Skólavarðan - 01.04.2001, Blaðsíða 11

Málþingið var haldið 2. desember 1999
en þá lá fyrir skýrsla hópsins með niður-
stöðum og tillögum. Í kjölfar þingsins var
unnin ítarleg greinargerð ásamt drögum að
nýrri reglugerð um reglur í grunnskólum
sem gefin var út þann 3. apríl árið 2000. Í
skýrslu hópsins segir meðal annars:
„Þegar hópurinn kom saman hafði um-
ræða um agaleysi og skólareglur verið mjög
hávær um margra mánaða skeið. Að mati
hópsins einkenndist samfélagsumræðan af
öryggisleysi gagnvart réttarstöðu og ábyrgð
aðila skólasamfélagsins í nýju og breyttu
starfsumhverfi, ekki síst meðal skólayfir-
valda.“
Tekið á brotum hvers nemanda
um sig
Sigfús Grétarsson skólastjóri Valhúsa-
skóla á sæti í samráðsnefndinni en hún
heldur fundi reglulega og tekur fyrir ýmis
mál sem snerta grunnskóla án þess þó að
hafa formlegt vald. „Hugmynd að starfs-
hópnum kviknaði sama ár og hann var skip-
aður, 1998. Við fengum mjög gott fólk til
samstarfs og að fenginni þessari reynslu
höfum við skipað fleiri vinnuhópa til að
fjalla um m.a. einelti, skólaakstur og með-
ferð trúnaðargagna,“ segir Sigfús.
„Skólareglur hafa alltaf verið til en gamla
reglugerðin var samin fyrir tíma nýrra
stjórnsýslu- og upplýsingalaga og aðal-
námskrár. Kveða þurfti skýrar á um þau úr-
ræði sem skólinn hefur til að taka á agamál-
um. Í nýrri reglugerð og greinargerð er
fjallað ítarlegar en áður um uppeldisskyld-
ur, að foreldrar beri ábyrgð á námi og upp-
eldi barna sinna en skóli aðstoði við félags-
legt uppeldi barnanna.“ Sigfús upplýsir að í
Valhúsaskóla hafi verið byrjað að endur-
skoða skólareglur árið 1999. „Við kölluðum
saman fulltrúa nemenda, kennara, foreldra
og starfsfólks, fórum yfir nýju reglugerðina
þegar hún lá fyrir, athuguðum hvað aðrir
hafa gert og settum svo nýjar skólareglur.
Þar koma einnig fram viðurlög ef ekki er
farið að settum reglum en meginatriðið er
að tekið er einstaklingslega á málum hvers
nemanda. Hámarksviðurlög eru ákveðin en
litið á hvert einstakt tilfelli fyrir sig. Það má
helst líkja þessu við dómstólalöggjöf.“ Í
skólareglum Valhúsaskóla, sem lesendur
geta nálgast á heimasíðu Kennarasam-
bandsins undir SÍ, eru reglur skýrar og
viðurlög við brotum sömuleiðis, lögð er
áhersla á skráningu allra agabrota og
stöðugt og gott samband við foreldra.
Sigfús segir marga skóla ýmist við það að
setja nýjar skólareglur eða nýbúna að því.
„Við skiptum vinnuferlinu við gerð skóla-
reglna í fimm þætti:
1. Undirbúningur.
2. Hópvinna.
3. Kynning fyrir starfsfólki.
4. Kynning fyrir nemendum og
foreldrum.
5. Framkvæmd.
Þetta er fyrsti veturinn hjá okkur með
nýjum reglum og við höfum nú þegar snið-
ið nokkra vankanta af þeim. Nemendur fá
skólasóknareinkunn sem ræðst af ástundun
þeirra og hegðun. Þeir byrja á einkunninni
tíu og umsjónarkennari kynnir hverjum
nemanda stöðu sína vikulega. Nemendur
eiga kost á að hækka ástundunareinkunn
sína. Ef ástundun þeirra er óaðfinnanleg í
eina viku hækkar hún um hálfan og svo
framvegis. Skólasóknareinkunn kemur fram
á einkunnablaði. „Það er mjög mikilvægt að
menn eigi möguleika á að bæta sig,“ segir
Sigfús. „Skólinn tekur eftir góðri skólasókn
og metur hana, þeir nemendur sem standa
sig mjög vel á hvorri önn, þ.e. fá tíu, hljóta
sérstaka viðurkenningu. Stór hluti nemenda
fékk viðurkenningu fyrir afburða ástundun
fyrir áramót sem er mjög gleðilegt og ég
vona að það haldi áfram. Nýjar skólareglur
eru því stax farnar að skila árangri.“
Á ábyrgð skólasamfélagsins alls
Skólareglurnar voru kynntar síðastliðið
haust. „Kennarar fengu gátlista þar sem far-
ið var yfir ýmsa þætti sem reglurnar byggja
á. Eftir að nemendum höfðu verið kynntar
reglurnar fengu þeir þær með sér heim og
foreldrar áttu að skrifa undir að þeir hefðu
farið yfir reglurnar með börnum sínum,“
segir Sigfús. „Ákveðið var að hafa reglurnar
einfaldar og skýrar og ekki í skipunartón og
kalla eftir hugmyndum margra, sem er í
takt við hugmyndafræði reglugerðarinnar
um sameiginlega ábyrgð
skólasamfélagsins alls.“
Helsti munur á skólastarfi
með tilkomu nýrra skóla-
reglna er að sögn Sigfúsar sá
að agareglur eru einfaldari
og skýrari og búið er að setja
vinnuferli í fastar skorður.
„Hafa ber í huga að þrátt
fyrir að reglur og viðurlög
séu skýr eru þetta ekki reglu-
stikureglur sem fela í sér
sjálfvirkni, heldur er hvert tilfelli metið,“
segir Sigfús.
„Viðbrögð foreldra hafa verið mjög já-
kvæð og almennt séð nemenda líka en sum-
um finnst þetta of strangt. Áður var eftir-
setukerfi í gangi þannig að ef nemendur
komu oft of seint var litið svo á að þeir
skulduðu tiltekna vinnu. Einkunnakerfið
veitir hins vegar meira aðhald.
Eftir að skólareglur voru samdar út-
bjuggum við samning sem gripið er til ef
allt annað bregst. Fyrst var hann ótíma-
bundinn en gildir nú í ákveðinn tíma og er
þá endurskoðaður.“
Sigfús segir nemendahópinn breiðan og
ýmiss konar ráðstafana þörf. „Við höfum
nokkrum sinnum þurft að grípa til samn-
ingsins og hann hefur reynst vel. Þetta eru
vandamál sem skólar almennt standa
frammi fyrir, margir nemendur þurfa sérúr-
ræði en þau eru ekki fyrir hendi. Biðlistar
inn á stofnanir s.s. Stuðla og Barna- og
unglingageðdeild eru ógnarlangir. Það er
sorgleg staðreynd að kerfið styður ekki bet-
ur við bakið á þessum krökkum en raun ber
vitni,“ segir Sigfús að lokum.
keg
Skólareglur og ag i
14
Þann 14. maí 1998 setti samráðs-
nefnd menntamálaráðuneytisins,
Sambands íslenskra sveitarfélaga og
samtaka kennara og skólastjóra á fót
starfshóp til að fjalla um skólareglur
og aga í grunnskólum. Hópnum var
falið að huga að endurskoðun á gild-
andi reglugerð um skólareglur og aga
í grunnskólum og taka saman leið-
beinandi vinnureglur um meðferð
agabrota í grunnskólum, m.a. með
tilliti til stjórnsýslulaga. Í lokaskýrslu
sinni lagði hópurinn til að haldið yrði
málþing um agamál í skólum.
Nýjar skólareglur í Valhúsaskóla:
Árangur farinn að koma í ljós
„Það er mjög mikilvægt að menn eigi mögu-
leika á að bæta sig,“ segir Sigfús. „