Iðjuþjálfinn - 01.06.2002, Blaðsíða 20

byrjunin á því að ég fór að geta komist fram
úr rúminu. Smám saman fór ég að geta þetta
allt sjálf. Ef ég hefði ekki fengið þessa súlu
veit ég ekki hvenær ég hefði byrjað að reyna
að fara fram úr, það hefði alla vega ekki orð-
ið svona fljótt. Eg fæ sjúkraþjálfara þrisvar í
viku heim, sjúkraþjálfararnir þjálfuðu mig
Ef ég hefði ekki fengið þessa súlu
veit ég ekki hvenær ég hefði byrjað
að reyna að fara fram úr, það hefði
allavega ekki orðið svona fljótt.
einnig í því að nota súluna. Innan við tveim
mánuðum eftir að ég fékk súluna var ég far-
in að geta sjálf farið á salernið. Þetta skipti al-
veg sköpum fyrir mig. Fyrir mér er þessi
súla alveg einstök, sé hana sem gyllta súlu!
Eg var alltaf þvegin inn í rúmi. En við
fundum það út að með því að hafa stól fram
á baði þá gat ég farið fram á bað og þvegið
mér með aðstoð. Svo er annað sem Guðrún
iðjuþjálfi hefur hjálpað mér með. Mér fannst
heimurinn frekar grár á þessum tíma og
ákvað því að búa mér til geðheil-
brigðiskassa. Ég hringdi í hana og bað hana
að hjálpa mér. Hún kom og við fórum að
skrifa niður fullt af jákvæðum staðhæfing-
um. Þetta hjálpaði heil ósköp. Núna er ég
svo farin að geta hreyft mig meira, farin að
fara út og geta gert allt sem ég gat ekki, t.d.
fara á myndlistarsýningar og tónleika.
En Itvað með heimilisstörfin?
Varðandi heimilisstörfin þá get ég ekki
eldað vegna þess hvernig innréttingin er
hérna í húsinu. Það er ekki hægt að sitja við
hana og ég get ekki unnið til hliðar við mig
út af bakinu. Fyrir aðgerðina gat ég staðið í
annan fótinn og vaskað upp, eldað og ýmis-
legt fleira. Mig langar til að geta tekið meira
þátt í heimilislífinu, ég sakna þess. Þetta hús-
næði er á sölu og það verður vonandi allt
öðruvísi í nýja húsinu. Merkilegt hvílíkar
hugmyndir koma upp þegar maður getur
ekki gert hlutina. Jafnvel hlutir sem ég fegin
vildi hafa verið laus við áður sakna ég að
geta ekki nú, segir þessa glaðbeitta kona og
hlær. Ég vona að ég fái þvottahús svo ég geti
þvegið þvott. Vonandi verður baðherbergið
einnig það gott að ég þurfi ekki hjálp til
neins nema hugsanlega að fara í bað. Auð-
vitað er ég ánægð með að geta gert það sem
ég get í dag en er ekki alveg búin í þessari
sjúkdómshrinu ennþá og fæ sennilega ekki
fyrri færni aftur.
Myndirðu biðja iðjuþjálfa að leiðbeina
þér varðandi innréttingu á nýja húsnæð-
inu?
Já, hiklaust. Reyndar bý ég að reynslu frá
því í Danmörku þegar ég lenti í hjólastól.
Kerfið er öðruvísi þar en héma. Þá var sent
bréf frá spítalanum til hverfamiðstöðvarinn-
ar í mínu hverfi og strax daginn eftir að ég
kom heim af spítalanum kom kona til að
hjálpa mér. I þessari miðstöð var heima-
hjúkrunin, heimaþjónustan, föndursmiðja
og hópur sem ég sem var í og samanstóð af
fötluðum einstaklingum 40 ára og yngri.
Einnig var þarna æfingasalur og aðgangur
að sjúkraþjálfara. Iðjuþjálfinn var staðsettur
þarna líka. Það var hægt að fá keyptan ódýr-
an mat í hádeginu. Þetta var mjög góð þjón-
ustumiðstöð með fjölbreytta þjónustu. Hún
var staðsett rétt við þjónustuíbúðir aldraðra.
Þannig blönduðust aldurshóparnir en þó gat
hver hópur verið út af fyrir sig. Mér fannst
skemmtilegt hvernig margir hópar blönduð-
ust á svæðinu. Það sem kom á óvart var að
konan sem kom og hjálpaði mér á daginn
gerði í raun allt nema skipta um sár sem ég
var með en það gerði hjúkrunarfræðingur-
inn. Hún hjálpaði mér í bað, við að klæða
mig, taka til morgunmat, kaupa inn og gerði
líka hreint í íbúðinni. Þannig komu færri
manneskjur inn á heimilið en hér. Hérna
koma sjúkraliðarnir og hjálpa mér en einnig
heimilishjálpin sem tekur til og þvær gólfin.
Örfáum dögum eftir að ég kom heim af
spítalanum kom iðjuþjálfinn og hjálpaði mér
að velja hjólastól en ég var í stól frá spítalan-
um þegar ég kom heim. Þeir sem seldu hjóla-
stólinn komu með hann heim til mín og ég
gat mátað hann þar og athugað hvernig
stóllinn hentaði mér. Aður vorum við búnar,
iðjuþjálfinn og ég að fara yfir bæklinga og
biðja um að hjólastólnum væri breytt þannig
Upphafið af batanum var í raun og
vera eftir að iðjuþjálfi kom til mín og
ég gat byrjað að gera þessa smá hluti
sem skipta svo miklu máli fyrir
sjálfsvirðinguna.
að hann hentaði mér. Iðjuþjálfinn fór einnig
með mér yfir baðherbergið hjá mér, hvernig
væri hægt að breyta því. Það var reyndar lít-
ið mál eina sem þurfti að gera var að lækka
spegilinn og setja upp stuðning hjá salern-
inu. Eldhúsinnréttingunni var einnig breytt í
mína hæð. Iðjuþjálfinn stýrði þessu ferli, ég
þurfti hugsanlega að skrifa undir einhverja
pappíra en man það þó ekki. Varðandi inn-
réttingar á húsnæði þá var ég með í að inn-
rétta sumarbústað fyrir fólk í hjólastól. Þá
var fengin iðjuþjálfi til ráðleggingar. Það
kenndi okkur ýmislegt í sambandi við inn-
réttingar. Þó ég sé með góða reynslu af því
að innrétta húsnæði fyrir mig þá myndi ég fá
iðjuþjálfa til að hjálpa mér að taka endanleg-
ar ákvarðanir um innréttingu húsnæðisins
þegar þar að kemur.
Nú er ekki algengt á Islandi að iðju-
þjálfar séu staðsettir utan stofnana.
Finnst þér að það eigi að vera aðgangur að
iðjuþjálfum utan sjúkrastofnana?
Að hafa fengið iðjuþjálfa í tengslum við
heimahjúkrun hefur verið frábært fyrir mig.
Það er svo margt sem kemur ekki í ljós strax
og þá er gott að geta hringt og fengið ráðgjöf.
Þegar ég var innlögð á endurhæfingardeild
fékk ég fyrir tilstilli iðjuþjálfa, til að geta ver-
ið heima um helgar, gálga við rúmið og raf-
drifinn botn. Ég hefði ekki farið að hringja
þangað mörgum mánuðum eftir útskrift til
að spyrja ráða. Þá hefði hugsanlega verið
komin nýr iðjuþjálfi sem ekkert var inn í
mínum málum. Eftir aðgerðina var bakið á
mér hræðilega illa farið og Guðrún iðjuþjálfi
gekkst í það að ég fékk nýtt bak í hjólastól-
inn. Það þýðir að ég get verið lengur í stóln-
um og farið út af heimilinu, í heimsóknir og
í Kringluna. Aður en ég fékk nýtt bak í stól-
inn gat ég það ekki. Guðrún stóð með mér í
þessari baráttu, en það þarf oft að hafa mik-
ið fyrir því að fá hlutina í gegn. Mér finnst í
raun að við þyrftum að hafa umboðsmann.
Það er allt of oft sem aðstandendur eru að
ganga á eftir hlutum fyrir fólk sem ekki get-
ur það sjálft. En okkar nánustu verða líka
þreyttir. Mamma var hjá mér fyrst á eftir að-
gerðina og annaðist mig og síðan maðurinn
minn á kvöldin. Það er auðvitað ekki hægt
að lýsa því hvernig það er að vera ekki sjálf-
bjarga með nauðsynlegustu hluti eins og það
að komast ekki á salerni og geta ekki annað
en legið í rúminu. Þurfa að láta baða sig inn
í rúmi, þvo sér, fara á bekken og borða, allt
inn í rúmi. Ég reyndi alltaf að fara fram til að
borða kvöldmat en þá þurfti að bera mig yfir
í stólinn. Upphafið af batanum var í raun og
veru eftir að iðjuþjálfi kom til mín og ég gat
byrjað að gera þessa smá hluti sem skipta
svo miklu máli fyrir sjálfsvirðinguna. Eins
að geta farið á salernið þegar maður þarf
þess en þurfa ekki að kalla á einhvern til að
fara á bekken. Það er erfitt að vera háður
öðrum með slíka hluti. Sjálfsvirðingin óx til
muna þegar ég gat farið að bjarga mér sjálf.
Það hefur því skipt sköpum fyrir mig að hafa
haft möguleika á aðstoð iðjuþjálfa eftir út-
skrift af sjúkrahúsi.
GÁE
20 - IÐJUÞJÁLFINN 1 /2002