Skagfirðingabók - 01.01.1975, Page 57

SÉRA ÞORSTEINN PRESTLAUSI
Fram á árið 1535 er séra Þorsteins Jónssonar getið öðru hvoru
í skjölum, og er ekki að efa, að átt sé við séra Þorstein á Höskulds-
stöðum, en þá hverfur hann úr prestatölu. Sá prestur, sem menn
vita, að næstur var á Höskuldsstöðum eftir séra Þorstein, var séra
Högni Pétursson, en aðrir kunna að hafa verið þar á milli, sem
menn vita ekki um. Að vísu er þess getið í Arbókum Espholins,
að séra Gilbrikt Jónsson hafi verið prestur á Höskuldsstöðum
1526 og það er tekið upp í prestatalið. Það sem Espholin í Ar-
bókunum segir um presta þá, sem sóttu prestastefnuna á Víðivöll-
um vorið 1526 mun raunar vera misskilningur að því er séra
Gilbrikt varðar og einnig það, að þá hafi séra Þorsteinn Jónsson
haldið Mælifell, a. m. k. kemur það ekki heim við þau skjöl, sem
menn nú þekkja frá þeim tíma, og er heimildin því of vafasöm
til að byggja á henni.
Lögréttumenn tveir votta það á Stóru-Borg í Víðidal 24. des-
ember 1565, að þeir hafi verið þar hjá á Gunnsteinsstöðum í
Langadal 1. júní 1564, er Helga Einarsdóttir lýsti yfir því, að
hún hefði selt Einari bónda Sigurðssyni jörðina Finnsstaði á Skaga-
strönd fyrir Tinda á Asum. Sömu menn vorta það á Auðkúlu í
Svínadal, að þeir hafi verið á Gunnsteinsstöðum á tilteknum tíma
og heyrt og séð orð og handaband Helgu Einarsdóttur og sonar
hennar, Olafs Þorsteinssonar, þess efnis, að Helga gaf Olafi til
framfæris sér hjá honum hálfa jörðina Kárastaði á Skagaströnd.
Helga lýsti því, að hún hefði fengið Olafi þessa hálfu jörð til
fullrar eignar fyrir löngu á Tindum, strax eftir Einar heitinn
Bessason fráfallinn. Vottorð þetta er einungis til í eftirriti og það
er með óljósri dag- og ársetningu, en virðist vera gefið nokkrum
árum eftir 1567.
Það má sjá af skjölum, sem enn eru óprentuð, en Hannes Þor-
steinsson getur um í Lærðra manna ævum sínum, að það var Olaf-
ur Þorsteinsson föðurfaðir síra Gunnlaugs í Vallholti, sem átti
jörðina Tinda á Ásum, og því er móðir Olafs sú Helga Einars-
dóttir, sem að framan er getið, og hún hefur þá verið fylgikona
séra Þorsteins föður hans.
Ef hér er um að ræða Þorstein prestlausa mun hann, eins og
55