við það til langframa12-
Umsögn þessi er skrifuð í þeim tilgangi að gera sem mest úr næstu
þýðingu á eftir og því lítið mark á henni takandi. Virðist þetta einkenna
skrif um biblíuþýðingar á nítjándu öld og vel fram á þá tuttugustu. Reynt
er að upphefja eina þýðingu með því að kasta rýrð á aðrar og fremur beitt
stóryrðum en rökvísi. Yfirleitt hefur lítið bitastætt verið skrifað um
þýðingu Viðeyjarbiblíu en hver étur upp eftir öðmm mistökin um dóttur
Faraós sem þýðanda varð á að kalla Jedoch. Margar verri þýðingar-
skekkjur em til en þessi og auðvelt er að ruglast í öllum þeim kynstmm af
framandlegum eiginnöfnum sem í biblíunni finnast. Miklu nær hefði verið
ef þeir hinir sömu hefðu snúið sér að sjálfum textanum og hugað að því
hvað vel hafði tekizt og hvað miður vel en látið ógert að skopast að
mannlegum mistökum.
Biblían 1866
Eftir að Viðeyjarbiblía kom út varð hlé á að Hið íslenzka biblíufélag gæfi
út biblíu og tók brezka biblíufélagið að sér að hluta kostnað við næstu
útgáfu. Að henni unnu þeir Pétur Pétursson síðar biskup og Sigurður
Melsteð prestaskólakennari. Þeir endurskoðuðu Nýja testamentið og hluta
af Gamla testamentinu, Davíðssálma og fáeinar af spámannabókunum.
Ekki reyndist tími til frekari vinnu.13 Nýja testamentið ásamt
Davíðssálmum kom út í Oxford 1863 og hafði Eiríkur Magnússon lesið af
því próförk. Árið 1866 gaf brezka biblíufélagið út alla biblíima.
Ekki leið á löngu áður en Guðbrandur Vigfússon lét í sér heyra frá
Oxford. Hann gaf út lítið kver 1869 þar sem hann reynir að sýna með
11 Magnús Már Lárusson 1957, s. 432.
12 Eiríkur Magnússon, Noiðanfari 34-35/1870, s. 68.
13 Þorvaldur Thoroddsen 1908, s. 209-210.
42