Jökull - 01.12.1961, Blaðsíða 29

IV. Kerlingarfjöll
Loðmundarjökull ....................
VII. Langjökull
Fúlakvísl (Þjófakrókur) ............
Hagavatnsjökull vestari (W-snout) . ..
— austari (E-snout) . .
ATHUGASEMDTR OG VIÐAUKAR.
Kaldalónsjökull. Urn liann segir Aðalsteinn
bóndi Jóhannsson á Skjaldfönn: „Jökullinn var
hulinn nýju snjóföli, en virtist sléttur og svo
til sprungulaus. Tel hann hafi þynnzt álíka og
sl. ár eða 6—7 m. Nú fellur áin fram um hálf-
gerð þrengsli og er fremsta jökultotan fram
yfir ána. Borgin eða skerið uppi í brúninni
sýndist mér hafa lengst nokkuð til suðurs.
Skjaldfönnin. Hana tók upp 15. sept. Það
síðasta fór þá tir Traðarlæksbakkanum. I Högg-
unum var eftir töluverður skafl, en annars stað-
ar tók allan snjó hér úr brúnunum. Síðasti
vetur var snjóléttur, þó að vísu væru víða
allmiklir skaflar í skjólum.
Leirufjarðarjökull. Mælingu varð ekki kom-
ið við, en Hallgrímur Jónson telur hann hafi
heldur minnkað.
Snœfellsjökull. Jón Eyþórsson og Þorleifur
Guðmundsson fóru til mælinga 10. október.
Svartaþoka lá í belti austan á Jökulhálsi, svo
að skyggni var varla 40 m við Jökulræturnar.
Reyndist ógerlegt að fylgja merkjaröðinni á
Jökulhálsi, enda mun 5. merki í röðinni hafa
skolazt burtu í leysingum.
Sólheimajökull. Við A-röndina, austan við
Jökulhaus, eru sléttir aurar framan við jökul-
inn. Aðeins rnjór sporður nær niður á jafn-
slétt, og hafa þarna orðið furðulegar breyting-
ar á staðháttum síðustu 30 árin. A bak við
Jökulhaus lækkar jökullinn ört, og er Hausinn
sýnilega stakt fell í dalmynninu milli Hvítmögu
og Yztheiðar.
Skeiðardrjökull. Hannes á Núpstað mældi
upp af Sandgígjunum eins og áður. Segir hann,
að jökullinn sé þar hár og brattur, og gangi
því hægar á hann en að undanförnu, er hann
var miklu flatari.
Ragnar Stefánsson í Skaftafelli segir, að sér
virðist Skeiðarárjökull allur hafa lækkað tölu-
vert heiman frá Skaftafelli séð og miðað við
Núpsstaðarfjiill.
Morsárjökull. „Meðfram Morsárjökli er
..... 1959/61 4- 14 (2 ár)
..... 1959/61 -t- 31 (2 ár)
..... 1956/61 -4- 300 (5 ár)
1950/60 (10 ár) -4- 870 -4- 50
komið lón, að lieita má óslitið milli Skora og
Miðfells. Aðeins á einum stað var haft, sem
skildi lónin sundur. Þar var sett merki haust-
ið 1960.
Lónið mun vera djúpt austur við Skorarnar.
Þar liefur stór jaki brotnað framan af jökl-
inum og rekið dálítið. Eg áætlaði hæð hans
upp úr vatni 7—9 m að minnsta kosti. í hon-
um var talsvert af stórum steinum og grjót-
ruðningi, sem vissulega þyngir hann.
Skaftafellsá hefur komið undan jökli fast
við Skaftafellið svo lengi, sem við höfum sagnir
af. í fvrra sumar (1960) fór að koma smákvísl
úr lienni allmiklu austar eða því sem næst
beint upp af brúnni. í sumar liefur svo meiri
liluti árinnar runnið Jrarna fram, aðeins smá-
læna með fjallinu.
Svinafellsjökull hefur gengið fram um 6 m
um miðjuna, stytzt um 18 m við nyrzta merkið,
en staðið í stað syðst, enda erfitt að mæla Jrar
vegna aurs. Guðlaugur Gunnarsson segir, að
sér hafi sýnzt jökullinn þynnast mjög mikið
Jrrjú síðustu árin.
Breiðamerkurjökull vestan Jökulsár. Upp af
Nýgræðum, Jrar sem vant er að rnæla, er komin
nokkur lægð meðfram jöklinum. Er hætt við,
að lón setjist í hana. Þess vegna setti Flosi
Björnsson upp nýja merkjaröð, litlu vestar en
áður. Yzta merki er á allstórum steini á jökul-
öldu. Þaðan að Ma eru 200 m, frá M2—M3 eru
250 m og frá M3 að jökli voru 97 m.
Sjávarströndin vestan Jökulsár (Sbr. Jökul
1960, bls. 32) hefur lítið breytzt á árinu 1960.
Telur Flosi Björnsson, að landbrot það, sem
þarna hefur átt sér stað að undanförnu, muni
hafa náð hámarki eða fara hægt úr þessu.
Síðasta dag ágústmánaðar hljóp Fjallsá, eitt
liið mesta hlaup á síðari árum, að Jrví er virtist.
Austan Jökulsár hefur jökullinn aðeins hop-
að 16 m milli Jökulsár og Stemmu. „Smávatns-
lænur hafa brotið sér farveg með jöklinum alla
leið vestur í Jökulsárlón og grafið djúpt niður.
— Upp af Stemmulóni eyðast geilar norðvestur
27