Félagsbréf - 01.03.1963, Síða 21

háttað um þann, sem fannst í Chapelle-
aux-Saints, í Le Moustier, í La Ferr-
assie og í La Quina. Á þessum fund-
arstöðum öllum er gröfin í helli og
hún gerð með því að síhöggva upp úr
jörðu. Matur og ýmis áhöld eru lögð
með líkinu. Er þetta ljós vottur um trú
á framhaldslíf. Augljóst þykir, að
Neanderdalsmaðurinn hafi málað lík-
ama sinn, því að í Acheuléen-lagi E1
Castillo hellisins og í laginu frá Moust-
érien í þeim helli fannst rauður okk
urlitur. Einnig hafa fundizt rauðir og
gulir okkurstúfar í hellunum Cueva
Moriu á Spáni og La Chapelle-aux-
Saints í Corrézehéraði í Frakklandi.
Hematit og steinflögur með litefnum
á fundust í La Ferrassie, og í þessum
helli fundust einnig holir leggir úr
fuglum, hjartardýrum og hestum, og
sat í þeim litduft. Hefur það áreiðan-
lega verið haft til líkamsmálunar.“
Höfundur kemur hér að ýmsum mik-
ilvægum og miðlægum atriðum. Geta
má, að hematit, sem þarna er talað
um, er járnefni, rautt eða brúnt. Nú
mátti beita leggjunum við fleira en að
blása og úðadreifa með þeim litdufti
á húð lifandi manna, sem er marg-
fundinn siður og frumstæður, blása
mátti litnum á gröf og á líkin. Ann-
ars staðar í bókinni, á bls. 156, í kafl-
anum um trú og hugarlíf, er sagt frá
dæmi um, að lík hafi legið í litarbland-
inni grafmold. Var það gröf fjögurra
barna frá Moustérien skeiðinu í hellin-
um La Ferrassie í Vézére dal í Dor-
dogne í Frakklandi. Segir svo: „Lagið
var allt þrungið rauðleitum, hörðum
okkur og dökkum brúnjárnsteini, rauða,
sem átti að gefa bleikri líkhúðinni lit
lifenda.“ Sið sem þennan mætti nefna
rauðagjöf. Á næsta menningarskeiði,
hjá manninum, er hann ríkjandi,
mörg dæmi um að litarmylsna sé í og
þeki gröfina. Rauð efni jarðar voru
látin þjóna lífsfarvanum, þegar að
svarf. Er hér ekki gengið í áttina til
grafhvelfingaumbúnaðar Fornegypta ?
Rautt, sjáum við nú, hefur frá önd-
verðu verið í handraðanum.
2. Homo sapiens menn birtast í álf-
unni, þegar nokkuð er liðið á Wiirms-
öldina, var þá hlýveðursskeið. Hefst
myndlistin með þeim og fer ótrúlega
samfellda þróunarleið allt til loka forn-
steinaldar. Hvað höfum við til vitnis?
Það, sem einkum er um að ræða, er
fjöldi lítilla, stakra mynda, sem tálg-
aðar eru eða sorfnar í bein, tönn eða
stein, nokkrar eru mótaðar í leir,
enn aðrar ristar á steinflögur, en aðal-
flokkurinn eru málverk í hellum, þá
eru grópanir á bergi hella, þær með
ýmsu móti, höggmyndir slíkar og mál-
verk eru einnig á bergi hellisskúta,
loks mætti telja ýmislegt skraut á
áhöldum, oft mjög fínlegt.
Viðfangsefnin eru harla oft innan
hins óhlutkennda eða abstrakta, eða
þá ýmis dýr, sjaldan menn, ef á allt
er litið, og nær aldrei jurtir. Landslags-
myndir fyrirfinnast eiginlega ekki.
Dýr eru mjög hið miðlæga og dýrmæta
atriði og hinn rauði þráður.
FÉLAGSBRÉF 9