Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1892, Side 40

38
Fjártala árið 1889 er að Iömbum með töldum: 577136
— — 1890 ------—■ — — 640272
_ _ 1891-------— — _ 711515
Tvö síðustu árin hefur sauðfjártalan á landinu þannig vaxið um rúm 134000 eða tæpa 24 af
hundraði, og er það stórkostleg framför, ef treysta mætti því, að hjer sje um verulega
sannar skýrslur að ræða. En það er engin knýjandi ástæða til að ímynda sjer, að fram-
talið sje vitund samvizkusamlegra 1891 heldur en 1889. Hvorugt árið munu öll kurl koma
til grafar, og það er líka naumast von, þar sem eigi er gjörð frekari gangskör en nú er
gjör að eptirliti með því, að allt sje talið fram. f>að virðist svo, sem tiltölulega auðvelt
væri að kippa þessu í lag með því að fyrirskipa talning alls fjár af afrjetti í rjettum á
haustin, með því að hreppstjórum ætti þá ekki að vera ofætlun að komast fyrir með
vissu tölu búfjárpenings hvers bónda að sumrinu til.
|>að athugast, að eptir þeim skýrslum, sem kunnar eru um fjártölu hjer á landi
síðan árið 1703 (sbr. Stjt. 1890 C, bls. 41) hefur sauðfje aldrei verið jafnmargt á Islandi
eins og árið 1891 nema á árunum 1853—55, en þau ár var fje lítið eitt fleira.
Skýrslurnar um geitfje eru svo á reiki, að ekkert er á þeim byggjandi. þannig
eru árið 1888 taldar að eins 8 geitur á öllu landinu en árið 1889 55, svo að hver geit
hefði orðið að fæða 7 afkvæmi á árinu, hafrarnir líka. Árið 1890 eru geitur taldar 87 og
1891 80, en sennilegt þykir, að geitfje sje talsvert fleira, því að í tveimur sýslum, sem
geitfje hefur verið í 1890, eru engar geitur taldar 1891, endá þarf samkvæmt tíundarlögunum
12. júlí 1878 eigi að telja geitfje fram til tíundar (sbr. lhbr. 25. febr. 1891) en við búið
er, að farizt geti fyrir að fá sjerstakar upplýsingar um það vegna búnaðarskýrslnanna,
enda eigi ómögulegt, að sú getgáta sje sje rjett í yfirlitinu yfir síðustu búnaðarskýrslur, að
geitfje sje sumstaðar talið fram með sauðfjenu.
Svo er og um hross sem um nautpening og sauðfje, að þeim hefur heldur fjölgað
þessi 2 síðustu ár, er skýrslurnar ná yfir.
Árið 1889 eru hross að folöldum með töldum: 30,302
_ 1890 — — — — — _ 31,281
_ 1891 _ — _ _ — — 33,810
eða frekum 5 þúsundum fleiri en 1889. Hrossatala hefur þannig aukizt um rúml. llj
síðustu árin, og hefur þó eigi í fardögum 1891 verið farið neitt verulega að draga úr út-
flutningi hrossa, er sfðar hefir raun á orðið.
Folöld voru 1889 alla 1778
1890 — 2351 og
1891 — 2504.
Tala hrossa síðasta árið er mjög lík meðaltölu hrossa 1881—85, en þó nokkru
meiri. Arin 1886—90 hafa hross verið talsvert færri.
Skýrslurnar um rœktað land og jarðabœtur eru svo bersýnilega ónákvæmar, að
lítt er á þeim byggjandi. þannig eru árið 1890 engin tún talin í 36 sveitarfjel. og árið
1891 vantar skýrslur um tún úr 39 sveitarfjel., samt eru þau tún, sem talin eru síðara
árið 606 dagsláttum meiri en fyrra árið. |>að er auðsætt, að í mörgum hreppum, þar
sem þó einhverjar tölur eru, hefur ekki verið talinn nema mjög lítill hluti túna, þannig
er árið 1891 ekki taldar nema 34 dagsláttur í Eyjafjallahreppi, 17 dagsláttur í Saurbæjar-
hreppi og Skinnastaðahreppi, 14 í Dyrhólahreppi, 12 í Staðarhreppi í Húnavatnssýslu, 6í
Grindavíkurhreppi, og 5 dagsláttur í Mýrahreppi f Isafjarðarsýslu, sem vitanlega nser
engri átt. Sem sjerstakt dæmi um vandvirkni má geta þeBS, að einn sýslumaður hefur