Dagblaðið Vísir - DV - 04.11.2014, Blaðsíða 4

Vikublað 4.–6. nóvember 20144 Fréttir
Kemur alls staðar
að loKuðum dyrum
H
ilmar Kolbeins er 38 ára
Vesturbæingur sem þarf lífs-
nauðsynlega á heimahjúkr-
un að halda þrisvar sinnum
á dag. Á mánudag í síðustu
viku var honum tilkynnt munnlega
að heimahjúkrun Heimaþjónustu
Reykjavíkurborgar myndi ekki veita
honum þjónustu áfram. Hann hefur
ekki getað staðið í skilum með raf-
magnsreikning og því er ekki ljós á
heimili hans og var honum sagt að við
þær aðstæður væri ekki hægt að veita
heimahjúkrunina. Þá hefði hann ekki
keypt allar þær hjúkrunarvörur sem
til þarf. Hilmar neyðist því nú til að
kaupa hjúkrunarþjónustu af einka-
fyrirtæki og greiða fyrir það 12.000
krónur á dag hið minnsta, eða um
360.000 krónur á mánuði, komi ekk-
ert óvænt upp á. Einu tekjur hans
eru örorkubætur, um 160.000 krónur
á mánuði, og því ljóst að hann mun
eiga í erfiðleikum með að greiða fyr-
ir heimahjúkrun einkafyrirtækisins.
„Það gekk illa hjá mér fjárhagslega
fyrir svo ég veit ekki hvernig ég á að
greiða fyrir heimahjúkrunina. Oft
þarf ég að biðja vini og ættingja um
lán og um daginn þurfti ég að kyngja
stoltinu og biðja ókunnuga um að-
stoð. Það var mjög erfitt en hjálpin
kom,“ segir hann.
Hilmar er með fötlun og aðeins
eitt nýra og með þvagpoka tengd-
an við þvagblöðru. Lífsnauðsyn-
legt er að pokinn sé tæmdur þrisvar
sinnum yfir daginn og hefur fag-
fólk heimahjúkrunar Reykjavíkur-
borgar gert það síðustu ár. Ef pokinn
er ekki tæmdur getur hann annað-
hvort sprungið eða þvag safnast fyrir
og runnið aftur í þvagblöðruna með
aukinni hættu á sýkingu sem getur
orsakað nýrnabilun.
Flakk á milli stofnana
Fyrstu dagana eftir að Heimaþjón-
usta Reykjavíkurborgar hætti að að-
stoða Hilmar fóru dagar hans í flakk
á milli stofnana til að láta tæma þvag-
pokann þrisvar sinnum á dag. „Ég fór
á Læknavaktina seinni part dags því
búið var að loka á heilsugæslunni.
Eina úrræðið sem læknar þar höfðu
var að láta leggja mig inn á Landspít-
ala því ekki var í boði hjúkrunar-
þjónusta þar. Því var skrifað lækna-
bréf sem ég fór með á bráðamóttöku
Landspítala. Þar var mér tjáð að ég
yrði ekki lagður inn því ég væri ekki
veikur, sem er alveg rétt. Þvagpokinn
var tæmdur og mér bent á að leita
næst til heilsugæslunnar. Í gegnum
tíðina hef ég oft leitað til bráðamót-
tökunnar til að láta tæma pokann
og alltaf fundið fyrir mikilli velvild
starfsfólksins þar en það gengur ekki
endalaust enda er það ekki rétti stað-
urinn,“ segir hann. Næsta dag fór
Hilmar á heilsugæslustöð og fékk
pokann tæmdan. Áfram fór hann á
milli stofnana þrisvar sinnum á dag
og greiddi komugjald í hvert sinn. Á
fjórða degi var honum bent á einka-
rekið hjúkrunarfyrirtæki og hefur
hann ekki um annað að velja en að
kaupa þjónustu þaðan sem kostar,
eins og áður segir, 12.000 krónur á
dag. Síðan heimahjúkrun Heima-
þjónustu Reykjavíkur hætti að sinna
honum hefur hann leitað til Félags-
þjónustu Reykjavíkurborgar eftir úr-
lausn sinna mála en það hefur ekki
enn borið árangur.
Þegar blaðamaður ræddi við
Hilmar var það fyrsti dagurinn eftir
að hann hafði fengið vilyrði frá
einkarekna hjúkrunarfyrirtækinu
um aðstoð hvern dag og því þurfti
hann ekki að flakka á milli staða
þann daginn til að láta tæma þvag-
pokann.
Langar að vinna
Hilmar býr í íbúð á vegum Félags-
bústaða Reykjavíkur og greiðir fyrir
hana 70.000 krónur á mánuði, fyrir
utan hita og rafmagn. Fötlunar sinn-
ar vegna þarf hann nauðsynlega bíl
til afnota og greiðir af honum og
kaupir eldsneyti. Þá fara 5.000 til
10.000 krónur á mánuði í sjúkra-
þjálfun, 25.000 krónur á mánuði
greiðir hann fyrir eina heita mál-
tíð á dag, 5.000 krónur fyrir þrif og
um 20.000 krónur á mánuði í lyf og
hjúkrunarvörur. Örorkubæturnar,
um 160.000 krónur, duga því skammt
og óljóst hvernig Hilmar mun standa
undir því að greiða mörg hundruð
þúsunda reikning frá einkareknu
heimahjúkruninni.
Sópað undir teppi
Erfitt er fyrir Hilmar að stunda vinnu
því hann þarf aðstoð þrisvar sinn-
um á dag, þó að hann þrái fátt heit-
ar. „Ég er skýr í kollinum og get vel
unnið en til þess þarf ég stuðning
við að tæma þvagpokann. Áður vann
ég skrifstofuvinnu um tíma og lík-
aði mjög vel og gat staðið í skilum.
Ég þurfti samt alltaf að fá að skreppa
frá og láta tæma þvagpokann heima
því ekki var í boði að hjálpin kæmi
til mín í vinnuna. Það var litið horn-
auga að ég væri alltaf að skreppa frá
og á endanum þurfti ég að hætta í
vinnunni. Ég vil borga skatta, standa
í skilum og leggja mitt til samfélags-
ins í stað þess að það borgi fyrir mig.
Eins og staðan er í dag er þetta bara
rugl,“ segir hann.
Erfiðlega hefur gengið hjá
Hilmari að ná endum saman. Á sín-
um tíma fór hann í aðlögun hjá um-
boðsmanni skuldara sem sendi bréf
til Reykjavíkurborgar með beiðni um
aðstoð honum til handa við að fara
út á vinnumarkaðinn. „Ég útskýrði
að ég gæti og vildi fara á vinnumark-
aðinn en það var eins og að tala við
vegg. Mér finnst eins og fólk skilji
að ég verði að vinna en málið fer
aldrei lengra, því er alltaf sópað und-
ir teppi. Það væri mikil kjarabót og
miklu betra líf ef ég fengi að vinna.
Það væri hægt að koma til móts við
mig ef viljinn væri fyrir hendi.“
Ætlar að berjast
Þrátt fyrir erfiðleikana er Hilmar
brattur. Hann segir rafmagnsleysið
ekki alslæmt þótt hann sakni þess
stundum að horfa á sjónvarpið. „Ég
er lítið heima svo þetta kemur ekki
mikið að sök. Ég hlusta á útvarpið í
bílnum og hleð símann minn þar.“
Aðspurður hvernig gangi að hita upp
matinn segir hann matinn hvort eð
er bragðast betur kaldur. Hilmar ætl-
ar ekki að gefast upp en kveðst vera
vanur að þurfa að berjast fyrir sínu.
„Ég er búinn að berjast fyrir öllu.
Þegar ég var yngri þurfti ég að berj-
ast fyrir því að fá að ganga í almenn-
an grunnskóla.“ Hilmar hefur búið í
íbúð Félagsbústaða frá árinu 2011
og fær senda eina heita máltíð á dag.
„Ég get ekki skorið matinn minn
sjálfur og þurfti að berjast fyrir því að
fá hann skorinn. Annars væri ég eins
og hundur, nagandi kjöt af beini.
Þannig var það til að byrja með.“
Fékk inni hjá bróður sínum
Á fullorðinsárum flutti Hilmar með
móður sinni til Keflavíkur og tók
íbúð á kaupleigu sem var sérhönnuð
fyrir hans þarfir. Móðir hans hafði
aðstoðað hann alla tíð en þegar hún
lést skyndilega fyrir fjórum árum
fór að síga á ógæfuhliðina. „Félags-
þjónustan í Reykjanesbæ brást mér
og gaf þau svör að aðstoð við mig
væri of erfið fyrir bæjarfélagið og því
stóð mér ekkert til boða.“ Eftir and-
lát móður sinnar flutti Hilmar til
bróður síns í Hafnarfirði. „Það gekk
um tíma en ég vildi ekki búa inni á
honum til framtíðar.“ Ekki voru nein
úrræði í boði fyrir Hilmar og því flutti
hann á Grensás þar sem hann fékk
endurhæfingu og þjálfun. Þar bjó
hann svo í eitt og hálft ár. „Grensás er
sjúkrastofnun en ekki heimili og mér
leið svolítið eins og ég væri fyrir því
ég var ekki veikur, heldur án úrræða.
Starfsfólkið þar er alveg yndislegt og
lét mig aldrei finna að ég væri fyrir.
Þau gerðu allt fyrir mig og ég elska
þau.“
Fékk ekki NPA
Hilmar sótti um NPA, sem hann tel-
ur að myndi veita honum meira
sjálfstæði og möguleika á að sækja
atvinnu, en fékk neitun. NPA byggir
á því að manneskja með fötlun fái
fjármagn frá sveitarfélagi sínu til að
þess að sjá um og skipuleggja eigin
aðstoð. „Ég sýndi fram á þörf fyrir
aðstoð en fékk neitun því ég er ekki
með nógu mikla fötlun.“ Hann segir
drauminn að búa í íbúð í þjónustu-
kjarna þar sem starfsfólk væri alltaf
til taks. „Ég vil ekki fara á sambýli og
búa með fólki sem er með heilabil-
anir eða alvarlega geðræna sjúk-
dóma. Það á ekki við mig því mín
fötlun er ekki þannig. Mig langar til
að vera innan um fólk sem ég get
myndað tengsl við.“
Í vikunni hitti Hilmar réttar-
gæslumann sinn og vonar að úr
málum sínum leysist, hann geti
greitt rafmagnsreikninginn, feng-
ið heimahjúkrun án þess að greiða
mörg hundruð þúsund og jafnvel
fengið sér vinnu. Aðspurður hvort
hann hafi áhyggjur af því þegar
reikningurinn frá einkarekna hjúkr-
unarfyrirtækinu berst um næstu
mánaðamót segir hann ljóst að ekki
verði mögulegt að greiða hann með
örorkubótunum. „Það er annaðhvort
að leggjast upp í rúm og gráta eða
halda áfram að berjast. Margir í þess-
um sporum væru örugglega búnir
að fyrirfara sér. Til hvers að berjast
í þessu þegar allar dyr eru lokaðar?
En ég held áfram, það kemur ekkert
annað til greina.“ n
n Fær ekki heimahjúkrun n Nær ekki endum saman n Íbúðin rafmagnslaus
Margt þarf
að koma til
DV leitaði eftir svörum frá Heimaþjón-
ustu Reykjavíkurborgar og að sögn Berg-
lindar Magnúsdóttur forstöðumanns
er hagur starfsmanna heimahjúkrunar
hafður að leiðarljósi og ráðstafanir
gerðar ef vinnuaðstæður eru óboðlegar.
„Oftast náum við lendingu. Það eru
ýmsar leiðir til að borga reikningana
sína og fólk fær alltaf tækifæri til að
taka sig á.“ Berglind gat ekki tjáð sig um
þetta einstaka mál en sagði slík mál
alltaf hafa langan aðdraganda. „Þá þarf
margt að koma til. Það er ekki hagur
neins að neita fólki um þjónustu.“
Dagný Hulda Erlendsdóttir
dagny@dv.is
„Ég er
búinn að
berjast fyrir öllu
Vill vinna „Ég er skýr í kollinum og get
vel unnið en til þess þarf ég stuðning við
að tæma þvagpokann.“ myND Sigtryggur Ari
kynntu þér
málið!
SIÐMENNT
w w w . s i d m e n n t . i s
Mannvirðing
Siðmennt styður opið, víðsýnt
og fjölbreytt samfélag