Orð og tunga - 01.06.2007, Side 25

Anna Björk Nikulásdóttir: Sjálfvirk greining merkingarvensla 15
ÍO en lýsa ekki eiginlegum merkingarvenslum. Jafnheitaflokkun ÍO er
notandanum ósýnileg og ekki er alltaf hægt að útskýra mun á flokkun
skýringa:
(23) leppur 1 tuska [merkt í gagnagrunni sem skýring]
[...]
4 handbendi [merkt í gagnagrunni sem jafnheiti]
Við yfirferð niðurstaðna MerkOr komu í ljós nokkrir flokkar jafnheita.
Þetta er ekki tæmandi listi þar sem dæmi voru valin af handahófi:
(24) a. Jafnheitið er nánast sama orð og flettan:
afrak afhrak; snjár snjór; ábreiðsla ábreiða; sauð-
arlús sauðalús
b. Jafnheitið er samheiti flettunnar:
hettuselur blöðruselur; aflgjafi orkugjafi; vefdag-
bók bloggsíða
c. Jafnheiti hefur samsvarandi merkingu og flettan
en háð samhengi. Jafnheitin í skýringunni eru ekki
endilega samheiti innbyrðis:
krakki barn, barnungi, krógi
blástur kaldi, stinningsgola, vindur, þurrkur
d. Jafnheiti er undirheiti flettunnar:
sjómaður farmaður, fiskimaður
feiti viðbit
Einnig koma fyrir skýringar þar sem jafnheitin eru af mismunandi
gerð. í eftirfarandi dæmi eru samheiti, yfirheiti og undirheiti í sömu
upptalningunni:
(25) dalur dollari, peningur, ríkisdalur
í öllum tilfellum ætti þó tenging við viðkomandi jafnheiti sem flettur
(ef þær eru fyrir hendi í ÍO) að koma notandanum að gagni en hann
verður að meta að hvaða leyti merking þeirra er samsvarandi því sem
hann er að leita að.
Töluvert algengt er að lengri skýringartextar séu merktir sem jafn-
heiti. Þessi tilfelli eru ekki greind í þessari fyrstu útgáfu MerkOr en
þau þyrfti að taka til athugunar, sem og hvort ekki væri ástæða til að
merkja þessa skýringarhluta öðruvísi í gagnagrunninum. Eftirfarandi
er dæmi um lengri skýringu sem er merkt sem jafnheiti: