Morgunblaðið - 08.02.2016, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. FEBRÚAR 2016
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Hin nýjaríkisstjórnsósíalista í
Portúgal samþykkti
á fimmtudaginn
drög að nýjum fjár-
lögum þar sem snúið var baki
við aðhaldsaðgerðum þeim sem
haldið hefur verið uppi af hálfu
Evrópusambandsins á síðustu
árum. Drögin brjóta beinlínis í
bága við reglur sambandsins um
að halli á ríkissjóði megi ekki
fara yfir 3% af landsframleiðslu.
Það var því talið líklegt að
framkvæmdastjórn Evrópusam-
bandsins myndi setja ofan í við
Portúgala, ef ekki beita neit-
unarvaldi á þau þegar hún kom
saman á föstudaginn, en af því
varð ekki. Framkvæmdastjórn-
in samþykkti drögin, eftir að
portúgölsk stjórnvöld höfðu
gefið eftir á síðustu stundu og
skorið niður til að nálgast 3%
markið, en gaf til kynna að rík-
isfjármál Portúgals yrðu reglu-
lega undir smásjánni.
Ýmsir heimildarmenn í
Brussel höfðu þá ljóstrað því
upp á samfélagsmiðlum að
Portúgalar hefðu meðal annars
hótað því að fella nýgerðan
„samning“ við Breta ef þeir
fengju sínu ekki fram. Þó að
fremur ólíklegt þætti að Portú-
galar myndu láta verða af slíkri
hótun er ekki jafn ólíklegt að
slík hótun hafi verið sett fram.
Sú staðreynd ein og sér að
ríkisstjórn Portúgals samþykkti
fjárlagafrumvarp sem gengur
svo gegn aðhalds-
stefnu Bruss-
elvaldsins, er enn
ein vísbending þess
að í sunnanverðri
álfunni er að verða
vart verulegs óþols gagnvart
þeim aðhaldsaðgerðum sem
sambandið hefur staðið að und-
anfarin ár, einkum að undirlagi
Þjóðverja.
Annað dæmi um þetta er að
Matteo Renzi, forsætisráðherra
Ítalíu, hefur látið í veðri vaka að
stjórn hans muni ekki hnika til
neinum af sínum fjárlaga-
tillögum, jafnvel þó að þar væri
einnig snúið af braut aðhalds-
ins. Þá hefur einnig verið varað
við því að Spánverjar séu á hál-
um ís með sín fjárlög, en at-
vinnuleysi er þar í hæstu hæð-
um.
Þetta ætti svo sem ekki að
koma á óvart. Síðustu ár hafa
staðfest að þónokkur gjá er á
milli efnahags ríkjanna í Suður-
og Norður-Evrópu, hinum síð-
arnefndu í vil. Aðhaldsaðgerðir
Evrópusambandsins hafa því
bitið mun harðar í sunnanverðri
álfunni en í ríkjum Norður-
Evrópu, við litlar vinsældir í
suðri.
Afstaða Portúgala og Ítala
gæti því verið fyrsta merkið um
að ríki Suður-Evrópu væru
tilbúin til þess að gera „upp-
reisn“ gegn aðhaldsaðgerðum
norðursins. Bætist þá enn eitt
bálið við, sem Evrópusam-
bandið þarf að slökkva.
Suður-Evrópa
andmælir kröfu um
aðhald úr norðri}
„Uppreisn“ innan
Evrópusambandsins?
Sérstök nefnd umólögmætar
fangelsanir hefur
nú skilað áliti sínu
á máli Julians Ass-
ange, eins af stofn-
endum WikiLeaks-síðunnar, en
hann hefur flúið réttvísina í
sendiráði Ekvadors í um það bil
þrjú ár. Álit nefndarinnar, sem
hefur enga lagalega þýðingu í
Bretlandi, var það að Assange
væri í raun í ólögmætu haldi í
sendiráðinu og að hann ætti
jafnvel rétt á bótum frá breska
ríkinu.
Hér hefur tekist að snúa mál-
um allrækilega á haus. Mál Ass-
ange hófst á því að tvær konur í
Svíþjóð ákváðu árið 2010 að
kæra hann fyrir alvarleg kyn-
ferðisbrot. Eftir að Assange
hafði verið yfirheyrður einu
sinni af lögreglunni ákvað hann
að flýja land, áður en rannsókn
lauk og yfir til Bretlands. Þegar
hann neitaði að fara aftur til
Svíþjóðar í frekari yfirheyrslu
var gefin út evrópsk hand-
tökuskipun á hendur honum.
Assange reyndi fyrir öllum
dómstigum Bretlands allt upp í
hæstarétt að fá
þeirri handtöku-
skipun hnekkt, án
árangurs. Þegar öll
önnur úrræði þraut
ákvað hann sjálfur
að hefja sig yfir lögin og leita
hælis í sendiráði Ekvadors í
London. Allan þennan tíma
hafa Svíar gert það sem þeir
hafa getað til að Assange þyrfti
að lúta sömu lögum og aðrir
menn.
Afsökun Assange, um að
hann vilji ekki vera framseldur
til Svíþjóðar, því að þaðan verði
hann framseldur til Bandaríkj-
anna, stenst enga skoðun. Að
sænskum lögum má ekki fram-
selja menn fyrir „pólitíska“
glæpi. Raunar væri mun auð-
veldara fyrir Bandaríkin að fá
hann framseldan frá Bretlandi,
en engin slík framsalsbeiðni
liggur fyrir. Samsæriskenn-
ingin fellur því um sjálfa sig.
Eftir stendur því að sérstök
nefnd Sameinuðu þjóðanna hef-
ur ákveðið að lítillækka sig í
þágu manns sem er nú á flótta
undan réttvísinni í ríkjum í
Evrópu.
Í áliti nefndar SÞ
er málum snúið
algerlega á haus}
Assange og réttvísin
H
vort ætli sé betra?“ spurði ég
konuna mína. „Ég veit það
ekki!“ Fyrir framan okkur voru
tveir bleyjupakkar, hvor frá
sínu fyrirtækinu, ætlaðir ný-
fæddum börnum á bilinu 2-5 kíló. Aðeins ann-
ar þeirra gæti endað í innkaupakörfunni og
farið þaðan í töskuna góðu, sem inniheldur allt
sem við þurfum þegar loksins verður farið á
fæðingardeildina.
Og valið var alls ekki auðvelt. Við fyrstu sýn
virtist sem að báðir pakkarnir væru nokkurn
veginn eins, með mynd af einhverju krúttlegu
nýfæddu barni að geispa. „Þessi er með svona
plássi fyrir naflann,“ sagði hún. Jess! 1-0 fyrir
Libero! „Æ, þessi líka.“ 1-1. „Þessi er með
svona rönd sem sýnir þegar barnið er búið að
pissa!“ 2-1. „Þessi líka.“ 2-2. „Það eru fimm
stjörnur á þessum pakka!“
Þannig gekk það fram og til baka, dágóða stund enda
um afdrifaríka ákvörðun að ræða, sem gæti skipt sköpum
fyrir framtíðina. Verðum við Pampers-fólk eða pössum
við kannski betur í Libero-hópinn? Verðum við ekki ann-
ars örugglega að velja okkur bleyju-lið og halda með því í
gegnum þykkt og þunnt?
Í stöðunni 5-5 kíkti ég á stykkjakostnaðinn. 23 krónur á
bleyju gegn 26. Ekki nógu afgerandi munur til þess að
skipta máli. „Æ, úllen dúllen doffum þetta bara.“ Niður-
staða fengin með hlutkesti.
Þegar stóra bleyjumálið var frá, tók næsta barátta við.
Áttum við blautþurrkur? Já, en eru þær af réttri tegund?
Skiptir máli hvort það er mynd af barni á
þeim eða ekki? Af hverju er api framan á
þessum pakka? Nota þeir blautþurrkur? Og
svo koll af kolli. Þurfum við ekki talkúm?
Hvar fæst talkúm? Af hverju sé ég það
hvergi? Æ, það er víst komið úr tísku að nota
talkúm frétti ég síðar. En mig langaði til þess
að prófa talkúm!
Þannig er hver stórákvörðunin tekin á fæt-
ur annarri. Einhverra hluta vegna fæ ég á til-
finninguna að væntanlegur notandi muni ekki
hafa mikla skoðun á því hvort við höfum valið
rétt eða rangt að þessu sinni.
Engu að síður finnst manni eins og allt upp-
eldið geti oltið á því hvort Pampers eða Libero
verði fyrir valinu. „Hvers vegna leiddist þú út
á glæpabrautina?“ „Ja, það byrjaði allt þegar
foreldrar mínir keyptu á mig vitlausa tegund
af bleyjum, meðan ég var enn í móðurkviði.“
Þar sem við hjónin erum bæði yngst í systkinahópnum
höfum við ekki mikla reynslu af því að passa börn, og
verðum því alltaf að leita ráða hjá okkur reyndara fólki.
Gallinn er bara sá að ef þú spyrð tíu manns um ráð um
barnauppeldi ertu vís til að fá tíu mismunandi svör, öll
rökstudd á hinn fínasta hátt.
Það besta sem maður getur einhvern veginn vonast
eftir er að ákvarðanirnar sem við tökum fyrir hönd hins
ófædda barns séu allar svona nokkurn veginn í lagi. Að
þetta muni allt saman reddast. Og að það valdi ekki
barninu varanlegum skaða, þó að fyrstu bleyjukaupin
hafi verið ákvörðuð með úllen dúllen doff. sgs@mbl.is
Stefán Gunnar
Sveinsson
Pistill
Pampers eða Libero?
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
VIÐTAL
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Fyrsta verkefni nýs skóg-ræktarstjóra verður aðleggja niður Skógrækt rík-isins og koma nýrri stofn-
un á laggirnar undir heitinu Skóg-
ræktin. Frumvarp umhverfis-
ráðherra þessa efnis er væntanlegt
fyrir Alþingi á næstunni og er miðað
við að undir hatti nýrrar stofnunar
verði sameinuð verkefni Skógræktar
ríkisins og fimm landshlutaverkefna í
skógrækt, en þau sjá um framlög og
þjónustu við skógrækt á lögbýlum
um land allt. Með þessari sameiningu
verður megnið af skógrækt í landinu
komið undir einn hatt.
Þröstur Eysteinsson tók við sem
skógræktarstjóri um áramót af Jóni
Loftssyni. Hann er sérfræðingur í
trjákynbótum og var áður sviðsstjóri
þjóðskóganna hjá Skógrækt ríkisins.
Áður starfaði hann m.a. sem héraðs-
fulltrúi hjá Landgræðslu ríkisins og
kennari á Húsavík. Þröstur segir að í
frumvarpsdrögum sé miðað við að
sameinuð stofnun taki til starfa 1. júlí
næstkomandi.
Hann segir að eðlilega snúi mörg
verkefni að undirbúningi þessarar
sameiningar og þau séu efst í verk-
efnabunkanum á skrifborðinu. Í
mörg horn sé að líta og talsvert um
fundahöld. Almennt segir hann að
hugur sé í skógræktarfólki og í fyrsta
skipti í mörg ár sé aukning í fjár-
magni til skógræktar í fjárlögum
2016.
Skref upp á við eftir langa bið
„Framundan er að koma krafti í
gróðursetningu á nýjan leik,“ segir
Þröstur. „Núna er aukning á fjár-
lögum upp á rúmar 30 milljónir króna
til skógræktar vegna kolefnisbind-
ingar og síðan upphæð til að mæta
launahækkunum vegna kjarasamn-
inga. Þessar 30 milljónir duga til að
gróðursetja í 100 hektara og eftir
langa bið erum við að stíga skref upp
á við í fyrsta skipti í nokkuð mörg ár.
Skógræktarstarfið var í raun með
raunlækkun á fjárlögum frá árinu
2005 og í krónum talið síðan með fjár-
lögum ársins 2010.
Það tekur ákveðinn tíma að
koma ferlinu í gang aftur því plöntu-
framleiðsla tekur 1-2 ár í gróðr-
arstöðvum. Það þýðir að þó aukið
fjármagn komi inn núna getum við
ekki aukið gróðursetningu að ráði
fyrr en á næsta ári, 2017. Við náum
ekki á einu bretti því magni sem
gróðursett var árlega fyrir hrun, en
þetta er jákvætt skref og við vonum
að þau verði fleiri.“
Fólki verður ekki fækkað
Um fyrirhugaða sameiningu
segir Þröstur að mikilvægt sé að
vanda til verka svo vel megi takast til.
Byrjað verði á því að segja upp öllum
starfsmönnum Skógræktar ríkisins
og landshlutaverkefnanna. Þeim
verði síðan öllum boðin störf hjá nýrri
stofnun og í hvívetna verði farið að
samkvæmt lögum og samningum um
réttindi og skyldur starfsmanna.
Ekki sé ráðgert að fækka fólki.
Nú eru rúmlega 40 fastráðnir
starfsmenn hjá Skógræktinni og um
20 hjá landshlutaverkefnunum. Árs-
verkin verða 70-80 hjá nýju stofn-
uninni, að meðtöldu sumarstarfsfólki,
auk þess sem tugir ársverka eru hjá
skógarbændum og verktökum. Skóg-
ræktin verður með starfsstöðvar í öll-
um landshlutum eins og áður, þær
stærstu á Egilsstöðum, Mógilsá, Ak-
ureyri og Selfossi. Eftir samein-
inguna verður Skógræktin í fyrsta
sinn með starfstöð á Vestfjörðum,
sem er núverandi skrifstofa Skjól-
skóga á Þingeyri.
„Á síðustu árum höfum við byrj-
að að nýta skógarauðlindina,“ segir
Þröstur. „Við þurfum að halda áfram
að fjárfesta í innviðum og eignast
hagkvæmar vélar. Ég legg áherslu á
að ná betri árangri í lifun og vexti
trjáa og nota fyrst og fremst þann
efnivið, tegundir og kvæmi sem vaxa
vel hérna og skerpa sýnina í ræktun
og rannsóknum. Við þurfum líka að
koma rannsóknarniðurstöðum betur
á framfæri við þá sem eru að vinna
verkið, t.d. í gróðursetningu. Þannig
náum við árangri.“
Aukinn kraftur á ný
í gróðursetningar
Ljósmynd/Pétur Halldórsson
Skógræktarstjóri Þröstur Eysteinsson í skóginum í Skarðdal í Siglufirði.
Spurður hvort hann telji að frekari sameining verði á næstu árum, t.d.
Skógræktarinnar og Landgræðslu ríkisins, segist Þröstur ekki sjá það fyr-
ir sér. „Þessi spurning kemur alltaf upp annað slagið og sumum finnst
slíkt vera borðleggjandi. Þegar hlutirnir eru skoðaðir kemur í ljós að slík
sameining væri bæði erfið og flókin.
Þrátt fyrir að hægt sé að benda á einhverja skörun þá er hún þrátt fyrir
allt ekki ýkja mikil. Ekki má heldur gleyma því að stofnanirnar eiga í sam-
starfi og ég hef einsett mér að vinna að því að efla samstarf um skilgreind
verkefni. Hekluskógaverkefnið er einn snertiflötur þessara stofnana og
um það er gott samstarf og slíkum snertiflötum mætti fjölga.“
Efla mætti samstarf
SAMEINING VÆRI FLÓKIN