Iðjuþjálfinn - 01.06.2002, Blaðsíða 19

lengi og samskiptin komin í ákveðin farveg.
Það hefur reynst vel að setjast niður með
fólkinu og ræða málin og oft hefur verið
hægt að leysa hlutina."
Iðjuþjálfinn kemur inn á öðrum fors-
endum með annað sjónarhorn.
Soffía: „Fólk lítur öðruvísi á iðjuþjálfann
en okkur. I vitjunum hennar geta komið upp
hlutir sem við vitum af en hafa kannski ekki
komið upp á borð fyrr."
Reynt er að koma á tengslum við iðju-
þjálfa sem vinna á spítölunum við iðju-
þjálfann hjá heimaþjónustu.
Guðrún J.: „Á útskriftarfundum hef ég
oft bent á að mikilvægt sé að iðjuþjálfinn á
spitalanum tali við iðjuþjálfann hér þannig
að samvinnan sé sem best. Þannig reynum
við að koma á samvinnu milli spítala og iðju-
þjálfa í heimaþjónustu."
Iðjuþjálfinn sér oft um mat á þörf fyrir
hjálpartæki, umsóknir um hjálpartæki, sem
°S ráðgjöf varðandi þau.
Guðrún H.: „Það getur verið mikil vinna
að sækja um hjálpartæki fyrir fólk. T.d. er
ekki nóg að skrifa hjólastóll þegar sækja á
um hjólastól eða rafmagnshjólastól. Það eru
gátlistar sem þarf að útfylla í samráði við
þann sem á að nota stólinn. Síðan þarf að
prófa hinar mismunandi gerðir sem til eru
því engum er greiði gerður að vera með
hjálpartæki sem ekki hentar og mun þar af
leiðandi aldrei verða notað. Við iðjuþjálfar
teljum okkur sérfræðinga hvað varðar ráð-
leggingar um hjálpartæki og aðlögun/breyt-
ingum á umhverfi. Hjúkrunarfræðingar hafa
sinnt umsóknum á hjálpartækjum en ég held
að þessi málaflokkur ætti að vera í höndum
iðjuþjálfa. Sjúkraþjálfarar sjá líka um þetta,
sérstaklega gönguhjálpartæki, en það kemur
samt stundum fyrir að sjúkraþjálfarar sem
vinna í heimahúsum, hringja í mig og biðja
um aðstoð við val á hjálpartækjum."
Kristbjörg: „Starf iðjuþjálfans hefur
minnkað vinnu hjúkrunarfræðinganna með
því að sjá um umsóknir á hjálpartækjum."
Guðrún J.: „Guðrún er góð í því að finna
út hvaða hjálpartæki henta hverjum skjól-
stæðingi best".
Kristbjörg: „I sumum tilvikum eru hjálp-
artæki þegar inni á heimilinum og fólkið vill
ekki nota þau og þá er gott að fá einhverja
manneskju utanfrá, sem ekki er með þennan
daglega kontakt."
Guðrún H.: „Sérstaklega þegar fólk þarf
að fara að nota lyftara og slíkt".
Enika Hildur: „Iðjuþjálfinn finnur oft
lausnir fyrir fólk sem getur illa bjargað sér
og getur gefið þeim leiðbeiningar."
Oft á fólk betra með að komast fram
úr rúmi eftir að hafa fengið hjálp-
artæki og er orðið meira sjálfbjarga.
Það fækkar komum hjá okkur.
Guðrún J.: „Það er erfitt fyrir fólk sem er
að tapa hratt færni að þurfa að fara að nota
lyftara til dæmis. Það gæti upplifað þetta
sem tap á sjálfstæði og það þarf að fara mjög
gætilega að fólki. Gott að fá einhvern utan-
aðkomandi sem ræðir þetta í samvinnu við
starfsfólkið sem sinnir skjólstæðingnum
daglega."
Það er greinilegt að starf iðjuþjálfa í
heimaþjónustu er mjög fjölbreytt. Ásamt því
sem þegar hefur komið fram kemur hún ein-
nig inn í starfsmannafræðslu eins og t.d. um
líkamsbeitingu og vinnuhagræðingu. Einnig
kemur hún inn í forvarnarstarf.
Ingibjörg S.: „Guðrún hefur í samstarfi
við hjúkrunarfræðing í heilsuvemd aldr-
aðra, Evu Hreinsdóttir á Hlíðarstöðinni
komið af stað fyrirlestrum í þjónustumið-
stöðvum aldraðra. Þær fara inn í þjónustu-
miðstöðvar Hlíðarsvæðis með fræðslu um
forvarnir. Mér finnst þetta mjög spennandi.
Svona samstarf hefur ekki verið áður á milli
heilsugæslu og þjónustumiðstöðva svo þetta
er alveg nýtt. Iðjuþjálfinn bendir fólki einnig
á leiðir til að komast af stað í hinu daglega
lífi t.d. fara í þjónustumiðstöðvarnar og
kynnir því hvað er í boði í kerfinu."
Eitt af markmiðum heimahjúkmnar er að
hvetja einstaklinginn til sjálfshjálpar, með
því að efla sjálfstraust og sjálfsvirðingu hans.
Það var því gaman að skynja að hugmynda-
fræði iðjuþjálfa virðist passa mjög vel að
starfinu þarna.
Ingibjörg B.: „Oft á fólk betra með að
komast fram úr rúmi eftir að hafa fengið
hjálpartæki og er orðið meira sjálfbjarga. Það
fækkar komum hjá okkur. Það er ekki bara
þægindi fyrir fólkið heldur getur þetta líka
verið sparnaður. Stundum höfum við þurft
að fara daglega, en getað minnkað það allt
upp í einu sinni í viku."
Að þessu loknu þakkaði ég fyrir mig og
hvarf á braut, reynslunni ríkari.
GÁE
Reynslusaga
Til að fá fram sjónarhom sem flestra á
þjónustu iðjuþjálfa t heilsugæslu, fengum
y ið t ritneftid Iðjttþjálfatts að ræða við 37
nra 8amla kottu sem notið Itefttr þjónustu
G'iðrtíttar K. Hafsteinsdóttur iðjuþjálfa.
Thin hefur einnig reynsltt af þjónustu iðju-
l’jálfa t Danmörku. Þessi kona Itefttr verið
máttlítil ífótum eftir slys 1994 og þurft að
”ota hjólastól. Htín gat áður séð utit sig
sjálf og unnið létt heimilisstörf en fékk
nðstoð við þrif. Fyrir ttokkru fór hún t
órjósklosaðgerð settt hafði ófyrirséðar af-
leióingar og versnaði færtti henttar til
miina eftir það.
Hvemig var aðkotna iðjuþjálfa í þtnu
tilviki?
Þegar ég kom af spítala eftir brjósklosað-
gerð tók heimahjúkrun við mér. Eina sem ég
gat var að liggja á bakinu inn í rúmi, ég gat
ekki komist í hjólastólinn né á salerni, ég gat
ekki neitt. Eg held að ástæðan fyrir því að
Guðrún iðjuþjálfi kom fyrst til mín hafi ver-
ið sú að það var erfitt fyrir sjúkraliðana að
bogra yfir rúminu þegar þær voru að sinna
mér. Sótt var um upphækkun til að setja
undir rúmið sem kom reyndar ekki að gagni,
því þegar hún kom var ég farin að komast
fram úr sjálf.
Guðrún var með nema með sér sem
reyndist mér ákaflega vel og hún tók mig í
próf (COPM matstæki sem mælir færni við iðju
- innskot blaðamanns). Á endanum brotnaði
ég alveg saman því allt sem mig langaði til
að gera það gat ég ekki. Við ræddum hvað
hægt væri að gera og tveim dögum síðar
komu skvísurnar með súlu til mín! Þær settu
hana upp inn á baðherbergi. Með mikilli
hjálp komst ég fram úr rúminu, í hjólastólinn
og fram á bað. Síðan fékk ég aðstoð við að
standa upp en gat gripið í súluna og þannig
farið sjálf á salernið. Eg var með salernisupp-
hækkun fyrir sem kom sér vel. Þetta var
IÐJUÞJÁLFINN 1 / 2002 - ip