Iðjuþjálfinn - 01.06.2000, Blaðsíða 33

Iðjuþjálfinn - 01.06.2000, Blaðsíða 33
sem maðurinn þarf að fara um tvisvar í viku til að komast í sjúkraþjálfun. Þetta ger- ir það að verkum að hann kýs frekar að nota gamla stólinn sem er óhentugur og úr sér genginn. Þegar staðið er frammi fyrir vanda- máli sem krefst tæknilegra úrlausna þurfa þarfir skjólstæðingsins að vera í fyrirrúmi. Markmið og ferli skal skil- greint út frá skjólstæðingnum og til- greina þarf á skýran hátt: • hvaða verkefni á að leysa? • með hvaða hætti? • við hvaða skilyrði? • við hvaða mark skal miðað þegar ár- angur er metinn? Slík vinnubrögð eru öflugur liður í gæðaþróun. Samvinna um markmiðs- setningu dregur einnig úr hættu á hjálp- arleysi og því að skjólstæðingar verði of háðir fagfólki (Hammer, 1998). Það skilar takmörkuðum árangri að fagfólk ákvarði markmið fyrir skjólstæðinga. Hvers vegna nýtist tækjabúnaður ekki alltaf sem skyldi? Rannsóknir sýna að hjálpartæki eru stundum illa eða ekki nýtt. Phillips og Zhao (1993) tóku ítarleg viðtöl við 227 notendur hjálpartækja í þeim tilgangi að kanna hvað lægi að baki þessu. I ljós komu fjögur meginþemu eða ástæður þess að fólk hafði hætt að nota þann tækjabúnað sem það hafði undir hönd- um: 1. Ekki hafði verið tekið nægilegt mið af áliti notandans I þeim tilvikum þar sem álit notenda hafði verið haft að leiðarljósi voru tæki yfirleitt mun betur nýtt en ella. Það er grundvallaratriði að hafa notandann með í ráðum og taka mið af því sem hann hef- ur að segja. 2. Of auðvelt að útvega tæki Þetta átti einkanlega við um tækjabúnað sem notandinn varð sér úti um sjálfur án þess að til kæmi fagleg ráðgjöf. 3. Tækið virkaði ekki. Fyrir þessu virtust margar ástæður, svo sem óraunhæfar væntingar til búnaðar- ins, misræmi milli leikni notandans og tækis eða að tækið var bilað. 4. Breytingar á þörfum og forgangsröð. Þetta átti við í þeim tilvikum þar sem orðið hafði framför eða afturför, eða breyttar ytri aðstæður gerðu það að verk- um að viðmiðin höfðu breyst. Að lokum Á norrænum fundi sérfræðinga í tækni- úrræðum fyrir fatlaða í Bástad í nóvem- ber 1997 var fagfólk sammála um að úr- val hjálpartækja fyrir fatlaða hefði aukist til muna síðustu árin. Málin væru hins vegar enn að stranda á því að þau væru ekki nægilega vel úthugsuð og skipu- lögð. Notendur væru ekki nægilega vel upplýstir, fólk kynni ekki að nýta sér tæknina sem skyldi og að áhuga, tíma og fjármuni skorti til að fylgja málum eftir. Reynsla mín af þessum málum hér á landi er því miður af svipuðum toga. Það þarf að skilgreina betur vinnuferlið í heild sinni og veita í það fjármagni, ekki eingöngu í tækjabúnað heldur einnig í mannafla, þekkingu og tíma. Iðjuþjálfar þurfa einnig að temja sér að beina sjón- um frá líkamlegum eða andlegum vandamálum skjólstæðings, en draga fram þau áhrif sem vandinn hefur á dag- lega iðju hans. í því er sérstaða fagsins falin. Eins og fram kom í upphafi þessar- ar greinar getur sams konar skaði haft gerólík áhrif á líf tveggja einstaklinga og þar með á þær tæknilegu úrlausnir sem gætu komið að gagni í hvoru tilviki fyrir sig. Á tækniöld er mikilvægt að hafa í huga að tæknin er aðeins hluti af svarinu! Höfundur er lektor í iöjuþjálfun og hefur aö baki víötæka reynslu á sviöi tæknilegra úrræöa fyrir fatlaöa. Heimildalisti: Bain, B.K. (1998). Assistive Technology in occupational therapy. í M.E. Neistadt, &E.B. Crepeau,Willard and Spackman's occupa- tional therapy, (9. útg.), bls. 498-516. Philadelphia: Lippincott. Brooks, N.A.& Hoyer, E.A. (1989). Consumer evaluation of assistive devices. ,Proceedings ofthe 12th annual RESNA conference,, bls. 358-359. Washington, DC, RESNA. Canadian Association of Occupational Therapists (1991). ,Occupational therapy guidelines for client-centred pradice. ,Toronto, On: CAOT Publications ACE. Canadian Association of Occupational Therapists (1997). ,Enabling occupation: An occupational therapy perspective. Toronto, On: CAOT Publications ACE Cook, A.M. & Hussey, S.M. (1995). Assistive technologies: Principles and practice. St. Louis: Mosby. Egan, M. & DeLaat, D. (1997). The implicit spirituality of occupational therapy practice. Canadian Journal of Occupational Therapy, 64, 115-121. Fearing, V.G., Clark, ]., Stanton, S. Law, M. (1998). The client-centred occupa- tional therapy process. í M. Law (ritstj.) Client-centered occupational therapy, bls. 67-87. Thorofare: Slack Hammel, K.W. (1998). Client-centred occupational therapy: Collaborative planning, accountable intervention. í M. Law (ritstj.) Client-centered occupa- tional therapy, bls. 123-143. Thorofare: Slack Kristjana Fenger (1998). Geðteymi á Reykjalundi - þáttur iðjuþjálfunar. Iðjuþjálfinn, 2, 19-26. Law, M., Polatajko, H., Baptiste S., & Townsend, E. (1997). Core concepts of occupational therapy. í Canadian asso- ciation of occupational therapists. Enabling occupation: A occupational ther- apy perspective, bls. 29-56. Ottawa, On: CAOT Publications. Phillips, B. & Zhao, H. (1993). Predictors of assistive technology abandonment. Assistive Teclmology, 5,36-45. Stanton, S., Thompson-Franson, T.& Kramer, C. (1997). Linking concepts to a process for working with clients. í Canadian association of occupational therapists. Enabling occupation: An occu- pational therapy perspective., bls. 57- 94. Ottawa, On: CAOT Publications. Vash, C.L.(1983). Psychological aspects of rehabilitation engineering. Technology for independent living II, bls. 48-59. Washington DC: American Association for the Advancement of Science. Wright, B.A. (1983). Physical disability: A psychosocial approach. New York: Harper & Row. Wright-Ott, C. & Egilson, S. (1996). IÐJUÞJÁLFINN 1/2000 33

x

Iðjuþjálfinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Iðjuþjálfinn
https://timarit.is/publication/1164

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.