Morgunblaðið - 23.10.2015, Blaðsíða 11

allir eskimóar séu eins og hún,
dvergvaxnir og ljóshærðir. Hún seg-
ist hafa farið á ísnum frá Grænlandi
til Íslands og hún segir líka söguna
af því hvernig hún kom frá Íslandi til
Kanada. Það sem er svo magnað við
þessa skálduðu sögu er að henni var
ekki hnekkt. Frægustu heimskauta-
fararnir vissu til dæmis alveg að það
var ekki hægt að fara á ís frá Græn-
landi til Íslands, og þeir vissu líka
hvernig eskimóar eða fólkið á Græn-
landi leit út. En enginn leiðréttir
sögu Ólafar, af því það er öllum í hag
að sú saga lifi og veki athygli á heim-
skautunum.“
Við getum aldrei verið stór
Ragnheiður Harpa segir að þær
Sigrún hafi kynnt sér lífshlaup hinn-
ar smávöxnu Ólafar Sölvadóttur í
bók Ingu Dóru Björnsdóttur: Ólöf
eskimói – ævisaga íslensks dvergs í
Vesturheimi.
„Okkur langaði að gera eitthvað
með þetta, láta þessa mögnuðu ævi-
sögu leiða okkur áfram. Við vildum
vinna með þetta konsept og það er
svo gaman að einmitt núna eru
heimskautin í hámæli í umræðunni
og miklar breytingar þar sem snerta
okkur Íslendinga. Saga Ólafar er svo
flott og byggist á sögufölsun og leik-
húsi, og með sýningunni okkar kom-
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Leikur Þær Ragnheiður Harpa og Sigrún Hlín brugðu á leik með heimskautasilkiverkin sín sem verða á sýningunni.
um við með leikhús inn í þjóðminja-
safnið,“ segir Ragnheiður Harpa og
tekur fram að á sýningunni séu þær
ekki að segja sögu Ólafar.
„Við tökum fagurfræði Ólafar
eskimóa og búum til leiktjöld og
skúlptúra úr heimskautasilki. Við
tvinnum inn í þetta það sem við er-
um að hugsa, það sem fólk í samtím-
anum er að kljást við. Þessi sýning
er líka um það hversu lítill maðurinn
er andspænis náttúrunni og stóru
málefnunum, hvernig við getum
aldrei verið stór, það er blekking.
Við eigum frekar að hampa þessu
litla, sem er líka hið kvenlega.“
Saga hennar þarf að lifa
Saga Ólafar er baráttusaga lít-
illar konu, hún þurfti sannarlega að
berjast fyrir tilvist sinni.
„Hennar leið til að komast af var
að lifa í magnaðri lygi, sem vitnar um
mikið ímyndunarafl og sköpunar-
gáfu. Áratugum saman er það hennar
lifibrauð að þykjast vera inúíti. Hún
hefur haft mikla hæfileika sem
sagnakona og í raun verið listakona.
Það er svo merkilegt að Ólöfu tókst
ætlunarverki sitt, hún dó sem
eskimói, það komst ekki upp um
hana. Það var algerlega þaggað niður
af öllum Íslendingum í Kanada að
þetta væri lygasaga,“ segir Ragn-
heiður Harpa og bætir við að núna
hundrað árum síðar, undrist þær Sig-
rún að saga þessarar stórmerku konu
skuli ekki vera kennd í grunnskólum í
tengslum við sögu vesturfaranna.
„Var það kannski af því að hún var
kona? Af því að hún var dvergur?
Hún tilheyrir sannarlega minni-
hlutahópum og er á útjaðrinum.
Okkur langar að vekja athygli á því
að saga hennar hefur verið þögguð
niður, því hún er einn af stórkostleg-
ustu blekkingarmeisturum Íslands.
Þessi spunameistari fær ekki pláss í
sögubókunum okkar af einhverjum
ástæðum.“
Sýningunni LÍTIL opnar á Torginu
við Kaffitár á Þjóðminjasafninu, á
morgun laugardag kl 14. Vala
Höskuldsdóttir flytur lag, kafi í
boði. Viku síðar, í bókasal Safna-
hússins við Hverfisgötu laugardag
31. okt. kl 15 verður fluttur per-
formans til heiðurs Ólöfu. Í gjörn-
ingnum takast listamennirnir á við
eigin upplifun af smæð sinni gagn-
vart heiminum, hávöxnu fólki og
náttúrunni, og flétta saman sögu
Ólafar eskimóa við tónlist, ljóð og
heimskautabirtu. Tónlistarfólk
verksins eru Marteinn Sindri
Jónsson og Vala Höskuldsdóttir,
en Bjarni Jónsson sér um drama-
túrgíu.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. OKTÓBER 2015
Nú þegar kærkomið vetrarfrí í grunn-
skólum borgarinnar er hafið er gam-
an að geta gert eitthvað skemmti-
legt. Listasafni Reykjavíkur býður
upp á skemmtilega dagskrá á meðan
á fríinu stendur, auk þess sem full-
orðnir í fylgd með börnum fá frítt inn.
Fjölbreyttar sýningar eru í Hafn-
arhúsi, á Kjarvalsstöðum og Ásmund-
arsafni.
Ókeypis fimm daga hroll-
vekjuritsmiðja fyrir 8-12 ára verður í
Hugmyndasmiðjunni á Kjarvals-
stöðum, frá deginum í dag til þriðju-
dags 27. okt. Lesnar verða drauga-
sögur, skoðað hvernig sögurnar eru
uppbyggðar og þátttakendur aðstoð-
aðir við að skrifa sína eigin hroll-
vekju. Uppskeruhátíð verður í lokin
þar sem fjölskyldur höfunda hlýða á
afraksturinn. Markús Már Efraím hef-
ur umsjón með ritsmiðjunni. Hann
ritstýrði hrollvekjusafninu Eitthvað
illt á leiðinni sem kom út í vor en höf-
undar bókarinnar eru börn á aldr-
inum átta til tíu ára. Þátttaka er
ókeypis en þar sem fjöldi barna er
takmarkaður er nauðsynlegt að skrá
sig fyrirfram á netfangið:
fraedsludeild@reykjavik.is
Á mánudaginn og þriðjudaginn,
26.- 27. okt. er boðið upp á frítt nám-
skeið í líkanagerð fyrir 9-12 ára börn í
Hafnarhúsi frá kl. 9-12. Á námskeið-
inu læra þátttakendur að búa til líkön
og fá innsýn í vinnuferli Katrínar Sig-
urðardóttur frá hugmynd til lista-
verks. Leiðbeinandi á námskeiðinu er
Hildur Steinþórsdóttir arkitekt. Ekki
þarf að skrá sig á námskeiðið.
Fjölbreytt dagskrá í vetrarfríinu hjá Listasafni Reykjavíkur
Ókeypis hrollvekju ritsmiðja
og námskeið í líkanagerð
Ljósmynd/MarkúsMár Efraím
Sumir gætu ályktað sem svoað ég eigi við vandamál aðstríða. Þetta geti bara ekkiverið eitthvað sem á að geta
komið mér svo mjög úr jafnvægi,
einfaldast væri að anda bara rólega
og njóta lífsins. Einhverjir gætu litið
á hegðun mína og upplifun og slegið
því föstu að ég glími við áráttu-
þráhyggjuröskun eða eitthvað af
þeim toga. Það gæti ekki verið fjær
sannleikanum.
Í gegnum árin hef ég vissulega
látið ýmislegt koma mér úr jafn-
vægi. Á árunum níu í gamla Lækjar-
skóla átti ég alltaf dálítið erfitt ef
kennarinn skautaði yfir grænu,
gömlu krítartöfluna með tilheyrandi
óhljóðum. Ég fer öll í keng þegar
einhver tekur upp naglaklippurnar
og hefst handa við að dúndra af-
klipptum nöglum sínum í allar áttir,
jafnvel í eldhúsinu. Þvílíkur hryll-
ingur. Fátt kemur mér þó meira úr
jafnvægi en þegar fólk sker ost.
Eðlilega.
Eftir rúmlega tuttugu og sjö ár
á þessari jörð er
mér löngu orðið
ljóst að margir
telja hið besta mál
að skilja oststykkið
eftir í rjúkandi rúst
þegar þeir hafa
sneitt nokkr-
ar sneiðar of-
an á brauðið.
Þeir halda
greinilega að ostur eigi að
vera í laginu eins og skíða-
stökkpallurinn í Ólafsfirði eða
rennibraut við næstu sund-
laug. Aðrir halda að lögun
oststykkis eigi að eiga eitt-
hvað skylt við Jökulsár-
gljúfur, að eðlilegt sé að
skilja djúpt gljúfur eftir í
miðju stykkisins en halda
jöðrum þess ósnertum.
Hamast þeir á stykkinu
þar til þeir hafa leiðrétt
þennan misskilning osta-
framleiðandans. Öllu verra
er þegar stykkið lítur út
eins og óreiða í barna-
herbergi og mætti þá helst
halda að sá sem skar ostinn
hafi aldrei fengið að borða
og stykkið hafi skyndi-
lega orðið haldreipi
hans í lífinu.
Ég heiti Lára
Halla og mér finnst erfitt þegar fólk
ber ekki virðingu fyrir oststykkinu.
Hingað til hef ég farið tiltölulega
leynt með þessa líðan mína. Ákveði
ég að skera mér ostsneið á heimili
þar sem ég er gestkomandi eða í
veislu byrja ég að sjálfsögðu alltaf á
því að jafna flöt oststykkisins áður
en ég hefst handa við að skera mér
sneiðar. Þetta geri ég auðvitað
ósköp laumulega og reyni að
koma í veg fyrir að fólkið
sem er í Félagi þeirra sem
hata oststykki og vill þeim
allt illt, sjái til mín. Að
sjálfsögðu skil ég ostinn
eftir í formi fullkomins
kassa og anda vand-
lega inn og út þegar
næsti maður hefst
handa við að
leggja stykkið í
rúst.
Nú er mál
að linni, nú
vitið þið hvað
hefur verið
að angra mig
öll þessi ár.
Reynum að vera
góð hvert við ann-
að, sýnum ostinum
virðingu. Tölum sam-
an um hvernig við get-
um gert lífið aðeins
betra. Sjálf hvet ég osta-
eigendur til að hafa hita-
stig ísskápsins ekki of
hátt og vanda valið þegar
kemur að ostaskera. Það
má vera að mjólkin sem
notuð var til að framleiða
ostinn komi úr kú sem
fékk að ganga laus við
Jökulsárgljúfur en fyrir
utan það ættu osturinn og
gljúfrið ekki að tengjast að
neinu leyti.
»Aðrir halda að lögunoststykkis eigi að eiga
eitthvað skylt við Jökulsár-
gljúfur, að eðlilegt sé að
skilja djúpt gljúfur eftir í
miðju stykkisins en halda
jöðrum þess ósnertum…
Heimur Láru Höllu
Lára Halla Sigurðardóttir
larahalla@mbl.is
Verið alltaf velkomin í Kolaportið!
Opið laugardaga og sunnudaga kl. 11-17.
Næg bílastæði við
Kolaportið
Það liggja allar leiðir til okkar – veldu þína!
Kolaportið
er umkringt af
bílastæðahúsum.
Vesturgata · Mjóstræti
Fjöldi stæða 106
Ráðhúsið · Tjarnargata 11
Fjöldi stæða 130
Traðarkot · Hverfisgata 20
Fjöldi stæða 270
Kolaportið · Kalkofnsvegur 1
Fjöldi stæða 270
K
V
IK
A