Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2006, Blaðsíða 171

til væri annað líf eftir dauðann. Á þessum fundum var talið að andar fram-
liðinna birtust í ljóslíkömum og þar með töldu spíritistar að sönnun væri
fengin fyrir upprisunni sem þeir félagar Haraldur og Guðmundur höfðu
deilt um á Kaupmannahafnarárum sínum. Guðmundur varð sannfærður
um að hin dulrænu fyrirbæri væru ekta, þ.e. ekki svik af hálfu miðilsins, en
hann samþykkti ekki skýringartilgátu spíritista.18
Hvað var það í málflutningi Guðmundar sem mátaði þessa mennt-
uðustu guðfræðinga landsins á þessum tíma? Hvaðan kom Guðmundi sú
guðfræðilega þekking og innsæi sem hafði þessi áhrif? Hér skal sett fram
sú skýring að hann hafi beitt fyrir sig þeim rökum sem hann lærði í sam-
ræðum og deilum um trúmál við þjóðskáldið séra Matthías Jochumsson
sem hann var samskipa á Akureyri á þessum árum og lágu leiðir þeirra
saman af ýmsu tilefni bæði vegna starfa þeirra - annar var prestur og hinn
læknir - og áhugamála. Það er ljóst að milli þeirra tókst náin vinátta og
Guðmundur matt mikils bæði persónu Matthíasar og frjálslyndi hans í trú-
málum. í bókinni Skáldið á Sigurhœðum er að finna eftirfarandi vitnisburð
Guðmundar um samskipti þeirra og þar kemur fram að þeir félagar hafa
löngum stundum rætt trúmál og þá sett sjálfa sig í hin ólíku spor - skipt
um hlutverk - til þess að kanna sjónarmiðin út frá sem víðustum sjón-
arhornum. Læknirinn hefur ekki hikað við að taka sér stöðu sem advocatus
diaboli gagnvart hinu kristna trúarskáldi og hafnað bæði tilvist persónulegs
Guðs og trúnni á framhaldslíf. Guðmundur lýsir vini sínum og samræðum
þeirra um trúmál þannig:
Það er einkum í trúmálum, að ég hefi veitt því eftirtekt, hve lítið er að marka,
hvað séra Matthías lætur fjúka í svipinn og hvernig hann í raun og veru er
fastari fyrir en flestir halda. Það var þannig fyrir nokkrum árum, að hann
las ýmsar bækur um Búddatrú og lofaði hana á hvert reipi. Við áttum þá
oft tal saman um málið, en sérstaklega var það eitt kvöld, að ég sat lengi hjá
18 Pétur Pétursson 1984.
169