Morgunblaðið - 23.03.2016, Blaðsíða 28

28 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. MARS 2016
✝ Anna SigríðurBjörnsdóttir
fæddist í Winnipeg
5. ágúst 1921. Hún
lést á Landspít-
alanum háskóla-
sjúkrahúsi 10. mars
2016.
Foreldrar: Einar
Þorgrímsson (1896-
1950) og fyrri kona
hans Jóhanna Þur-
íður Oddsdóttir
(1895-1972). Kjörforeldrar:
Björn Þorgrímsson (1886-1966,
föðurbróðir Önnu), og kona
hans Marta Valgerður Jóns-
dóttir (1889-1969).
Alsystkin: Jóhanna (1919-
1998), Þorgrímur (1920-2007),
Einar Þór (1925-2010).
Hálfsystkin: Rafnar Karl
Karlsson, f. 1937 (sammæðra),
og Edda Clark, f. 1940 (sam-
feðra).
Anna Sigríður giftist 29. júní
1945 Ólafi Pálssyni verkfræð-
ingi, f. 18. maí 1921, d. 4. októ-
ber 2011. Foreldrar: Páll Ein-
arsson (1868-1954) og seinni
kona hans Sigríður Siemsen
(1889-1970).
Börn Önnu Sigríðar og Ólafs:
1) Björn, verkfræðingur, f. 13.
maí 1946, kv. Guðbjörgu Helgu
Magnúsdóttur, f. 1950. Börn
Snæbjartur Sölvi, f. 2007. Dæt-
ur Kjartans og Arndísar Guð-
mundsdóttur, f. 1966: Védís, f.
1989, Sunneva, f. 1991.
7) Sveinn, rafmagnstækni-
fræðingur, f. 29. mars 1962, kv.
Auði Gyðu Ágústsdóttur, f.
1970. Börn: Helena Rut, f. 1996,
Hildur Lára, f. 1998, Ágúst
Ólafur, f. 2010.
Barnabarnabörn eru 30 og
afkomendur þeirra hjóna því
alls orðnir 61.
Anna Sigríður hóf tónlistar-
nám hjá Páli Ísólfssyni, var
nemandi Árna Kristjánssonar í
píanóleik við Tónlistarskólann í
Reykjavík frá 1935 og lauk
burtfararprófi þaðan 1940.
Framhaldsnám í píanóleik hjá
Walter Frey við Konservatóríið
í Zürich 1947-48. Sótti síðar ým-
is píanónámskeið hérlendis og
erlendis. Fékkst við undirleik
og heimakennslu 1938-53, pí-
anókennari við Tónlistarskól-
ann í Reykjavík 1942-46 og við
Tónlistarskóla Kópavogs 1975-
1992.
Anna stundaði nám við
Myndlistaskólann í Reykjavík
1959-60 og 1964-68 og við
Myndlista- og handíðaskólann
1972. Hún hélt sýningar á graf-
ík, teikningum og málverkum
og tók þátt í samsýningum
heima og erlendis. Á efri árum
fékkst hún við ýmsa myndiðju,
einkum postulínsmálun.
Útförin fer fram frá Dóm-
kirkjunni í Reykjavík í dag, 23.
mars 2016, og hefst athöfnin
klukkan 13.
þeirra: Magnús, f.
1973, Anna Sigríð-
ur, f. 1975. Dóttir
Björns og Ásdísar
Birnu Jónsdóttur, f.
1948: Guðrún
Björg, f. 1971.
2) Sigríður, sér-
kennari, f. 7. apríl
1949, g. Birni Má
Ólafssyni, f. 1947.
Börn: Ólafur Már,
f. 1969, Hjalti Már,
f. 1972, Elín María, f. 1977,
Birgir Már, f. 1983, Anna María,
f. 1987.
3) Marta, líffræðingur og
framhaldsskólakennari, f. 16.
apríl 1950, g. Sigurði Stefáns-
syni, f. 1950. Sonur: Stefán, f.
1972.
4) Unnur, veðurfræðingur, f.
1. maí 1952, g. Þórarni Eldjárn,
f. 1949. Synir: Kristján Eldjárn,
1972-2002, Ólafur, 1975-1998,
Úlfur, f. 1976, Ari, f. 1981, Hall-
dór, f. 1991.
5) Páll, eðlisverkfræðingur, f.
19. júní 1957, kv. Elínborgu
Guðmundsdóttur, f. 1960. Börn:
Ólafur, f. 1986, Aldís Erna, f.
1990, Guðmundur Orri, f. 1995.
6) Kjartan, tónskáld, f. 18.
nóvember 1958, kv. Álfrúnu
Guðríði Guðrúnardóttur, f.
1968. Synir: Hringur, f. 2002,
Óforvarandis gaf Anna Sigga
mér forláta skrifborð sem hún
hafði erft eftir foreldra sína.
Þegar hún skynjaði undrun í svip
nýbakaðs tengdasonar sagði hún
að best færi á þessu þar sem ég
ætlaði mér að verða skáld og rit-
höfundur að atvinnu. Það var
meira en ég vissi sjálfur eða
þorði að segja fullum fetum. En
hún vissi það. Ekki hljómaði það
mjög tengdamóðurlega en var
einfaldlega í fullu samræmi við
lífsstefnu hennar og sýn: List-
ræna drauma á maður án hiks að
láta rætast. Sjálf var hún lista-
maður að upplagi og starfi, ein-
staklega músíkölsk, vel mennt-
aður píanóleikari og kennari frá
unga aldri, þó að nokkurt hlé
yrði þar á að þeirrar tíðar hætti
meðan sjö börnum var komið á
legg. Opinberum kennsluferli
lauk hún rúmlega sjötug og eftir
það nutu barnabörnin einkum
kennslu hennar og hvatningar.
Sjálf lét hún þó ekki staðar num-
ið: Á áttræðisafmælinu fékk hún
frá börnum sínum stafræn upp-
tökutæki sem hún hafði óskað
sér að gjöf og hljóðritaði nokkur
af verkum þeirra klassísku
meistara sem hún dáði mest.
Þegar hún hlustaði síðan á upp-
tökurnar varð hún „svo óánægð
með tempóið“ að hún pantaði sér
strax spilatíma hjá góðum kenn-
ara til að berja í brestina. Þannig
var Anna, hélt alltaf áfram og
gafst aldrei upp.
Listrænu tauginni nægði ekki
tónlistin, Anna hafði mikla þörf
fyrir myndræna túlkun og leitaði
sér menntunar á því sviði einnig
og sinnti síðan alla tíð mynd-
sköpun af einhverju tagi: Grafík,
teikningu, mótun, málverki,
postulínsmálun, impróvíseruðum
útsaumi svo fátt eitt sé nefnt.
Ritlistin slapp ekki heldur, hún
skráði minningar, rissaði upp
smásagnabrot, orti „bullvísur“. Í
öllu þessu var hún knúin áfram
af því sem er aðal sannra lista-
manna: Sköpunarþörf, sköpun-
arþrá.
Að leiðarlokum vil ég þakka
tengdamóður minni fyrir alla
elskusemi hennar við mig, hvatn-
ingu og stuðning í blíðu og stríðu
í meira en fjóra áratugi. Ekki
hvað síst þakka ég óbrigðult
sálufélag hennar við afkomendur
okkar Unnar í músíkmálum,
áhugann og leiðsögnina.
Þórarinn Eldjárn.
Það var árið 1967 sem ég
kynntist fyrst heimilinu í
Brekkugerði 4 þegar ég fór að
gera hosur mínar grænar fyrir
Siggu, elstu dóttur Óla og Önnu
Siggu. Heimilið þeirra var alla
tíð annálað fyrir gestrisni og vin-
ir barnanna voru þar alltaf vel-
komnir. Enda get ég ekki sagt
annað en að mér hafi líka verið
vel tekið, en þó var það með viss-
um fyrirvara, fannst mér í byrj-
un, einkum af hálfu heimilisföð-
urins. Hann stóð þá gjarna við
uppvaskið með mæðusvip og var
jafnvel svolítið stuttur í spuna.
Fljótlega komst ég þó að því að
mæðusvipurinn og viðmótið var
uppgerð. Hann átti á þessum
tíma þrjár gjafvaxta dætur og
þetta var manndómspróf, sem
hann taldi að vonbiðlarnir þyrftu
að standast án þess að missa
kjarkinn, ef þeir vildu láta líta á
sig sem verðuga. Mér varð brátt
ljóst að ljúfari og viðmótsþýðari
menn en Óli voru vandfundnir.
Anna var á þessum tíma trú
sínu listamannseðli og málaði ol-
íumálverk af mikilli elju. Til þess
hafði hún líka fullan stuðning
eiginmannsins og barnahópsins,
sem tóku fullan þátt í að létta
henni heimilisstörfin.
Litla sögu vil ég segja hér sem
mér finnst lýsa Önnu vel og
hennar jákvæðu og húmorísku
afstöðu til lífsins.
Í byrjun árs 1968 hafði mér
eitthvert kvöldið dvalist lengur
hjá Siggu en þótti við hæfi. Milli
kl fjögur og fimm um morguninn
læddist ég út svefnherbergis-
ganginn með skóna í hendinni;
hljóðlega framhjá hjónaherberg-
isdyrunum og gegnum dyrnar
fram í borðstofuna, sem ég lokað
ofurvarlega á eftir mér. Nú,
sloppinn, varpaði ég öndinni feg-
inn og arkaði af stað út – en sá
um leið Önnu, sem sat framan við
nýmálað málverk á trönum í
borðstofunni. Hún horfði á mig
og reyndi að vera ströng á svip
en skellti svo fljótlega upp úr og
skemmti sér augljóslega kon-
unglega yfir þessum vandræða-
gangi í mér. Bauð mér svo upp á
kaffi í eldhúsinu og við áttum
góða spjallstund saman.
Anna var afar hæfileikarík og
skynsöm kona. Jákvæð og
skemmtilega frjó í viðræðum og
ráðagóð og réttsýn ef eitthvað
bjátaði á. Hún hafði upplifað
vissa erfiðleika í uppvexti, en
hafði heitið því að eignast sjálf
barnmargt og hamingjuríkt
heimili og stóð svo sannarlega
við það.
Nú hefur tengdamóðir mín
kvatt þennan heim eftir langa og
gifturíka ævi og væntanlega
komin til fundar við Óla sinn.
Hún hélt sinni andlegu reisn allt
fram á síðasta dag og kvaddi sátt
þessa tilveru. Ég minnist hennar
með þakklæti og virðingu.
Björn Már Ólafsson.
Síðustu árin hef ég notið
þeirrar gæfu að búa í næsta húsi
við langömmu mína.
Alltaf tók á móti mér virkilega
jákvæð kona með hlýja og góða
nærveru.
Við spjölluðum um allt mögu-
legt, en að sjálfsögðu mest um
það sem við áttum sameiginlegt,
tónlist og tónlistarkennslu.
Síðasta skiptið sem ég hitti
hana áttum við einstaklega gott
spjall og fyrir það er ég þakklát.
Við ræddum um hvað hefur
breyst frá því hún var ung. Hún
lýsti því til dæmis nákvæmlega
hvernig umhorfs var í miðbæ
Reykjavíkur í barnæsku hennar
og hversu skrítin upplifun það
hefði verið að horfa á allar breyt-
ingarnar síðustu áratugina.
Þaðan fóru samræðurnar um
víðan völl, eins og þær vildu oft-
ast gera. Allt í einu var hún byrj-
uð að tala um lífshlaupið sjálft.
Það skrítna var að mér leið
meira eins og ég væri að spjalla
við einstakling sem var að nálg-
ast síðasta daginn í sólarlanda-
ferðinni sinni.
Hún sagði: „Ég er alveg sátt
við að þessu sé að ljúka, það er
búið að vera gaman. En það er
alveg satt sem sagt er, mikið
svakalega líður tíminn hratt! Ég
væri alveg til í að þetta væri að-
eins lengra.“
Þessi orð eru einstaklega lýs-
andi fyrir hennar persónu og
finnst mér við hæfi að enda á
þeim.
Unnur Sara Eldjárn.
Í dag kveðjum við okkar ást-
kæru ömmu, langömmu og al-
nöfnu, hana Önnu Sigríði Björns-
dóttur.
Þegar ég hugsa til baka rifjast
upp margar ljúfar og skemmti-
legar minningar. Ég gisti oft í
Brekkugerði hjá ömmu og afa og
þar sem ég var frekar myrkfælin
átti ég það til að skríða upp í til
þeirra og var alltaf gott að koma
í ömmufang. Ömmu var alltaf
umhugað um okkur og er mér
minnisstætt þegar amma fór
með mig í búðarferð, keypti á
mig fallegan bláan kjól sem mér
fannst einstaklega fallegur og
var í miklu uppáhaldi hjá mér.
Á skólaárunum stóð okkur
barnabörnunum alltaf til boða
lestraraðstaða í Brekkó og nýtt-
um við það okkur flest öll, þar á
meðal ég. Skemmtilegast var þó
að spjalla við ömmu og afa, þau
voru svo opin og lifandi. Amma
og afi voru sérstaklega áhuga-
söm um nám okkar og starf, töl-
uðu þau með stolti og virðingu
um allt það sem við tókum okkur
fyrir hendur.
Að koma í heimsókn í Brekku-
gerðið var alltaf jafn ljúft, þar
var mikið spjallað um heima og
geima. Amma var opinn per-
sónuleiki, hafði frá mörgu að
segja og miðlaði af visku sinni af
einlægni og gleði. Hún naut þess
að vera með fjölskyldu sinni og
voru ófá matarboðin hennar og
afa með íslenska lambalærinu og
ístertum. Við barnabörnin vild-
um öll fá að sitja í svokölluðum
„drottningar- og kóngastólum“
en það voru stólar sem voru
hærri en hinir og voru bara lang-
flottastir.
Hún amma mín var mikil lista-
kona, hún var snillingur að spila
á píanó enda kenndi hún á það í
mörg ár. Hún málaði mikið af fal-
legum málverkum sem nú prýða
veggi afkomenda hennar. Frá
því að ég man eftir málaði hún á
postulín og leiðbeindi hún mér að
mála á veggplatta sem ég síðan
gaf móður minni. Að hlusta á
hana spila á píanó yljaði manni
um hjartarætur, hún spilaði á pí-
anóið fram undir síðasta dag.
Þegar ég kynntist Gunnari,
manninum mínum, var amma,
ASB1, ekki síður en afi ánægð og
stolt. Þegar við eignuðumst okk-
ar fyrsta barn spurði hún mig
hvort ég ætlaði ekki að feta í fót-
spor hennar og hafa þau sjö.
Amma lét sér annt um afkom-
endur sína og börnin okkar
hændust að henni, þau nutu þess
að heimsækja langömmu og
skriðu í fang hennar með bros út
að eyrum, hún var svo góð og
skemmtileg.
Síðast þegar ég heimsótti
ömmu var hún glöð og ánægð og
sátum við og spjölluðum lengi
saman. Fór ég með henni í kaffi
og stoltari konu var vart hægt að
finna þegar hún kynnti mig fyrir
vinkonum sínum á Grund og
sagði þeim að ég væri alnafna
hennar. Þessa seinustu sam-
verustund okkar varðveiti ég í
minningunni.
Ég, Gunnar og börnin okkar
þökkum fyrir yndislegar,
skemmtilegar og lærdómsríkar
samverustundir með nöfnu
minni og ömmu í gegnum tíðina.
Megi minningarnar búa í hjört-
um okkar um ókomna tíð.
Anna Sigríður (Anna Sigga).
Ég var eitt sinn í veislu hjá
skólafélaga mínum í háskólan-
um. Við vorum að skoða myndir
sem höfðu verið teknar skömmu
áður í skólaferð til Cancun.
Þarna sé ég allt í einu mynd af
afa og ömmu brosandi út að
eyrum. Þetta kom pínu á óvart,
en samt ekki. Ég vissi jú af þeim
úti í Mexíkó á þessum tíma. Eins
kom það manni ekki á óvart að
þau hefðu verið að borða með út-
skriftarnemunum enda alveg
örugglega mjög líflegur og
hress hópur.
Það eru ljúfar minningar sem
koma upp í hugann þegar maður
hugsar til ömmu. Yfirleitt var líf
og fjör í Brekkó enda fjölskyld-
an stór og allir velkomnir. Fátt
þótti þeim skemmtilegra en að
hafa fólk í kringum sig og því
fleiri krakkar því betra. Þetta
sást í þeim fjölda matarboða og
jólaboða sem þau héldu fyrir
fjölskylduna. Eins var húsið yf-
irleitt opið öllum, ólæst þegar
þau voru heima. Í seinni tíð þeg-
ar aðrir voru farnir að halda
veislurnar naut amma sín í því
að vera innan um aðra og í síð-
asta jólaboði fylgdist hún ánægð
með þeim stóra hópi afkomenda
sem þar var.
Ég var einn af þeim ófáu sem
fengu afnot af „gáfumannaher-
bergi“ þegar ég var að lesa fyrir
próf. Þarna fékk maður ekki
bara næði til að læra heldur var
séð til þess að maður fengi næga
næringu. Næringin var þá ekki
síður andleg, hvort sem það var í
spjalli yfir kaffibolla eða þá
hlustað á tónlist, oft með ömmu
við flygilinn. Þegar ég flutti
norður fékk ég myndir hjá
ömmu til að skreyta íbúðina
mína. Ekki nóg með að hún ætti
mikið af fallegum myndum til að
velja úr heldur var hún búin að
sjá út hvaða myndir mér líkaði
við. Listrænt eðli ömmu hefur
heldur betur erfst til afkomenda
hennar enda var börnum ömmu
og afa leyft að þróast í þá átt
sem áhugasvið þeirra lágu,
nokkuð sem við í næstu kynslóð-
um höfum fengið að njóta áfram.
Takk fyrir allar góðu stund-
irnar sem eru ófáar í gegnum
tíðina.
Magnús.
Ömmu í Brekkó kynntumst
við mæðgur fyrir rúmum þrem-
ur árum þegar sonarsonur
hennar, hann Magnús, kom inn í
líf okkar. Anna Sigga var fróð og
ræðin kona og afskaplega gam-
an að tala við hana. Hún fylgdist
vel með okkur nýju fjölskyld-
unni og sýndi námi Örnu Guð-
bjargar í húsgagnasmíði og síð-
ar húsgagnahönnun mikinn
áhuga enda mikill listamaður
sjálf og ánægð að fólk léti
drauma sína rætast. Það var
notalegt að kíkja við þegar við
vorum í borginni, þiggja kaffi-
sopa og oftast átti hún eitthvað
með því, afsakaði þó stundum að
hún hefði sjálf klárað það sem
hún ætlaði að bjóða upp á og hló
notalega hlátrinum sínum. Anna
Sigga var mikill listamaður og
prýða nokkur listaverk hennar
húsið okkar og handmáluðu
bollarnir eru algert spari og
teknir fram á hátíðlegum stund-
um.
Við þökkum Önnu Siggu fyrir
dásamleg kynni og munum
minnast hennar um ókomna tíð,
okkar var lukkan að fá að kynn-
ast henni og hennar fólki.
Alfa og Arna Guðbjörg.
Elsku amma mín.
Okkar saga er kannski ekki
eins og annarra en við áttum
okkar sögu saman.
Alveg frá því að ég man eftir
mér og þér þá var alltaf kært á
milli okkar og þú passaðir alltaf
að ég væri ein af hópnum. Ég
man svo vel eftir matarboðunum
í Brekkugerði og þegar við hitt-
umst á jólunum og dönsuðum í
kringum jólatréð.
Ávallt var mikið líf og fjör í
Brekkugerði, tónlist hljómaði úr
herbergjum og þar var spilað á
píanóið í stofunni ásamt kvik-
myndagerð og fleiru. Já, það var
mikið líf og fjör alltaf í kring um
þig og afa enda stór fjölskylda
sem umvafði ykkur og þið hana.
Fyrir nokkru síðan kom ég í
heimsókn til þín og við settumst
niður saman. Ég hafði tekið með
mér spurningar sem mig hafði
alltaf langað til þess að spyrja
þig um, um þína æsku, um fyrstu
kynni ykkar afa, hvar ástin
kviknaði hjá ykkur, um líf ykkar
saman, þegar fyrsta barnið
fæddist, uppeldi þitt, fjölskyldu
og allt þar á milli. Þessi stund
okkar var ómetanleg, og fékk ég
að skrifa þetta allt niður því
kannski var margt sem ég vissi
ekki og það var bara svo dásam-
legt að tala við þig, elsku amma,
um þetta allt því, jú, þið afi áttuð
yndislegt hjónaband og höfðuð
gengið veginn saman í tugi ára.
Okkar síðasta samtal áttum við í
Neðstabergi hjá pabba og Helgu
og alltaf varst þú jafn dugleg að
spyrja um börnin og vera með
púlsinn á öllu sem var að gerast.
Elsku amma mín, þú varst al-
gjörlega einstök kona sem allir
ættu að taka sér til fyrirmyndar.
Ég veit það, og þú vissir, og við
fundum það alltaf þegar við hitt-
umst að tengsl okkar voru sterk
og náin. Stundirnar hefðu mátt
vera fleiri, en þær stundir sem
við áttum voru góðar og ljúfar.
Amma mín, ég kveð þig að sinni,
mun hugsa til þín og hafa þig að
mínu leiðarljósi og fyrirmynd í
lífinu.
Þangað til næst, elskuleg.
Guð geymi þig.
Þín,
Guðrún Björg Björnsdóttir
(Gunna).
Amma í Brekkó var dásamleg,
skapandi manneskja með hjarta
úr gulli.
Ung að aldri var hún einn af
fremstu píanóleikurum landsins.
Hún kom fram á fjölmörgum
tónleikum sem einleikari og und-
irleikari og var m.a. fengin til að
flytja tónlist í útvarpinu. Ung og
ákveðin kona sem stóð jafnfætis
körlunum í faginu. Ég er viss um
að hún hefði náð mjög langt sem
píanóleikari ef hún hefði helgað
sig píanóleiknum eingöngu.
Hún kynntist hins vegar ást-
inni og fann hamingjuna í öðling-
sdrengnum Ólafi Pálssyni, sem
betur fer fyrir okkur afkomend-
ur þeirra sem eru nú á sjöunda
tug talsins. Þau stofnuðu fjöl-
skyldu og unnu bæði úti, hann
sem verkfræðingur og hún sem
píanókennari. Linntu þau ekki
látum fyrr en þau höfðu komið
sjö börnum á legg og byggt yfir
þau glæsilegt hús að Brekku-
gerði 4 í Reykjavík.
Barnastússinu var varla lokið
þegar hún ákvað svo að hella sér
af fullum krafti út í myndlistina.
Hún var heppin að eiga mann
sem fannst sjálfsagt að ganga í
heimilisstörfin og annað til að
veita henni það svigrúm sem hún
þurfti til að sinna sínum hugð-
arefnum.
Um skeið þeyttist hún lands-
horna á milli til að taka þátt í
samsýningum og setja upp eigin
sýningar. Hún var öflug í graf-
íklistinni, sem var í sókn á þeim
tíma, en minnisstæðust eru litrík
og stórhuga olíumálverkin sem
héngu uppi um alla veggi í
Brekkugerðinu. Hún var einnig
ótrúlega afkastamikill postulíns-
málari. Málaði og skreytti kaffi-
stell og aðra muni af ótrúlegu
Anna Sigríður
Björnsdóttir