Tölvumál - 01.01.2007, Blaðsíða 26

2 6 | T Ö LV U M Á L
á debetkortum. Rafrænu skilríkin má nota á marga vegu, meðal annars til
auðkenningar fyrir þá rafrænu þjónustu sem hið opinbera og atvinnulífið
býður upp á og þar sem þörf er á einstaklingsmiðuðum aðgangi. Einnig má
nota þau til að undirrita alls kyns umsóknir, skuldbindingar og skjöl.
5. Þátttaka í lýðræðislegum ákvörðunum
Þetta er mikilvægt verkefni í stefnunni um upplýsingasamfélagið fyrir 2004-
2007. Tvö tilraunaverkefni hafa farið fram, annað á vegum félagsmála-
ráðuneytisins12 og hitt á vegum sveitarfélagsins Garðabæjar13. Þar voru
prófaðar ýmsar aðferðir í samskiptum við borgarana og síðan gefnar út
ábendingar um umræðutorg, netspjall og rafrænar kannanir en tilgangur
þeirra er að auðvelda stofnunum, ráðuneytum og sveitarfélögum að auka
samráð og samskipti við almenning14.
Mælikvarðar á framgang
Mikil áhersla er lögð á að hægt sé að meta sem best framþróun og árangur
í Evrópu fram til 2010 og að notaðir verði sameiginlegir mælikvarðar innan
allra ríkja ESB og EES. Framþróun hefur verið mæld í nokkur ár en þar
sem margar þjóðir eru farnar að nálgast hámark í mælikvörðunum var talin
þörf á að þróa nýja mælikvarða sem miðuðust við nýjar kröfur og gæfu
hvað besta mynd af því sem er að gerast. Þessir nýju mælikvarðar verða
teknir í notkun á næsta ári.
Fyrirtækið CapGemini15 hefur frá árinu 2001 unnið að mælingum fyrir
Evrópusambandið og aðallega mælt framboð á rafrænni þjónustu
hjá opinberum aðilum innan sambandsins ásamt löndum Evrópska
efnahagssvæðisins. Skilgreindar voru í upphafi tuttugu gerðir af
grunnþjónustu og hefur verið fylgst með því hvernig miðaði að gera þær
rafrænar. Tólf þeirra vörðuðu hinn almenna borgara og átta voru fyrir
fyrirtæki. Til að meta þróunarstig þjónustunnar var útbúinn skali í fjórum
liðum, upplýsingar, samskipti í eina átt (t.d. hægt að prenta út eyðublöð),
gagnvirk samskipti (t.d. hægt að skila inn eyðublöðum rafrænt) og rafræn
málsmeðferð (alsjálfvirk afgreiðsla).
Nú hafa hins vegar margar þjóðir náð markmiðum fjórða stigs um rafræna
málsmeðferð. Því hefur verið ákveðið að bæta við skalann fimmta stiginu
sem kalla má “Markviss samskipti” (e. Targetisation). Það mælir hversu
vel þjónustan miðast við þarfir notandans, til dæmis með því að einfalda
og minnka skráningarvinnu hans og sækja fyrir hann upplýsingar úr öðrum
kerfum. Nýi mælikvarðinn lítur út eins og mynd 1 sýnir.
CapGemini hefur einnig mælt hversu stór hluti af hinum tuttugu tegundum
af þjónustu sem unnið er með væri orðinn fyllilega rafrænn. Þetta atriði
mun haldast óbreytt.
Mynd 2 - Samanburður á framboði og notkun á rafrænni þjónustu
Mynd 3 - Þroski þjónustunnar (<25% engin þjónusta, 25-50% upplýsingar,
50-75% samskipti í eina átt, 75-99% gagnvirk samskipti, 100% rafræn
málsmeðferð)
Mynd 4 – Hlutfallslegur fjöldi þjónustu sem fellur undir rafræna málsmeðferð
Mynd 1 - Þroskastig rafrænnar þjónstu
Upplýsingar
Samskipti í eina átt
Gagnvirk samskipti
Rafræn málsmeðferð
Markviss samskiptiÞr
óu
n
Þroski
2.tbl-31.arg.indd 14.1.2007, 22:3326