Skagfirðingabók - 01.01.1975, Side 203

HÉRAÐSSKJALASAFN SKAGFIRÐINGA
eftir ÖGMUND HELGASON
Þetta yfirlit um sögu Héraðsskjalasafns Skagfirðinga var
upphaflega flutt á landsfundi íslenzkra bókavarða 1974.
Íslenzk héraðsskjalasöfn eiga sér ekki langa sögu. Hinn
12. febrúar 1947 voru sett lög um þessar stofnanir, og 5. maí
1951 var gefin út reglugerð á grundvelli laganna. Þar er sýslu-
nefndum og bæjastjórnum heimilað að setja á stofn héraðs- og/
eða bæjaskjalasöfn ellegar söfn, er nái yfir stærri landsvæði, þyki
slíkt henta. Skulu fyrrgreindir aðilar standa undir kostnaði við
safnreksturinn auk ríkisvaldsins.
Samkvæmt lögunum hefur þjóðskjalavörður yfirumsjón með
söfnum þessum, og hafi þau hlotið viðurkenningu hans, öðlast
þau rétt á að fá til varðveizlu skjöl og gerðabækur frá opinber-
um embættum og stofnunum, og enn fremur skjalleg gögn félaga,
sem njóta styrks af opinberu fé, falli störf viðkomandi aðila ein-
göngu innan þess svæðis, er safnið tekur til. Þau opinberu embætti
og stofnanir, sem hér um ræðir, eru samkvæmt reglugerð: sýslu-
nefndir, yfirskattanefndir, héraðsfundir og sóknanefndir, öll emb-
ætti bæja- og hreppsfélaga, t. d. bæjarstjóra, hreppstjóra, oddvita
eða hreppsnefnda, svo og undirskattanefnda, undirfasteignamats-
nefnda, sáttanefnda, skólanefnda, barnaverndarnefnda, sjúkrasam-
laga o. s. frv. Hvað snertir félög, sem njóta styrks af opinberu fé
og eru þar af leiðandi afhendingarskyld, má nefna: búnaðarsam-
bönd, ræktunarsambönd, hreppsbúnaðarfélög, búfjárræktarfélög,
skógræktarfélög, ungmenna- og íþróttafélög, lestrarfélög og önn-
ur menningarfélög. Þau embættisgögn, sem varðveitt verða í
Þjóðskjalasafni úr hinum dreifðu byggðum, eru því skjalasöfn
201