Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.03.2016, Blaðsíða 43

Smyglararnir, sem hafa séð um að koma fólki til
Evrópu síðustu árin, höndla með fólk. Þúsundir á
hverjum degi. Iðjan er ábatasöm og áhættan lendir
nær öll á „farminum“.
Arabíska „vorið“, sem leiðtogar Nato báru mesta
ábyrgð á, var helsta kveikjan. (Sumir telja hentugt að
leita skýringar 13 ár aftur í tímann, til Íraksstríðsins).
Evrópusambandið hefur svo með reglum sínum, tví-
skinnungi, sundurlyndi og hræsni ýtt undir þessa
starfsemi. Auðvitað eru mannúðarsjónarmið nefnd til
sögunnar, oftast þó sem óbein afsökun fyrir viljaleysi,
getuleysi og stefnuleysi.
Ekki á verra von
Og nú er svo komið að ESB er byrjað að halda neyð-
arfundi um málið á ný.
Það hefur hingað til ekki boðað gott. Í vikunni héldu
þeir nýjan neyðarfund í Brussel um flóttamanna-
sprengjuna í Evrópu. Það einkenndi umgjörð þess
fundar að Merkel Þýskalandskanslari hafði þegar
samið við leiðtoga Tyrklands um hver niðurstaða
fundar „leiðtoganna“ yrði.
Þetta var nýtt tilbrigði. Hingað til hafa leiðtogar
Þýskalands og Frakklands hist á hóteli í nágrenni við
fundarstaðinn og gengið frá niðurstöðu á meðan hinir
leiðtogarnir fengu kaffi og kruðirí og biðu fyrirmæla.
Því næst láku út fréttir um mikil átök í hópnum og
svo, eftir að köldverði hafði verið frestað um allt að
hálftíma til að sýna hin lýðræðislegu átök, var niður-
staðan af hótelinu samþykkt samhljóða, oft þegar
nóttin var hálfnuð, svona upp á punt. Jafnan höfðu „að
sögn fréttaskýrenda“ orðið veruleg átök og ekki mátti
mikið út af bera.
Á blaðamannafundum hvers leiðtoga fyrir sig var
svo útskýrt hvaða kraftaverk, í bland við óvenjulega
staðfestu og leiðtogahæfileika, hefði orðið til þess að
viðkomandi hefði náð meiru fram en búist var við.
Sögulegt millispil
Áður en niðurstaðan í flóttamannafárinu var kunn-
gerð núna, fór skyndilega allt á annan endann í breska
fréttaheiminum. Í ljós kom að Cameron forsætisráð-
herra hafði óvænt unnið stórkostlegan sigur á fund-
inum í máli sem þeir fréttaskýrendur, sem þekkja
flesta matsölustaði í Brussel, höfðu ekki einu sinni vit-
að að væri á dagskrá enda ekki sérstaklega tengt
flóttamönnum.
Þessi sigur Camerons er sagður geta haft mjög já-
kvæð áhrif á baráttu hans gegn úrsögn úr ESB.
Cameron sagði á blaðamannafundi, sem boðaður
var með hraði, að þetta mál sýndi vel sérstöðu Breta,
eins og hann orðaði það og þau miklu áhrif sem glatast
myndu gengi landið úr ESB.
Málið var vissulega mikilvægt. Það snýst um áhuga
í breska þinginu á að virðisaukaskattur á Tampon
verði lækkaður um 5% með því að færa vöruna úr lúx-
ustollflokki.
Á neyðarfundi um flóttamannafárið í Evrópu gáfu
28 þjóðarleiðtogar sér tíma til að fjalla um þetta mál.
Það sýnir, segja skýrendur, ESB í sínu besta ljósi. Því
sé ekkert mannlegt óviðkomandi. Það sýni einnig og
sanni enn sveigjanleika þess.
En einhver kynni að spyrja, hvers vegna Breska
heimsveldið, sem áður réð heimshöfunum, gat ekki
sjálft lækkað virðisaukaskatt á Tampon um 5%.
Það er svo einnig aukaatriði að embættismenn í
Brussel bentu þegar á, að þótt æðstu leiðtogar ESB
hefðu náð niðurstöðu, þá myndi það taka vel á annað
ár að koma breytingunni í gegnum regluverkið í
Brussel.
Svo kynni önnur spurning að vakna, sem aug-
ljóslega kemur þeim ekki við sem utan við standa. En
hvers vegna á Tampon að vera áfram í lúxusflokki á
meginlandinu eftir að Cameron hefur náð að jafna
met Nelsons við Trafalgar með sigri Breta?
Ný jafna og neyðarkarlar í krapi
En það er skemmst frá því að segja, að eftir að Tam-
pon-hindrunin var á bak og burt samþykktu leiðtog-
arnir að frá og með sunnudeginum yrðu allir flótta-
menn sem kæmu til Grikklands sendir til baka til
Tyrklands. En á móti tæki Evrópusambandið við
jafnmörgum löglegum sýrlenskum flóttamönnum til
sín.
Þeir, sem töldu sig loks komna í hóp menntamanna,
þegar Austurbæjarskólinn hafði barið það inn í haus-
inn á þeim að 2 plús 2 væru 4, eins og Einstein hefði
fyrstur fullyrt, sjá ekki í hendi sér hvernig flótta-
mönnum muni fækka við þessa ákvörðun ESB.
Smyglarar hafa hingað til misnotað neyð flóttafólks-
ins. Tyrkir fá 6 milljarða evra fyrir sinn snúð og aukin
ferðafríðindi til Evrópu. Einhver kynni að segja að
Tyrkir hefðu notfært sér neyð Evrópusambandsins
ekki síður en smyglararnir. Og einhver gæti skotið því
inn, að sambandið hefði séð aumur á Cameron í hans
heimatilbúnu neyð.
Það eru því sennilega óafsakanleg mistök hjá ís-
lensku björgunarsveitunum að vera ekki með sölu-
bása sína í Brussel og hafa neyðarkallinn á boðstólum.
Þær hefðu augljóslega getað safnað ógrynni fjár við
þessar neyðarlegu aðstæður og notað það fé til að
bjarga villtum erlendum ferðamönnum sem senda
hefði mátt aftur til Evrópu gegn loforði ESB um að
Evrópa myndi senda hingað einn ferðamann í staðinn
fyrir hvern þann sem hefði verið bjargað.
En ein góð frétt kom þó loks í vikulokin.
Helsti gerningarmaður ódæðisins í París náðist í
Belgíu og verður væntanlega framseldur til Frakk-
lands.
Það er ekki mikil huggun gegn harmi þeirra mörgu
sem eiga bágt eftir árásirnar.
En það var á hinn bóginn óbærileg viðbót við harm-
inn að hönnuður hans gengi laus.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
20.3. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 43