Morgunblaðið - 08.02.2016, Side 10

10 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. FEBRÚAR 2016
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Margir spáðu vefnumLifðu núna ekki langlífiþegar Erna Indr-iðadóttir setti hann í
loftið í fyrrasumar. Sjálf hafði hún
tröllatrú á framtaki sínu, þótt – eða
kannski einmitt vegna þess að fjöl-
miðlar hafa árum saman, leynt og
ljóst, lagt mestu áherslu á að höfða til
yngri kynslóðanna. „Rétt eins og
eldra fólk væri ekki til, ósýnilegt,
læsi varla af nokkru viti, ætti sér það-
an af síður áhugamál og kynni ekki
einu sinni á tölvu – sem er mikill mis-
skilningur,“ segir Erna.
Hún fór þveröfuga leið og virðist
hafa hitt í mark. Markhópurinn er
eldri borgarar. Að minnsta kosti lifir
Lifðu núna góðu lífi með málefni
þeirra í brennidepli; fréttir, viðtöl og
pistla. Einnig dægurmál af ýmsu
tagi, menningu, tísku, förðun, hönn-
un fjölskyldu- og húsnæðismál og
hvers kyns samfélagsmál, fróðleik og
skemmtilegheit.
Frá öðrum sjónarhóli
„Áhugamál eldri borgara eru í
grunninn ekkert önnur en þeirra sem
yngri eru, þau snúa bara öðruvísi við
þeim enda sjá þeir lífið frá öðrum
sjónarhóli,“ segir Erna og lætur þess
getið að Lifðu núna sé öðrum þræði
upplýsingavefur.
Kveikjan að vefnum var sú að
henni rann til rifja hversu lítið var
fjallað um málefni eldri kynslóðar
landsins, fordómar í hennar garð og
almennt áhuga- og afskiptaleysi.
Aukinheldur langaði hana til að
„gera eitthvað sjálf“, en starfsferill
Er ekkert gamalt
fólk á Íslandi?
Hugmynd Ernu Indriðadóttur um vefmiðil þar sem eldri borgarar, áhuga- og
hagsmunamál þeirra væru í brennidepli gekk þvert á meginstrauma í netheim-
um. Lifðu núna er um lífið eftir miðjan aldur og höfðar til hóps sem margir höfðu
afskrifað sem markhóp. Erna vildi stuðla að því að gera eldra fólk sýnilegra og
eyða fordómum sem víða verður vart í þess garð. Lifðu núna lifir núna góðu lífi.
Getty Images
Hippakynslóðin Þeir sem nú teljast til eldri borgara voru margir hverjir
hippar á unglingsárum sínum – sumir eru jafnvel ennþá hippar.
Getty Images
Efri árin Fólk er heilsuhraustara og lifir lengur en kynslóðirnar á undan.
Nokkur handrit og stakar teikningar
af íslenskum dýrum og jurtum eftir
Benedikt Gröndal eru varðveitt af
Landsbókasafni Íslands – Háskóla-
bókasafni, Þjóðminjasafninu og Nátt-
úruminjasafni Íslandssýningu og eru
sýnd saman í fyrsta sinn á sýning-
unni Sjónarhorn í Safnahúsinu.
Dýraríki Íslands er stærsta hand-
ritið og inniheldur 107 arkir með
teikningum af íslenskum dýrum.
Handrit fuglabókar Benedikts, Ís-
lenskir fuglar, hefur að geyma heild-
aryfirlit yfir alla fugla sem sést höfðu
á Íslandi svo vitað væri til ársins
1900.
Benedikt raðaði myndefni sínu upp
á hverri síðu og oft eru nokkrar teg-
undir saman á mynd. Hverri teikn-
ingu fylgir misítarleg lýsing sem
Benedikt skrautskrifaði sjálfur auk
þess að skrautskrifa titilsíðu og for-
mála að handritum sínum.
Benedikt Gröndal var fyrstur Ís-
lendinga til að ljúka meistaraprófi í
norrænum fræðum við Kaup-
mannahafnarháskóla. Hann samdi
kennslubækur í náttúrufræðum, var
listaskrifari og teiknari og þjóðþekkt
skáld. Benedikt var frumkvöðull í
söfnun náttúrugripa og einn helsti
hvatamaður að stofnun Hins íslenska
náttúrufræðifélags árið 1889 og
fyrsti formaður þess.
Gripur febrúarmánaðar í Safnahúsinu
Eggjabók Benedikts Gröndal
Eggjabókin í Þjóðminjasafninu Íslensk fuglaegg ásamt eggjum aðkomu-
fugla inniheldur 20 myndablöð með litmyndum af eggjum í náttúrulegri stærð.
Ósk Vilhjálmsdóttir segir frá fyrir-
huguðum sumarferðum Hálendis-
ferða um Þjórsárver og Torfajök-
ulssvæðið á kynningarfundi kl. 20 í
kvöld, 8. febrúar, í Kvennaheimilinu
Hallveigarstöðum.
Gestir kvöldsins eru Gísli Már
Gíslason líffræðingur sem skýrir frá
náttúru og lífríki Þjórsárvera í máli
og myndum og Sigmundur Einarsson
jarðfræðingur sem lýsir undraveröld
Torfajökulssvæðisins. Heitt á könn-
unni og allir velkomnir.
Hálendisferðir – kynningarfundur
Gönguferðir
sumarsins
Morgunblaðið/Gísli Sigurðsson
Fegurð Þjórsá er lengsta vatnsfall á
Íslandi og eitt það vatnsmesta.
Ástvinamissir getur átt sérstað hvenær sem er á lífs-leiðinni. Sorg er sálfræðilegt
viðbragð við ástvinamissi. Þegar ást-
vinur deyr og sterk tengsl rofna get-
ur það haft áhrif á allar hliðar lífsins
og mikilvægt að aðlagast breyttum
aðstæðum.
Það er algeng hugmynd að sorg-
arferli eigi sér stað í stigum. Margar
kenningar fjalla um sorgarstigin,
yfirleitt frá þremur til fimm stigum.
Sumir upplifa fyrst áfall eða dofa,
síðan kemur tímabil depurðar og
mikils saknaðar. Yfirleitt dregur úr
afneitun, þrá, depurð og reiði eftir
því sem fólk meðtekur andlátið.
Lokastigið er alltaf einhvers konar
úrlausn sorgarinnar. Styrkleiki og
tímalengd sorgarferlisins fer eftir
mörgum þáttum eins og persónu-
gerð einstaklingsins, tengslum við
þann látna og kringumstæðum and-
láts.
Úrvinnsla sorgar
Eðlilegt sorgarferli getur tekið
mánuði og jafnvel nokkur ár. Sér-
fræðingar í sorg leggja til í auknum
mæli að það sé eðlilegt og heilbrigt
að viðhalda tengslum við þann látna.
Úrvinnsla sorgar felur ekki í sér að
gleyma þeim látna, draga úr vænt-
umþykju í garð hans eða rjúfa
tengslin. Um helmingur þeirra sem
missa ástvin upplifa ekki mikið til-
finningalegt áfall og dofa, meðtaka
missinn og aðlagast breyttum að-
stæðum. Yfirleitt upplifa þessir ein-
staklingar ekki fyrstu stigin, áfallið
og depurðina. Meginviðbrögð þessa
hóps er samþykki á andlátinu og
endurhvarf til daglegs lífs. Þessi við-
brögð leiða ekki af sér seinkuð sorg-
arviðbrögð eins og áður var haldið.
Rannsóknir sýna að seinkuð sorg-
arviðbrögð eru mjög sjaldgæf.
Þannig ætti hvorki að líta á harkaleg
sorgarviðbrögð né skort á þeim við
andlát sem vísbendingu um frekari
vanda.
Depurð og svefnleysi
Sorgarferlið er álitið vandamál ef
það er of öflugt eða varir of lengi.
Sorgarviðbragð getur verið mjög
öflugt og getur falið í sér mismun-
andi tímabil dapurleika, svefnleysis,
þreytu, einbeitingarskorts og lyst-
arleysis. U.þ.b. 30% þeirra sem
missa ástvin upplifa mjög sterk
sorgarviðbrögð í kjölfar ástvina-
Sálfræðilegt
viðbragð
Heilsupistill
Bryndís Einarsdóttir
sálfræðingur
Ryðfrí samtengi
Smiðjuvegi 66 • Kópavogi • 580 5800 • www.landvelar.isFuruvöllum 3 • Akureyri • 461 2288
Varanleg tengi fyrir flestar gerðir af pípum og rörum.
Auðveld samsetning og alvöru þétting.