Iðjuþjálfinn - 01.05.2007, Side 17

IÐJUÞJÁLFINN 1 / 2007 • 17
endurhæfingar yrði viðstaddur allar
kennslustundir á vegum kennara Iðn­
skólans. Allt hefur þetta gengið eftir og
í dag er námshluti endurhæfingarinnar
metinn til sex­ eininga á framhalds­
skólastigi að ákveðnum skilyrðum upp­
fylltum.
Janus endurhæfing og heilbrigð­
iskerfið
Janus endurhæfing hefur sérstöðu
innan heilbrigðiskerfisins. Má þar fyrst
nefna að uppbygging starfseminnar er
óvenjuleg. Iðjuþjálfar halda um stjórn­
völinn og hinar svokölluðu ,,stoðstéttir“
eru í aðalhlutverki. Þar sem um atvinnu­
endurhæfingu er að ræða ætti það ekki
að vera óeðlilegt fyrirkomulag þar sem
reiknað er með að þátttakandinn sé
búinn í öllum stærri læknisfræðilegum
rannsóknum og aðgerðum.
Starfsfólk Janusar endurhæfingar
hefur átt gott samstarf við aðra með­
ferðaraðila í heilbrigðiskerfinu sem og
annars staðar í samfélaginu. Þátttak­
endur koma í endurhæfingu fyrir at­
beina þeirra og/eða fara frá okkur í
annað endurhæfingarúrræði allt eftir
þörfum hvers og eins. Við tökum á
móti þátttakendum frá öðrum endur­
hæfingarúrræðum sem vilja gera breyt­
ingar á endurhæfingu sinni og taka
næsta/nýtt skref. Við fylgjum einnig
þátttakendum okkar í heimsóknir á
aðra endurhæfingarstaði sem gætu
hentað þeim betur.
Frá því einstaklingur þarf að hætta
vinnu vegna heilsubrests og þar til
atvinnuþátttaka hefst á ný fer hann í
gegnum mörg mismundandi stig þar
sem eitt úrræði þarf að taka við af öðru
ef vel á að vera. Það er því mikilvægt að
boðið sé upp á fjölbreytta þjónustu. Á
síðari árum hafa fleiri möguleikar í
endurhæfingu bæst við t.d. Hugarafl,
Fjölmennt, iðjuþjálfun í heilsugæslu
og sjálfstætt starfandi geðhjúkrunar­
fræðingar. Fólkið sem sækir atvinnu­
endurhæfingu hjá Janusi endurhæfingu
er að fóta sig í samfélaginu á nýjan hátt
og því nýtist sú þjónusta sem er fyrir
utan stofnanir þátttakendunum mjög
vel. Í flóru þeirrar þjónustu sem er í
boði er Janus endurhæfing oft síðasti
hlekkur endurhæfingar, brúin yfir
hindrunina, út í atvinnulífið á nýjan
leik.
Eftirfylgd hefur alltaf verið stór
þáttur í starfsemi Janusar endurhæf­
ingar. Þátttakendur hafa fengið ráðgjöf
og stuðning eftir að formlegri atvinnu­
endurhæfingu er lokið þ.e.a.s. á meðan
þeir hafa verið að taka skrefin út í
atvinnulífið eða almennt skólanám. Til
að byrja með var sú þjónusta ekki viður­
kennd sem hluti af endurhæfingar­
ferlinu hjá þeim aðilum sem keyptu
þjónustu hjá Janus endurhæfingu. Það
tókst hinsvegar eftir talsverða braut­
ryðjendavinnu að fá kaupendur þjón­
ustunnar til að skilja mikilvægi
eftirfylgdar og er þessi þáttur nú viður­
kenndur innan kerfisins. Eftirfylgd er í
dag stór hluti af þjónustu Janusar
endurhæfingar og greinilegt að hún ríð­
ur oft bagga muninn í endurhæfingar­
ferli þátttakenda.
Janus endurhæfing og hagkerfið
Algengt er að langvinn veikindi og
fjarvistir frá vinnumarkaði hafi verulega
neikvæð áhrif á fjárhag. Þátttakendur
Janusar endurhæfingar fara ekki var­
hluta af þessu og oft hindrar slæm
fjárhagsstaða framgang atvinnuendurh
æfingarinnar. Til þess að taka á þessum
fjárhagserfiðleikum fá þátttakendur að­
stoð við að koma reglu á eigin fjár­
reiður. Samkvæmt hugmyndafræði
Janusar endurhæfingar er því gott
samstarf við Ráðgjafastofu um fjármál
heimilanna og bankastofnanir. Þessi
samvinna er liður í því að nýta þá
innviði þjóðfélagsins sem þegar eru til
staðar og hafa ákveðna sérþekkingu
sem nýtist þátttakendum okkar vel. Í
dag er samvinna við Glitni og KB
banka og vilji til að þróa hana enn frek­
ar. Samvinna eins og hér um getur
skiptir miklu máli og hefur í vissum
tilfellum gefið þátttakendum nýja von
og auðveldað þeim að ná markmiðum
sínum í endurhæfingunni. Ásamt því
að hafa opnað augu ýmissa aðila fyrir
því hve miklu hægt er að áorka þegar
kerfin vinna saman.
Janus endurhæfing hefur síðustu árin
verið að þróa mikilvæga og ánægjulega
samvinnu við sjúkra­ og lífeyrissjóði.
Þessi samvinna er í mörgum tilfellum
nauðsynleg þátttakendum í atvinnu­
endurhæfingu því með þessu móti fá
þeir mun fyrr tækifæri til samfelldrar
atvinnuendurhæfingar og með því
aukast líkur þeirra á því að ná þeim
árangri sem þeir stefna að.
Janusi endurhæfingu hefur tekist að
ávinna sér traust og velvilja innan
hagkerfisins og mætt góðum stuðningi
og skilningi á þörf þessarar þjónustu.
Frá upphafi hefur Janus endurhæfing
notið trausts lífeyris­ og sjúkrasjóða
sem hafa lagt sig fram um að leita eftir
samvinnu við hina ýmsu innviði sam­
félagsins, þátttakendum okkar og sam­
félagi til góðs. Fulltrúum hagkerfisins
er ljóst að allra hagur er fólginn í ein­
staklingi sem er í vinnu, skapar verð­
mæti, framfleytir sér og fjölskyldu sinni
og er fullur þátttakandi í hagkerfinu.
Janus endurhæfing og þjónustan
við þátttakendur
Hlutverk Janusar endurhæfingar
gagnvart þátttakendum er að búa þeim
umhverfi þar sem þeir geta þjálfað
aftur færni sína til starfa á almennum
vinnumarkaði.
Atvinnuendurhæfingin fer fram í
venjulegu framhaldsskóla umhverfi,
þátttakendur eru með þessu móti virkir
í samfélaginu og búa heima við öll þau
áreiti sem þar eru til staðar. Þeir vinna
með raunveruleg verkefni í skóla­
umhverfi og takast um leið á við sín
vandamál með aðstoð sterks stuðnings­
nets. Þannig fá þátttakendur tækifæri á
að skoða úthald sitt til starfa á almenn­
um vinnumarkaði og vinna með sína
heilsu á raunhæfum forsendum. Þátt­
takendur fá þjálfun í að bera ábyrgð á
eigin heilsu og hvatningu til að nýta
sér þau úrræði sem til eru í þjóðfélaginu
sem eflt geta þeirra heilsu.
Þátttakendur Janusar endurhæfingar
eru í raun við stjórnvöl endurhæfingar
sinnar, halda virðingu og reisn eða
endurheimta að nýju sé þörf á því. Þeir
eru „skipstjórinn á skútunni“ en hafa
sér til stuðnings sérfræðinga sem leið­
beina þeim inn á braut hins almenna
vinnumarkaðar. Tímalengd atvinnu­
endurhæfingarinnar er mismunandi.
Tekið er tillit til einstaklingsbundinna
þarfa og tímalengd ákveðin með hverj­
um og einum útfrá framvindu endur­
hæfingarinnar.
Uppbygging á starfsemi Janusar end­
urhæfingar og umhverfið gefur tals­
verða möguleika á sveigjanleika í at­
vinnuendurhæfingunni. Þetta nýta
Janus endurhæfing hefur
sérstöðu innan heilbrigðis­
kerfisins... iðjuþjálfar halda
um stjórnvölinn og hinar
svokölluðu „stoðstéttir” eru í
aðalhlutverki.
■