Fréttablaðið - 29.09.2016, Blaðsíða 14

xH xP xR xS xT xV
xD xExCxBxA xF
Áherslur stjórnmálaflokkanna í stjórnarskrármálinu
201
6 Flestir stjórnmálaflokkanna vilja að breytingar verði gerðar á
stjórnarskránni sem taki mið af vinnu stjórnlagaráðs.
Íslenska þjóðfylkingin
Alþýðufylkingin
Flokkur fólksins
Húmanistaflokkurinn
Framsóknarflokkurinn Sjálfstæðisflokkurinn
Vinstri grænDögun
ViðreisnBjört framtíð
SamfylkinginPíratar
l Engin stefna verið mótuð
varðandi breytingar á
stjórnarskránni.
l Núgildandi stjórnarskrá í
meginatriðum góð.
l Ekki forgangsmál að breyta
stjórnarskránni til að koma
á samfélagslegum breyt-
ingum.
l Vilja aukna aðkomu al-
mennings að málum gegn
um þjóðaratkvæðagreiðslur.
l Styðja ákvæði í frumvarpi
stjórnarskrárnefndar um
náttúruauðlindir.
l Setja mætti í stjórnarskrá
ákvæði um hámarks launa-
mun, félagslegan rekstur á
innviðum samfélagsins og
fleira sem setur auðstéttinni
skorður en bætir réttar-
stöðu alþýðunnar.
l Vilja líta til vilja kjósenda í
þjóðaratkvæðagreiðslunni.
l Eru fylgjandi beinu lýðræði
og dregið verði úr vægi
valdhafanna.
l Vilji almennings um
stjórnarskrárákvæði varð-
andi sameign á náttúruauð-
lindum verði virtur.
l Vilja að stjórnarskrárfrum-
varp stjórnarskrárnefndar-
innar verði að lögum.
l Telja að stjórnarskrárfrum-
varp stjórnlagaráðs gangi
þó ekki nógu langt.
l Vilja að hægt sé að greiða
atkvæði um ríkisfjármál og
skatta.
l Aukin áhersla verði á beint
lýðræði.
l Beint lýðræði á vinnustað
verði aukið.
l Breytingar verði gerðar
sem lúta að nýju auð-
lindaákvæði og skýrum
ákvæðum um beint lýð-
ræði.
l Ekki verði opnað á framsal
fullveldis.
l Í stjórnarskránni verði
heimilaðar tvær um-
ferðir í forsetakosningum ef
enginn frambjóðandi hlýtur
meirihluta atkvæða.
l Vandað verði til verka og
forðast að kollsteypur verði
á stjórnarskránni.
l Breytingar verði gerðar í
víðtækri pólitískri sátt og
ekki knúnar áfram í krafti
meirihluta hverju sinni.
l Við breytingar á stjórnar-
skrá sé stöðugleiki í stjórn-
skipun landsins tryggður.
l Lokið verði við heildar-
endurskoðun stjórnarskrár
lýðveldisins Íslands til að
þjóðin eignist framsækna
stjórnarskrá.
l Staðið verði við niðurstöð-
ur þjóðaratkvæðagreiðslu
um að byggja á grunni
vinnu stjórnlagaráðs.
l Sett verði áætlun um það
hvernig þráðurinn verði
tekinn upp að nýju.
l Efnisleg umræða verði um
tillögur stjórnlagaráðs um
allt land áður en þær verða
teknar til þinglegrar með-
ferðar aftur.
l Ný stjórnarskrá verði sam-
þykkt fyrir þjóðina. Byggt
verði á niðurstöðum í
þjóðaratkvæðagreiðslunni
20. október 2012.
l Tryggt verði auðlindaákvæði
þar sem þjóðinni er tryggður
eignarrétturinn á auðlindum
Íslands.
l Ákvæði verði um bindandi
þjóðaratkvæðagreiðslur óski
10 prósent kjósenda þess.
l Ný stjórnarskrá tryggi al-
menningi aðgang að öllum
upplýsingum sem opinberir
aðilar safna í samræmi við
persónuverndarlög.
l Samkomulag sé um heild-
stætt, skýrt og tímasett ferli
sem hefur að markmiði að
til verði ný stjórnarskrá.
l Ferlið taki mið af tillögum
stjórnlagaráðs og annarri
vinnu að breytingum á
síðari stigum.
l Þjóðinni verði sett ný
stjórnarskrá á grundvelli
tillagna stjórnlagaráðs.
l Nýrri stjórnarskrá fylgi skýr
lögskýringargögn, til dæmis
greinargerðin með henni.
l Þjóðin fái tíma til þess að
kynna sér endanlegt plagg
áður en það verður að
stjórnarskrá.
l Stjórnarskránni verði
breytt á grundvelli tillagna
stjórnlagaráðs sem meiri-
hluti landsmanna studdi í
þjóðaratkvæðagreiðslu.
l Eftir kosningar setji Alþingi
af stað vinnu við að fullbúa
nýja stjórnarskrá og bera
hana undir þjóðina.
l Ný stjórnarskrá verði sam-
þykkt á grundvelli vinnu
stjórnlagaráðs.
l Dregið verði úr miðstýringu
valds á öllum sviðum og
lýðræði eflt í þeim formum
sem bjóðast.
Flestir þeir sem hyggjast bjóða fram
í kosningunum til Alþingis í október
vilja að stjórnarskráin verði endur-
skoðuð og frumvarp stjórnlagaráðs
lagt til grundvallar.
Eftir alþingiskosningar 2009 var
ákveðið að hefja vinnu við endur-
skoðun stjórnarskrárinnar. Ákveðið
var að kosið yrði til stjórnlagaþings
sem skyldi koma saman og semja
frumvarp að nýrri stjórnarskrá.
Kosið var hinn 27. nóvember 2010.
Þó fór svo að kosningar til stjórn-
lagaþings voru kærðar til Hæstarétt-
ar Íslands sem ógilti kosningarnar
vegna ágalla. Þá var sett á fót stjórn-
lagaráð, skipað sömu aðilum og
hlutu kosningu til stjórnlagaþings,
sem myndu skrifa frumvarpið.
Stjórnlagaráð skilaði svo Ástu Ragn-
heiði Jóhannesdóttur, þáverandi
forseta Alþingis, nýju frumvarpi
að stjórnarskrá hinn 27. júlí 2011.
Þjóðaratkvæðagreiðsla um tillög-
urnar fór svo fram 20. október 2012.
Í nóvember 2013, eftir að Sjálf-
stæðisflokkurinn og Framsóknar-
flokkurinn höfðu myndað meiri-
hluta, skipaði Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson, þáverandi forsætis-
ráðherra, stjórnarskrárnefnd. Hún
var fyrst undir forystu Sigurðar Lín-
dal, prófessors emeritus, en síðar
tók Páll Þórhallsson, skrifstofu-
stjóri í forsætisráðuneytinu, við
formennsku.
Við vinnu sína var nefndinni
meðal annars ætlað að hafa til hlið-
sjónar tillögur stjórnlagaráðs og
stjórnlaganefndar, niðurstöður ráð-
gefandi þjóðaratkvæðagreiðslu og
starf þeirrar stjórnarskrárnefndar
sem starfaði 2005-2007. Sú nefnd
skilaði af sér þremur frumvörpum í
júlí síðastliðnum, sem Páll Þórhalls-
son taldi að myndi endurspegla það
sem næst yrði komist málamiðlun
milli flokkanna um umdeild atriði.
Frumvörpin fjölluðu um þjóðareign
á náttúruauðlindum, umhverfis- og
Tillögum stjórnlagaráðs verði fylgt
Flestir sem bjóða fram í alþingiskosningunum hinn 29. október næstkomandi vilja að unnið verði að breytingum á stjórnarskrá með
tillögur stjórnlagaráðs að leiðarljósi. Sjálfstæðisflokkurinn vill forðast kollsteypur á stjórnarskránni og leggur áherslu á sátt.
Stjórnlagaráð, sem fyrst hét stjórnlagaþing, hafði það hlutverk að skrifa frumvarp að nýrri stjórnarskrá. Vinnunni lauk í júlí 2011. FréttABlAðið/gVA
náttúruvernd og þjóðaratkvæða-
greiðslur að kröfu kjósenda. Sig-
urður Ingi Jóhannsson lagði svo
fram frumvarp til laga, í eigin nafni,
um breytingu á stjórnarskránni sem
enn er í stjórnskipunar- og eftirlits-
nefnd eftir 1. umræðu.
Smári McCarthy, frambjóðandi
Pírata, segir að flokkurinn leggi
áherslu á að ný stjórnarskrá verði
samþykkt á næsta kjörtímabili. „Við
leggjum til grundvallar þá stjórnar-
skrá sem var samþykkt af stjórn-
lagaráði og samþykkt í almennri
þjóðaratkvæðagreiðslu,“ segir hann.
Þetta mál sé eitt af aðaláherslu-
málum Pírata, einn af fimm stóru
þáttunum sem framboðið leggur
áherslu á.
Valgerður Bjarnadóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, segir
flokkinn líka vilja klára stjórnarskrá
sem er á grundvelli tillagna stjórn-
lagaráðsins.
Í sama streng tekur Katrín Jakobs-
dóttir, formaður Vinstrihreyfingar-
innar – græns framboðs. „Við viljum
setja niður áætlun um það hvernig
við tökum upp þennan þráð og
förum í efnislega umræðu um þess-
ar tillögur út um allt land á meðal
fólks, áður en þær verða teknar til
þinglegrar meðferðar.“ Hún segir að
VG líti svo á að það sé skylda allra
stjórnmálaflokka að vinna út frá
niðurstöðum stjórnlagaráðs.
Sjálfstæðismenn leggja áherslu á
að vandað verði til verka og forðast
verði kollsteypur á stjórnarskránni.
Flokkurinn vill að breytingar verði
gerðar í víðtækri pólitískri sátt og
ekki knúnar áfram í krafti meiri-
hluta hverju sinni. Við breytingar
á stjórnarskrá verði stöðugleiki í
stjórnskipun landsins tryggður.
Jón Hákon Halldórsson
jonhakon@365.is
Kosningar
2016
Við viljum setja
niður áætlun um
það hvernig við tökum upp
þennan þráð og förum í
efnislega umræðu.
Katrín Jakobsdóttir, formaður VG
2 9 . s e p t e m b e r 2 0 1 6 F I m m t U D A G U r14 F r é t t I r ∙ F r é t t A b L A ð I ð
2
9
-0
9
-2
0
1
6

0
4
:4
2
F
B
0
6
4
s
_
P
0
6
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
A
B
A
-6
2
F
4
1
A
B
A
-6
1
B
8
1
A
B
A
-6
0
7
C
1
A
B
A
-5
F
4
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
6
4
s
_
2
8
_
9
_
2
0
1
6
C
M
Y
K