Jökull


Jökull - 01.12.1978, Blaðsíða 12

Jökull - 01.12.1978, Blaðsíða 12
sediments are lying at a lower altitude than the proximal end of the delta. Thus, ice must have lain close to the delta to allow water to flow over the delta flat. No ice marginal deposits could be correlated with the proximal end of Vind- heimamelar. A localized stillstand there is caused by a bedrock threshold of 30—40 m altitude, into which the present river (Svartá) has eroded a 15 m deep and 800 m long gorge. At the head of the gorge there is a waterfall named Reykjafoss (Fig. 9). To the north of Vindheimamelar an outwash plain is situated at about 15 m altitude. During the ice recession period, before this outwash plain was built up, the land was lying still lower there. When the receding ice front approached the Reykjafoss threshold, calving was highly reduced as the ice floor rose from more than 30 m depth north of the threshold to about 10 m depth. DEGLACIATION OF THE VALLEYS After the formation of the Vindheimamelar delta, the ice retreat was nearly continuous. No end moraines have been observed in the valleys to the south of Vindheimamelar. On the other hand other sendiments and land forms indicate how the ice retreat proceeded. Widespread deposits of ablation till and ice contact fluvioglacial sediments are located in the shallow valley, which opens at Vind- heimamelar (Fig. 9). These sediments are mainly of fluvioglacial origin in the area from Vindheimamelar towards Mælifellsá in the south. From Mælifellsá and onwards to the south, ablation till dominates. In the deep valleys at the head of Skaga- fjördur (Austurdalur, Vesturdalur and Svart- árdalur), there are neither ablation moraines nor end moraines. The valley bottoms of Austurdalur and Vesturdalur are covered by coarse fluvioglacial valley trains with boulders up to half a metre in diameter. The coarseness indicates that these sediments were formed near the retreating ice front. Finer grained gravelly foreset beds were found at one locality in Vesturdalur. This indicates that lakes sometimes formed in front of the retreating ice front and were later filled by fluvioglacial sediments. In both of these val- leys the valley trains are deposited behind thresholds. Later, canyons were cut through these thresholds and thereby lowering the river floors. The Lateglacial valley train in Austurdalur has been eroded away for the most part but in Vesturdalur the valley floor is broader and extensive terraces have been preserved. Fig. 10 shows a longitudinal section and some cross sections of the Vesturdalur valley. Two thresholds can be seen near the entrance of the valley. The valley train has been built up behind the inner and lower threshold (170—175 m altitude). A gorge must, there- fore, already have existed through the outer threshold (reaching up to 190 m altitude) be- fore the valley train was formed. South of the 175 m high threshold the valley bottom of Vesturdalur is covered by fluvioglacial sedi- ments. Extensive terraces are left in the northernmost part of the valley, but at the Litlahlíd farm and southwards, only minor terraces remain close to the hillsides. These southernmost terraces lie 20— 40 m above the present river, and represent the height of the valley train which once filled the bottom. Fig. 12 shows a longitudinal section of the valley bottom of Austurdalur. A 90 m deep canyon lies at the mouth of the valley. This canyon has been cut into a glacially eroded valley bottom with some thresholds. Two thresholds can be seen in the long section. A fluvioglacial valley train has been built up behind the inner one. The through between the two thresholds is occupied by thick till. The valley train can be reconstructed by small but prominent terraces which rise con- tinuously from 230 m altitude at the threshold to 290 m at the deserted Árbær farm. No rem- nants of the terraces are found upstream from Ábær. Another system of terraces rises upstreams from 260 m altitude at Ábær. This indicates that the ice front was stationary for some time at Ábær. This stillstand seems to 10 JÖKULL 28. ÁR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.